Co wpływa na zachmurzenie? Jak powstaje mapa zachmurzeń?

Źródło:
TVN Meteo
Chmury i walka ze zmianami klimatu
Chmury i walka ze zmianami klimatuTVN24
wideo 2/5
Chmury i walka ze zmianami klimatuTVN24

Meteorolodzy i inni uczeni zbierają dane, by na ich podstawie tworzyć mapy synoptyczne i prognozy pogody. Obserwuje się m.in. pokrywę i rodzaj chmur. Zachmurzenie to jeden ze składników pogody, a zależy od tego, jakie jest danego dnia ciśnienie atmosferyczne. W artykule wyjaśniamy, co wpływa na zachmurzenie i jak powstaje mapa zachmurzenia.

Nauką, która opisuje chmury i zachmurzenie, jest nefologia (gr. néphos – chmura).Zachmurzenie to stopień pokrycia nieba chmurami. Jest jednym z ważniejszych elementów odzwierciedlających stan atmosfery.Stopień zachmurzenia meteorolodzy określają bez użycia przyrządów pomiarowych – stosują jedynie ocenę wizualną nieba

Od czego zależy zachmurzenie?

Zachmurzenie zależy od tego, jakie jest danego dnia ciśnienie atmosferyczne. Występuje wówczas, gdy mamy do czynienia z niskim ciśnieniem oraz wilgotnym powietrzem. W taki sposób powstają fronty atmosferyczne, które oddzielają wilgotne masy powietrza od suchych i zimne masy powietrza od ciepłych.

Jeśli ciśnienie jest wysokie, zazwyczaj niebo jest zupełnie lub prawie bezchmurne. Wyjątkiem są tak zwane zgniłe wyże, występujące wiosną i jesienią, kiedy to pomimo wysokiego ciśnienia widzimy cienką warstwę niskich chmur na niebie i mogą występować mgły. Jaka jest pogoda w taki dzień? Duże zachmurzenie, opady oraz gęste mgły.

Jak określa się stopień zachmurzenia nieba?

Według najnowszych podręczników meteorologii stopień zachmurzenia określa się za pomocą ośmiostopniowej skali, gdzie poszczególne stopnie oznaczają:

0 – bezchmurne niebo 1 – słoneczne niebo 2 – mała ilość chmur na niebie 3 – małe zachmurzenie 4 – częściowe zachmurzenie 5 – pochmurno 6 – w większości pochmurno 7 – chmury w większości przesłaniają niebo 8 – zachmurzenie całkowite

Zachmurzenie określa się za pomocą obserwacji nieba. Nie używa się do tego żadnych instrumentów pomiarowych, dlatego mówimy o „ocenie” lub „szacowaniu”, ale nie o jego „pomiarze”.

Stopień pokrycia nieba przez chmury w stacjach meteorologicznych opisuje się w jednostkach zwanych oktantami. Odnoszą się one do liczby ósmych części nieba pokrytych chmurami. I tak na przykład 0 oznacza brak chmur, 1 oktant oznacza chmurę w wysokości 1/8 lub mniej, 7 oktantów oznacza chmurę o wielkości 7/8 lub więcej, 8 oktantów to pełne zachmurzenie bez przerw.

Wyniki są zaokrąglane do wyższej wartości, np. nieco ponad 3 oktanty oznacza 4 oktanty. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy obserwuje się więcej niż 7, ale mniej niż 8 oktantów – wtedy zaokrągla się w dół, do 7 oktantów.

Aby poprawnie określić zachmurzenie, oprócz stopnia podaje się również jego typ (konwekcyjne, warstwowe, mieszane) oraz rodzaj chmur przeważających na niebie w danym momencie (Cirrus, Cirrocumulus, Cirrostratus, Altocumulus, Altostratus, Nimbostratus, Stratocumulus, Stratus, Cumulus czy Cumulonimbus).

Jak powstaje mapa zachmurzenia?

Mapy zachmurzenia powstają na podstawie danych zebranych przez urządzenia zainstalowane na satelitach okołoziemskich. Publikowane są na stronach internetowych, możemy je sprawdzić np. w serwisie NASA. Na tej stronie można znaleźć mapy zachmurzenia Ziemi sporządzone na podstawie obrazu rejestrowanego przez urządzenie MODIS na satelicie Terra, należącej do NASA. 

MODIS zbiera informacje w pikselach, podobnie jak aparat cyfrowy. Frakcja chmur to część każdego piksela, która jest pokryta chmurami. Kolory na mapie wahają się od niebieskiego, oznaczającego brak chmur, do białego, symbolizującego całkowite zachmurzenie.

Mapy pogodowe i radary pogodowe

Na mapach możemy obserwować nie tylko wędrówki chmur, ale też inne dane atmosferyczne. Mapy pogodowe można sprawdzać na stronach internetowych poświęconych meteorologii. To świetne źródło informacji na temat tego, jaka jest pogoda dzisiaj i jaka będzie pogoda w dniach następnych. Można tam znaleźć radar opadów, radar burz czy też prognozę pogody.

Jeśli chcesz wiedzieć, gdzie jest deszcz, radar opadów pomoże ci szybko znaleźć odpowiedź. Radar opadów pokazuje z kilkunastominutowym opóźnieniem, gdzie jest deszcz, gdzie pada śnieg oraz gdzie deszcz lub śnieg padał w ciągu poprzednich kilku godzin.

A jeżeli potrzebujesz sprawdzić, gdzie jest burza, radar również pomoże ci ją znaleźć. Radar burzowy pokazuje, gdzie jest teraz burza i gdzie były burze wcześniej tego dnia. Taki radar pogodowy pozwala nam śledzić przemieszczanie się frontów i burz. Dostarcza też informacji o tym, jakie jest dzisiaj ciśnienie atmosferyczne i ile dzisiaj stopni Celsjusza. Wspomniane strony internetowe przedstawiają też prognozę pogody, więc można sprawdzić, jaka jutro pogoda będzie w naszej okolicy.

Jak powstaje prognoza pogody?

Modele prognostyczne stosowane przez meteorologów opierają się na uproszczeniu związanym z opisaniem na całej powierzchni Ziemi trójwymiarowej siatki. Prognozę pogody ustalają w węzłach tej siatki. Aby obliczenia były możliwe, do komputera należy wprowadzić aktualne dane pogodowe. 

Oznacza to, że trzeba najpierw sprawdzić, jaka dziś pogoda występuje w różnych miejscach na świecie – jakie dziś ciśnienie, gdzie teraz pada deszcz. Na przykład, jeśli chcemy wiedzieć jaka dziś będzie pogoda w Polsce, to musimy sprawdzić, gdzie pada deszcz w Polsce, gdzie jest burza w Polsce w chwili obecnej, itp. Z tych danych, przy użyciu skomplikowanych algorytmów, komputery wyliczają stan pogody na przyszłe godziny i dni.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN Meteo

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Start misji Ax-4 ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie został przełożony z wtorku na środę. Firma SpaceX poinformowała, że powodem zmiany jest prognozowany silny wiatr.

Lot Polaka w kosmos przełożony

Lot Polaka w kosmos przełożony

Źródło:
tvn24.pl

Pogoda na jutro, wtorek 10.06. Najbliższa noc przyniesie pogodną aurę, choć w niektórych miejscach może przelotnie padać. W ciągu dnia na niebie pojawi się więcej chmur, a wraz z nimi opady deszczu, które obejmą północne, zachodnie i częściowo centralne rejony kraju. Na termometrach zobaczymy do 24 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - wtorek, 10.06. W nocy może przelotnie padać

Pogoda na jutro - wtorek, 10.06. W nocy może przelotnie padać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Amerykańskie służby schwytały zebrę, która przez kilka dni włóczyła się po stanie Tennessee na południowym wschodzie USA. Właściciel ssaka zgłosił jego zaginięcie pod koniec maja. Od tego czasu pasiaste zwierzę było widywane kilkukrotnie i stało się "gwiazdą internetu".

Zebra przez ponad tydzień "zwiedzała" amerykański stan

Zebra przez ponad tydzień "zwiedzała" amerykański stan

Źródło:
CNN, CBS, PAP

W nocy z niedzieli na poniedziałek nad rumuńskim miastem Targu Mures przeszła gwałtowna burza z ulewnym deszczem, silnym wiatrem i gradem. Powaliła dziesiątki drzew, uszkodziła samochody i linie energetyczne.

Potężna burza wyrządziła wiele poważnych szkód

Potężna burza wyrządziła wiele poważnych szkód

Źródło:
Enex

Najbliższe dni zdominuje pochmurna aura z opadami i przelotnymi opadami deszczu. Z kolei od czwartku pogodę w Polsce będzie kształtował rozległy wyż znad Skandynawii. Możemy się po nim spodziewać sporej zmiany pogody.

Idzie duża zmiana pogody

Idzie duża zmiana pogody

Źródło:
tvnmeteo.pl

Silny wiatr powalił drzewo w Ustce (woj. pomorskie). W poniedziałek na Wybrzeżu od rana występują niebezpieczne podmuchy. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

Mocno wieje. Wiatr powalił drzewo w Ustce

Mocno wieje. Wiatr powalił drzewo w Ustce

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Po kilku bardzo ciepłych, a nawet gorących dniach temperatura spadnie poniżej 20 stopni. Jak długo potrwa ochłodzenie? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Nadchodzi duże ochłodzenie - czy na długo?

Pogoda na 16 dni. Nadchodzi duże ochłodzenie - czy na długo?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Już niebawem Sławosz Uznański-Wiśniewski zostanie drugim Polakiem w historii, który poleci w kosmos - i pierwszym, który dotrze na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Jego żona, posłanka Aleksandra Uznańska-Wiśniewska towarzyszy mu podczas ostatnich dni przygotowań na Florydzie. Rozmawiał z nią korespondent "Faktów" TVN Marcin Wrona.

Aleksandra Uznańska-Wiśniewska o tym, co czuje przed lotem męża w kosmos

Aleksandra Uznańska-Wiśniewska o tym, co czuje przed lotem męża w kosmos

Źródło:
tvnmeteo.pl, The European Space Agency

Już niebawem Sławosz Uznański-Wiśniewski ma wyruszyć w stronę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Lot na ISS składa się z wielu trudnych, potencjalnie nawet niebezpiecznych momentów. Chociaż z niecierpliwością czekamy na moment startu, eksperci wyjaśniają, że najważniejsze będzie to, co przyjdzie już po nim - od prowadzenia badań po inspirację, jaką lot na ISS wzbudzi w młodych Polakach.

Sławosz Uznański-Wiśniewski leci na ISS. Ten moment będzie najbardziej niebezpieczny

Sławosz Uznański-Wiśniewski leci na ISS. Ten moment będzie najbardziej niebezpieczny

Źródło:
TVN24, PAP, tvnmeteo.pl

Ponad 700 razy interweniowali strażacy w związku z frontem burzowym, który przechodził w niedzielę przez Polskę. W Wielkopolsce dwie osoby zostały ranne po tym, jak drzewa spadły na samochody. Jednym z poszkodowanych był 11-letni chłopiec. W wielu regionach obowiązywały ostrzeżenia meteorologiczne, wydane przez IMGW.

Dwie osoby ranne, uszkodzone auta. Ponad 700 interwencji

Dwie osoby ranne, uszkodzone auta. Ponad 700 interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Cypr zmaga się z ogromną suszą. Poziom wody w zbiornikach retencyjnych niebezpiecznie maleje, co widać na zdjęciach satelitarnych. Kurczące się zasoby wody nie pozostały bez wpływu na obchody ważnego dla mieszkańców Cypru święta.

"Święto Potopu" z brakiem wody. Wszystko przez suszę

"Święto Potopu" z brakiem wody. Wszystko przez suszę

Źródło:
EU Copernicus, philenews.com

Włochy przygotowują się na długotrwałą falę upałów. Temperatury sięgające nawet 40 stopni Celsjusza mają utrzymać się niemal do końca czerwca - ostrzegają meteorolodzy.

Szykują się na nadejście afrykańskiego upału

Szykują się na nadejście afrykańskiego upału

Źródło:
PAP, meteo.it

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. W północnej Polsce spodziewane są silne podmuchy wiatru. Niebezpiecznie może być przez cały dzień.

Alarmy IMGW. Tam będzie silnie wiało przez cały dzień

Alarmy IMGW. Tam będzie silnie wiało przez cały dzień

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś, czyli poniedziałek 9.06. Początek nowego tygodnia przyniesie spore ochłodzenie. Miejscami na termometrach w najcieplejszym momencie dnia zobaczymy nie więcej niż 16-17 stopni. Powieje silniejszy wiatr, może też spaść deszcz.

Pogoda na dziś - poniedziałek, 9.06. W całej Polsce odczujemy chłód

Pogoda na dziś - poniedziałek, 9.06. W całej Polsce odczujemy chłód

Źródło:
tvnmeteo.pl

Doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski razem z resztą załogi misji Ax-4 prowadzi ćwiczenia procedury startowej w Centrum Kosmicznym Kennedy’ego na Florydzie. Do startu astronautów pozostało kilkadziesiąt godzin.

"Ze strony rakiety mamy już wszystko na zielono"

"Ze strony rakiety mamy już wszystko na zielono"

Źródło:
PAP

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,4 nawiedziło w niedzielę Kolumbię. Wstrząsy były odczuwalne między innymi w Bogocie, stolicy kraju, gdzie w budynkach rozległy się alarmy. W innych regionach lekko rannych zostało kilka osób, odnotowano uszkodzenia budynków.

Trzęsienie ziemi w Kolumbii. W stolicy rozległy się alarmy

Trzęsienie ziemi w Kolumbii. W stolicy rozległy się alarmy

Źródło:
El Tiempo, CNN, tvnmeteo.pl

Fala upałów zalała Indie, uprzykrzając codzienne życie mieszkańców i turystów. W Nowym Delhi i innych miastach temperatura przekracza 40 stopni Celsjusza, zmuszając ludzi do szukania cienia, unikania wychodzenia z domu i ustawiania się w kolejkach po zimne napoje. Meteorolodzy ostrzegają, że najgorsze dopiero nastąpi.

Fala upałów zalewa kraj, temperatura przekracza 40 stopni

Fala upałów zalewa kraj, temperatura przekracza 40 stopni

Źródło:
Reuters

Zadrzechnia, potocznie nazywana czarną pszczołą, po raz pierwszy została zaobserwowana w Roztoczańskim Parku Narodowym. Ten wyjątkowy, ściśle chroniony gatunek przez lata uchodził w Polsce za wymarły, ale obecnie zaczyna pojawiać się w kolejnych regionach.

Rzadki owad w Roztoczańskim Parku Narodowym

Rzadki owad w Roztoczańskim Parku Narodowym

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Posiadanie psa w domu może obniżać ryzyko rozwoju egzemy u dzieci genetycznie predysponowanych do tej choroby - sugerują najnowsze badania międzynarodowego zespołu naukowców. Odkrycie rzuca nowe światło na zależność między genami, a wpływem środowiska w kontekście chorób alergicznych.

Psy zmniejszają ryzyko egzemy u dzieci? Nowe badania

Psy zmniejszają ryzyko egzemy u dzieci? Nowe badania

Źródło:
The University of Edinburgh

Trwają ostatnie przygotowania przed startem misji Axiom-4, w której udział weźmie doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski. Przed polskim astronautą pracowite dwa tygodnie na orbicie - przeprowadzi on szereg eksperymentów, których nie można zrealizować w ziemskich warunkach. Odliczanie do startu obserwuje z Florydy reporter TVN24 Hubert Kijek.

Już za kilka dni będzie "rękami i oczami" badaczy

Już za kilka dni będzie "rękami i oczami" badaczy

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Ponad 800 interwencji przeprowadziła straż pożarna w związku z burzami, które w sobotę przetoczyły się nad Polską. Załogi wypompowywały wodę z zalanych ulic i posesji, usuwały połamane drzewa i konary oraz zabezpieczały uszkodzone dachy. Jedna osoba została ranna.

Połamane drzewa, zerwane dachy. Bilans sobotnich burz

Połamane drzewa, zerwane dachy. Bilans sobotnich burz

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Martwy humbak został wyrzucony na brzeg w Rio de Janeiro. Mierzący sześć metrów ssak został znaleziony na miejskiej plaży w sobotę rano. Operacja zabezpieczenia i usunięcia zwłok trwała kilka godzin.

Morze wyrzuciło humbaka na miejską plażę

Morze wyrzuciło humbaka na miejską plażę

Źródło:
Reuters, G1

W sobotni wieczór z powodu ulewnego deszczu przerwano XXIX Ogólnopolskie Spotkanie Młodych Lednica 2000, organizowane na Polach Lednickich. Według organizatorów, w tegorocznej Lednicy brało udział ponad 21 tysięcy osób. Interwencja straży na miejscu nie była jednak konieczna.

Ewakuacja Spotkania Młodych w Lednicy

Ewakuacja Spotkania Młodych w Lednicy

Źródło:
PAP, TVN24

Od poniedziałku nad Polskę wkroczy od północnego zachodu duże ochłodzenie. Temperatura maksymalna w naszym kraju zawierać się będzie między 14 a 19 stopniami Celsjusza, a do czwartku wzrośnie maksymalnie do 22 stopni. Co jeszcze przyniosą nam najbliższe dni?

Pogodowy rollercoaster w czerwcu. "Czeka nas szok termiczny"

Pogodowy rollercoaster w czerwcu. "Czeka nas szok termiczny"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Choroby alergiczne są problemem cywilizacyjnym i określa się je mianem epidemii XXI wieku. Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia, zajmują już trzecią pozycję na liście najczęstszych chorób przewlekłych. Z alergiami zmagają się nie tylko dzieci, lecz także również dorośli. Sprawdź, jak rozpoznać objawy, kiedy zgłosić się do specjalisty i jak radzić sobie z alergią na co dzień.  

Alergie u osób dorosłych. Jak sobie z nimi radzić? 

Alergie u osób dorosłych. Jak sobie z nimi radzić? 

Źródło:
Otrivin

Nawałnica zniszczyła rezerwat przyrody na Litwie. Silny wiatr łamał i powalał zdrowe drzewa na przestrzeni kilku kilometrów. Katastrofę uchwyciły kamery monitoringu straży granicznej.

Nawałnica dosłownie położyła las. Kataklizm na nagraniu

Nawałnica dosłownie położyła las. Kataklizm na nagraniu

Źródło:
Kauno Diena

Ponad dwa tysiące razy interweniowali w piątek polscy strażacy w związku z burzami, które przechodziły nad Polską. Szczególnie trudna sytuacja panowała we Włocławku, gdzie nawałnica przewracała drzewa i zrywała linie energetyczne.

Powyrywane drzewa, ściana deszczu. Ponad dwa tysiące interwencji po burzach

Powyrywane drzewa, ściana deszczu. Ponad dwa tysiące interwencji po burzach

Źródło:
PAP, TVN24

W Tatrach w rejonie Zamarłej Turni doszło do śmiertelnego wypadku. W działaniach Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR) brali też udział słowaccy ratownicy.

Śmiertelny wypadek w Tatrach

Śmiertelny wypadek w Tatrach

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Pogoda w części Teksasu w czwartek przyniosła gwałtowne zjawiska. W wyniku burz, którym towarzyszyły tornada, ulewy i silny wiatr, jedna osoba została ranna. Jeden z wirujących lejów udało się sfilmować z bliska.

Potężne tornado wirowało tuż obok drogi. Nagranie

Potężne tornado wirowało tuż obok drogi. Nagranie

Źródło:
FOX Weather

Część mieszkańców Małopolski nie otrzymała w czwartek alertu RCB. Jak przekazał tvnmeteo.pl rzecznik prasowy Rządowego Centrum Bezpieczeństwa Piotr Błaszczyk, wina leżała po stronie RCB. Trwa ustalanie przyczyny.

Nie dostali alertu RCB podczas silnej burzy

Nie dostali alertu RCB podczas silnej burzy

Źródło:
WZZK Małopolska, RCB, tvnmeteo.pl

Tylko w tym tygodniu morze wyrzuciło na brzeg aż trzy przedstawicielki rodziny Regalecidae, nazywane "rybami zagłady". Eksperci podkreślają, że to wyjątkowa rzadkość.

Trzy "ryby zagłady" wyrzucone na brzeg w krótkim czasie

Trzy "ryby zagłady" wyrzucone na brzeg w krótkim czasie

Źródło:
"Guardian", tvn24.pl