Planeta Wenus – jak ją obserwować i w czym podobna jest do Ziemi?

● Wenus to druga od Słońca planeta Układu Słonecznego. ● Masa i wielkość Wenus są zbliżone do masy i wielkości Ziemi, stąd nazywana jest ona jej planetą siostrzaną. ● Przyjmuje się, że jest to najcieplejsza planeta w Układzie Słonecznym, temperatura sięga tu niemal 500 st. C.  ● Doba na Wenus trwa aż 5832 godziny. ● Od lat 60. XX wieku przeprowadzono już kilkadziesiąt misji badawczych Wenus, a kolejne zaplanowane są do 2030 roku.

Wenus, czyli druga w ośmioplanetarnym Układzie Słonecznym, wzięła swoją nazwę od rzymskiej bogini miłości – Wenus. Nazywana także Gwiazdą Poranną, Porankową lub Jutrzenką, widoczna jest zawsze na wschodnim horyzoncie przed wschodem Słońca lub na zachodnim, po jego zachodzie.

Wenus jest także trzecim – po Słońcu i Księżycu – najjaśniejszym obiektem na niebie. Jej światło jest tak jasne, że w bezksiężycową noc można zauważyć powstające cienie. Jest ona bowiem położona na tyle blisko Ziemi, że jej chmury odbijając światło słoneczne sprawiają takie wrażenie. Co ciekawe, Wenus można także obserwować w dzień. Z wyjątkowym zjawiskiem tzw. tranzytu Wenus mieliśmy do czynienia ostatni raz w czerwcu 2012 roku, kiedy to planeta była widoczna na tle tarczy Słońca przez kilka dni tuż po jego wschodzie. Tranzyt Wenus polega na tym, że znajduje się ona pomiędzy Ziemią a Słońcem i stąd widoczna jest na jego tle. Następny tranzyt, według wyliczeń dokonanych przez NASA i HM Nautical Almanac Office powinno mieć miejsce dopiero w grudniu 2117 roku.

Wenus często nazywana jest planetą siostrzaną lub bliźniaczą Ziemi. Wynika to przede wszystkim z podobieństwa masy i wielkości. Średnica Wenus jest bowiem jedynie o 650 km mniejsza niż średnica Ziemi, wynosi 12100 km, a jej masa jest równa 81,5 proc. masy Ziemi. Wenus jest ponadto jedną z czterech – obok Ziemi, Merkurego i Marsa – planet skalistych, czyli zbudowanych ze skalnej lub skalno-lodowej powłoki. 

Analizując jednak obecny kształt planet, podobieństwa na tym się kończą. Wskazuje się jedynie, że klimat Wenus był w przeszłości podobny do ziemskiego, temperatura na powierzchni była bowiem zbliżona do temperatury panującej na Ziemi. Wysoce prawdopodobne jest także istnienie w przeszłości na planecie Wenus oceanów, deszczu, a może i śniegu. Niektórzy spekulują nawet, że mogło na niej istnieć życie. 

ZOBACZ TAKŻE: Pytania o życie na Wenus. Wyniki dwuletnich badań

Obecnie jednak warunki panujące na powierzchni Wenus są zgoła odmienne niż te, które obserwować można na Ziemi. Krajobraz planety to pokryte pyłem skały, liczne kratery i góry. Odmienna jest także atmosfera, której głównym składnikiem jest dwutlenek węgla. Uznaje się ponadto, że na Wenus panuje najgęstsza atmosfera spośród wszystkich planet Układu Słonecznego. Wysokie jest także stężenie siarki, co świadczy o ciągłej aktywności wulkanicznej. Diametralnie różna jest ponadto temperatura, która panuje na Wenus. Przyjmuje się, że jest to najcieplejsza planeta w Układzie Słonecznym, temperatura sięga tu niemal 500 st. C. 

Wenus, która oddalona jest od Słońca o niemal 110 mln km., potrzebuje blisko 225 dni na cały obieg wokół niego. Rok jest zatem na niej krótszy niż ten na Ziemi. Wokół własnej osi obraca się ona jednak w ciągu 243 dni ziemskich, a zatem doba na planecie trwa aż 5832 godziny.

Wenus zauważyć można gołym okiem, na niebie zawsze świeci bowiem mocniej niż inne gwiazdy. Obserwowały ją już starożytne cywilizacje, a XX wiek przyniósł niezwykle szczegółowe poznanie planety. Od lat 60. przeprowadzono kilkadziesiąt misji badawczych Wenus, które zakończyły się dokładnymi pomiarami wiatru słonecznego i pyłu międzyplanetarnego, czy atmosfery planety. Lata 70. to zaś pierwsze lądowanie na planecie i badania na jej powierzchni. 

ZOBACZ TAKŻE: NASA zajrzała pod gęstą atmosferę Wenus. Pierwsze takie zdjęcia

Ostatnia misja – Misja Magellan – na Wenus zakończyła się w 1994 roku i pozwoliła opracować mapę powierzchni planety.  Kolejną eksplorację Wenus NASA planuje na 2027 lub 2028 rok. Sonda VERITAS i DAVINCI mają zebrać szczegółowe dane o powierzchni planety, w tym skład skał i aktywność geologiczną, a także zbadać jądro. Analizowana ma być również atmosfera Wenus.