Co wpływa na zachmurzenie? Jak powstaje mapa zachmurzeń?

Źródło:
TVN Meteo
Chmury i walka ze zmianami klimatu
Chmury i walka ze zmianami klimatuTVN24
wideo 2/5
Chmury i walka ze zmianami klimatuTVN24

Meteorolodzy i inni uczeni zbierają dane, by na ich podstawie tworzyć mapy synoptyczne i prognozy pogody. Obserwuje się m.in. pokrywę i rodzaj chmur. Zachmurzenie to jeden ze składników pogody, a zależy od tego, jakie jest danego dnia ciśnienie atmosferyczne. W artykule wyjaśniamy, co wpływa na zachmurzenie i jak powstaje mapa zachmurzenia.

Nauką, która opisuje chmury i zachmurzenie, jest nefologia (gr. néphos – chmura).Zachmurzenie to stopień pokrycia nieba chmurami. Jest jednym z ważniejszych elementów odzwierciedlających stan atmosfery.Stopień zachmurzenia meteorolodzy określają bez użycia przyrządów pomiarowych – stosują jedynie ocenę wizualną nieba

Od czego zależy zachmurzenie?

Zachmurzenie zależy od tego, jakie jest danego dnia ciśnienie atmosferyczne. Występuje wówczas, gdy mamy do czynienia z niskim ciśnieniem oraz wilgotnym powietrzem. W taki sposób powstają fronty atmosferyczne, które oddzielają wilgotne masy powietrza od suchych i zimne masy powietrza od ciepłych.

Jeśli ciśnienie jest wysokie, zazwyczaj niebo jest zupełnie lub prawie bezchmurne. Wyjątkiem są tak zwane zgniłe wyże, występujące wiosną i jesienią, kiedy to pomimo wysokiego ciśnienia widzimy cienką warstwę niskich chmur na niebie i mogą występować mgły. Jaka jest pogoda w taki dzień? Duże zachmurzenie, opady oraz gęste mgły.

Jak określa się stopień zachmurzenia nieba?

Według najnowszych podręczników meteorologii stopień zachmurzenia określa się za pomocą ośmiostopniowej skali, gdzie poszczególne stopnie oznaczają:

0 – bezchmurne niebo 1 – słoneczne niebo 2 – mała ilość chmur na niebie 3 – małe zachmurzenie 4 – częściowe zachmurzenie 5 – pochmurno 6 – w większości pochmurno 7 – chmury w większości przesłaniają niebo 8 – zachmurzenie całkowite

Zachmurzenie określa się za pomocą obserwacji nieba. Nie używa się do tego żadnych instrumentów pomiarowych, dlatego mówimy o „ocenie” lub „szacowaniu”, ale nie o jego „pomiarze”.

Stopień pokrycia nieba przez chmury w stacjach meteorologicznych opisuje się w jednostkach zwanych oktantami. Odnoszą się one do liczby ósmych części nieba pokrytych chmurami. I tak na przykład 0 oznacza brak chmur, 1 oktant oznacza chmurę w wysokości 1/8 lub mniej, 7 oktantów oznacza chmurę o wielkości 7/8 lub więcej, 8 oktantów to pełne zachmurzenie bez przerw.

Wyniki są zaokrąglane do wyższej wartości, np. nieco ponad 3 oktanty oznacza 4 oktanty. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy obserwuje się więcej niż 7, ale mniej niż 8 oktantów – wtedy zaokrągla się w dół, do 7 oktantów.

Aby poprawnie określić zachmurzenie, oprócz stopnia podaje się również jego typ (konwekcyjne, warstwowe, mieszane) oraz rodzaj chmur przeważających na niebie w danym momencie (Cirrus, Cirrocumulus, Cirrostratus, Altocumulus, Altostratus, Nimbostratus, Stratocumulus, Stratus, Cumulus czy Cumulonimbus).

Jak powstaje mapa zachmurzenia?

Mapy zachmurzenia powstają na podstawie danych zebranych przez urządzenia zainstalowane na satelitach okołoziemskich. Publikowane są na stronach internetowych, możemy je sprawdzić np. w serwisie NASA. Na tej stronie można znaleźć mapy zachmurzenia Ziemi sporządzone na podstawie obrazu rejestrowanego przez urządzenie MODIS na satelicie Terra, należącej do NASA. 

MODIS zbiera informacje w pikselach, podobnie jak aparat cyfrowy. Frakcja chmur to część każdego piksela, która jest pokryta chmurami. Kolory na mapie wahają się od niebieskiego, oznaczającego brak chmur, do białego, symbolizującego całkowite zachmurzenie.

Mapy pogodowe i radary pogodowe

Na mapach możemy obserwować nie tylko wędrówki chmur, ale też inne dane atmosferyczne. Mapy pogodowe można sprawdzać na stronach internetowych poświęconych meteorologii. To świetne źródło informacji na temat tego, jaka jest pogoda dzisiaj i jaka będzie pogoda w dniach następnych. Można tam znaleźć radar opadów, radar burz czy też prognozę pogody.

Jeśli chcesz wiedzieć, gdzie jest deszcz, radar opadów pomoże ci szybko znaleźć odpowiedź. Radar opadów pokazuje z kilkunastominutowym opóźnieniem, gdzie jest deszcz, gdzie pada śnieg oraz gdzie deszcz lub śnieg padał w ciągu poprzednich kilku godzin.

A jeżeli potrzebujesz sprawdzić, gdzie jest burza, radar również pomoże ci ją znaleźć. Radar burzowy pokazuje, gdzie jest teraz burza i gdzie były burze wcześniej tego dnia. Taki radar pogodowy pozwala nam śledzić przemieszczanie się frontów i burz. Dostarcza też informacji o tym, jakie jest dzisiaj ciśnienie atmosferyczne i ile dzisiaj stopni Celsjusza. Wspomniane strony internetowe przedstawiają też prognozę pogody, więc można sprawdzić, jaka jutro pogoda będzie w naszej okolicy.

Jak powstaje prognoza pogody?

Modele prognostyczne stosowane przez meteorologów opierają się na uproszczeniu związanym z opisaniem na całej powierzchni Ziemi trójwymiarowej siatki. Prognozę pogody ustalają w węzłach tej siatki. Aby obliczenia były możliwe, do komputera należy wprowadzić aktualne dane pogodowe. 

Oznacza to, że trzeba najpierw sprawdzić, jaka dziś pogoda występuje w różnych miejscach na świecie – jakie dziś ciśnienie, gdzie teraz pada deszcz. Na przykład, jeśli chcemy wiedzieć jaka dziś będzie pogoda w Polsce, to musimy sprawdzić, gdzie pada deszcz w Polsce, gdzie jest burza w Polsce w chwili obecnej, itp. Z tych danych, przy użyciu skomplikowanych algorytmów, komputery wyliczają stan pogody na przyszłe godziny i dni.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Szczyt upalnej fali, jaka nastanie w Polsce, przypadnie na drugą połowę tygodnia. O tym, jak długo będzie niezwykle gorąco, mówi autorska długoterminowa prognoza temperatury na 16 dni, przygotowana przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

Fala upałów utrzymuje się nad Europą. Wysokie temperatury stanowią zagrożenie dla zdrowia - we Włoszech do szpitali trafiają mieszkańcy i turyści, którzy z powodu gorąca słabną na ulicach. Skwar utrudnia również walkę z pożarami w Portugalii.

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Źródło:
PAP, El Periodico, IPMA, AEMET, tvnmeteo.pl

Fala upałów nawiedzi w tym tygodniu Polskę. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał prognozę zagrożeń na kolejne dni. Wynika z niej, że pojawią się alarmy pierwszego i drugiego stopnia przed spiekotą.

Nadciąga skwar. Alarmy mogą objąć niemal cały kraj

Nadciąga skwar. Alarmy mogą objąć niemal cały kraj

Źródło:
IMGW

W Egipcie rozpoczął się program śledzenia rekinów z kosmosu - poinformował w niedzielę lokalny portal Egypt Independent. Monitorowanie ruchów tych zwierząt w Morzu Czerwonym w czasie rzeczywistym pomoże zrozumieć zachowanie konkretnych gatunków, potencjalnie może też zmniejszyć ryzyko ich ataków.

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Źródło:
PAP, dailynewsegypt.com

Trzeciego dnia pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) Sławosz Uznański-Wiśniewski pracował nad dwoma polskimi eksperymentami i przygotowywał materiały promocyjne.

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

Gwałtowne burze i tornada przetoczyły się w weekend przez Minnesotę w Stanach Zjednoczonych. W niedzielę ponad 50 tysięcy gospodarstw domowych było pozbawionych prądu, głównie na obszarze metropolitalnym Twin Cities (Minneapolis-Saint Paul). W niektórych regionach doszło też do powodzi.

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Źródło:
PAP, CBS News

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS), w której obecnie przebywa polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski, była widoczna na polskim niebie w nocy z niedzieli na poniedziałek. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, Kontakt24

Pogoda na dziś. Poniedziałek 30.06 przyniesie dużo słońca. Jeśli na niebie pojawią się chmury, nie będzie z nich padać. Termometry pokażą do 26 stopni Celsjusza. Lokalnie powieje silniejszy wiatr.

Pogoda na dziś - poniedziałek, 30.06. Taki będzie ostatni dzień czerwca

Pogoda na dziś - poniedziałek, 30.06. Taki będzie ostatni dzień czerwca

Źródło:
tvnmeteo.pl

Co przyniesie pogoda na przełomie czerwca i lipca? Do Polski zmierza porcja upalnego powietrza znad Afryki i Hiszpanii. Temperatury w nadchodzących dniach mają przekroczyć 35 stopni Celsjusza. Oprócz wysokich wartości na termometrach musimy przygotować się na burze, które mogą być gwałtowne.

Za upały zapłacimy wysoką cenę. Kiedy pogoda się załamie

Za upały zapłacimy wysoką cenę. Kiedy pogoda się załamie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Hiszpania od soboty zmaga się z pierwszą w tym sezonie letnim falą upałów. Jest tak gorąco, że padł historyczny rekord. W gminie El Granado w Andaluzji w sobotę odnotowano 46 stopni Celsjusza. Tym samym pobita została największa wartość dla czerwca sprzed 60 lat.

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

Źródło:
PAP, El Pais, RTVE

Sławosz Uznański-Wiśniewski podzielił się w mediach społecznościowych wyjątkowym nagraniem, na którym widać Ziemię z kosmosu. Polski astronauta od kilku dni bierze udział w misji kosmicznej Axiom 4 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czy można ewakuować cały kraj, zanim zniknie pod wodą? Australia właśnie zaczęła ten proces, oferując obywatelom Tuvalu specjalne wizy klimatyczne. W pierwszych dniach zgłosiła się prawie jedna trzecia mieszkańców tego zagrożonego zalaniem wyspiarskiego państwa.

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Źródło:
Reuters, PAP

W niedzielę temperatura w niektórych włoskich miastach sięga blisko 40 stopni Celsjusza. Ministerstwo zdrowia wydało najwyższy stopień alarmu z powodu upałów dla 21 miast. Wysokie wartości na termometrach mają utrzymać się w kraju jeszcze co najmniej przez pierwszy tydzień lipca.

Żar na południu Europy tak szybko nie odpuści

Żar na południu Europy tak szybko nie odpuści

Źródło:
PAP

Mieszkaniec Staten Island, Noel Colon, przeżył bliskie spotkanie z dzikim indykiem. Ptak ruszył jego samochodu. Cała sytuacja wyglądała jak scena z kreskówki i szybko podbiła internet.

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Źródło:
CNN

Rekin miał pogryźć 20-latkę przy brzegu popularnej plaży na wyspie Long Island w Nowym Jorku. Kobieta doznała niewielkich obrażeń, została zabrana do szpitala. Według służb, sprawcą zdarzenia miał być tawrosz piaskowy.

Kobieta pogryziona u brzegu popularnej plaży. Podejrzewają rekina

Kobieta pogryziona u brzegu popularnej plaży. Podejrzewają rekina

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Amerykański resort obrony ogłosił zakończenie ponad 40-letniej praktyki udostępniania meteorologom kluczowych satelitarnych informacji pogodowych. Decyzja, która wejdzie w życie 30 czerwca, stwarza znaczące ryzyko dla prognozowania przebiegu huraganów oraz monitorowania lodu morskiego.

Pentagon kończy z udostępnianiem kluczowych danych

Pentagon kończy z udostępnianiem kluczowych danych

Źródło:
PAP

Do praktyki kulturowej, która wynika z warunków pogodowych i klimatycznych, należy w Hiszpanii sjesta. Zwyczaj, uznawany za spowalniający gospodarkę, jest mocno osadzony w świadomości Hiszpanów. Nic dziwnego, bo latem temperatura potrafi całymi tygodniami przekraczać tam 35-40 stopni. Jak funkcjonować, kiedy nawet pracowite owady chowają się na kilka godzin w cień?

Zapanują warunki, jakie w Polsce nie zdarzają się często

Zapanują warunki, jakie w Polsce nie zdarzają się często

Źródło:
TVN24+

Część regionów Wenezueli zmaga się ze skutkami katastrofalnych powodzi. W kilku stanach z powodu kataklizmu ewakuowano ponad osiem tysięcy osób. Uszkodzone zostały mosty oraz domy.

"Woda wlewała się wszędzie". Zniszczone mosty, ewakuacje

"Woda wlewała się wszędzie". Zniszczone mosty, ewakuacje

Źródło:
Reuters, Anadolu Agency

Ostatni weekend czerwca ma być najgorętszym jak dotąd w tym roku w południowej Europie. Także w innych częściach kontynentu zrobi się bardzo gorąco. W wielu miejscach temperatura przekroczy 40 stopni Celsjusza, a lokalne służby meteorologiczne ostrzegają przed skwarem.

Jesteście na południu Europy? Szykujcie się na piekło

Jesteście na południu Europy? Szykujcie się na piekło

Źródło:
PAP, The Telegraph

W Turcji trwa fala upałów, która doprowadziła do pożarów w pięciu prowincjach. Mieszkańcy najbardziej zagrożonych terenów zostali ewakuowani. Działania strażaków są utrudnione ze względu na silny wiatr.

Pożary w Turcji. W tym w miejscu kochanym przez Polaków

Pożary w Turcji. W tym w miejscu kochanym przez Polaków

Źródło:
PAP, hurriyetdailynews.com

Amerykańska linia lotnicza Delta musi skontrolować ponad 100 samolotów, zanim maszyny będą mogły ponownie wznieść się powietrze. Wszystko przez gradobicie, które przeszło przez lotnisko w Atlancie.

Ponad 100 samolotów do kontroli po potężnym gradobiciu

Ponad 100 samolotów do kontroli po potężnym gradobiciu

Źródło:
CNN, fox5atlanta.com

Pakistan zmaga się w ostatnich dniach ze skutkami intensywnych opadów deszczu. Jak poinformowały w sobotę władze, w kraju co najmniej 32 osoby, z czego połowa to dzieci, zginęły w wyniku gwałtownych powodzi lub zawalenia się domów.

Woda porywała całe rodziny. Nie żyje ponad 30 osób

Woda porywała całe rodziny. Nie żyje ponad 30 osób

Źródło:
PAP, AFP

Sławosz Uznański-Wiśniewski już od kilku dni znajduje się w kosmosie i rozpoczął pracę nad eksperymentami, które zabrał ze sobą z Ziemi. Doktor habilitowana Katarzyna Malinowska wyjaśniła na antenie TVN24, dlaczego badania przeprowadzone przez Polaka na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) są bardziej wartościowe, niż wielu osobom mogłoby się wydawać.

Lot Polaka to nie "delegacja do Honolulu". Dlaczego jest tak ważny

Lot Polaka to nie "delegacja do Honolulu". Dlaczego jest tak ważny

Źródło:
TVN24

Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, który nieleczony może doprowadzić nawet do śmierci. Są jednak sposoby, aby uchronić się przed zachorowaniem. O tym, jak to robić zwłaszcza latem, kiedy słońce towarzyszy nam najczęściej, odpowiadał na antenie TVN24 profesor doktor habilitowany Piotr Rutkowski.

To zwiększa ryzyko nowotworu skóry. Ekspert o dwóch czynnikach

To zwiększa ryzyko nowotworu skóry. Ekspert o dwóch czynnikach

Źródło:
TVN24

Francja zmaga się z falą upałów, która objęła w piątek południową część kraju. Temperatura w najbliższych dniach może przekroczyć 40 stopni Celsjusza. W niektórych regionach z uwagi na zagrożenie pożarowe zabroniono wstępu do lasów. W Marsylii baseny miejskie od weekendu będą darmowe.

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Źródło:
PAP, vigilance.meteofrance.fr, lemonde.fr

Najsuchsza pustynia świata - Atakama, położona w północnej części Chile, została pokryta śniegiem. "Niesamowite" - poinformowało w mediach społecznościowych Obserwatorium ALMA, zlokalizowane na jej terenie.

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Źródło:
PAP, AFP

Pakistańska rodzina zorganizowała piknik nad brzegiem rzeki. Gdy dzieci bawiły się w wodzie, nagle nadeszła powódź. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej dziewięć osób - podała agencja Reuters.

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Źródło:
Reuters, independent.co.uk

W kosmos zabrał ze sobą godło i flagę PRL, fotografie Edwarda Gierka i Leonida Breżniewa. Był pierwszym Polakiem, który poleciał w kosmos. Dzisiaj mija 47. rocznica lotu Mirosława Hermaszewskiego na orbitę okołoziemską.

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Źródło:
PAP

We wtorkowe południe na niebie nad kilkoma stanami USA pojawił się meteor. Jego rozbłyskowi towarzyszył huk. Fragment tej kosmicznej skały, jak donoszą amerykańskie media, mógł przebić dach domu na przedmieściach Atlanty.

Zrobiło dziurę w dachu, zniszczyło podłogę. To "coś" mogło być meteorytem

Zrobiło dziurę w dachu, zniszczyło podłogę. To "coś" mogło być meteorytem

Źródło:
Guardian, CNN, Reuters

Wenezuelę nawiedziły silne opady deszczu, które doprowadziły do powodzi i osunięć ziemi. Władze wprowadziły ogólnokrajowy stan wyjątkowy i ewakuowały tysiące mieszkańców.

"Anioł stróż kazał mi wrócić". Uratował śpiącą rodzinę przed powodzią

"Anioł stróż kazał mi wrócić". Uratował śpiącą rodzinę przed powodzią

Źródło:
Reuters, Watchers.news, CNN

Włoscy meteorolodzy ostrzegają, że tegoroczne lato może przypominać dramatyczny sezon z 2003 roku, kiedy upały pochłonęły życie tysięcy osób. Eksperci alarmują: lipiec i sierpień przyniosą długotrwałe fale gorąca, tropikalne noce i brak deszczu, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Tamto lato było katastrofą. Włosi boją się powtórki

Tamto lato było katastrofą. Włosi boją się powtórki

Źródło:
PAP

Południowo-zachodnie Chiny mierzą się ze skutkami powodzi, jaka zdarza się raz na 50 lat. Wiele miast i wiosek zostało zalanych.

Woda zalewa miasta i wsie. "Potężny cios"

Woda zalewa miasta i wsie. "Potężny cios"

Źródło:
Reuters