Obsiadają elewacje budynków i próbują dostać się do mieszkań i domów - wygląda to jak inwazja. Biedronki azjatyckie jesienią szukają miejsca do zimowania. Podpowiadamy, jak odróżnić biedronkę azjatycką od siedmiokropki. Sprawdź, jak pozbyć się tego gatunku inwazyjnego z domu.
● Biedronka azjatycka to gatunek inwazyjny, który pierwszy raz stwierdzono w Polsce w 2006 roku. ● Jesienią biedronki azjatyckie masowo próbują dostać się do budynków. ● Nie należy dotykać biedronek azjatyckich. W odruchu obronnym wydzielają żółtą substancję, której bardzo trudno jest się pozbyć.
Biedronki azjatyckie
Biedronka azjatycka określana jest czasami jako „chińska biedronka”, „pomarańczowa biedronka” lub „arlekin”. Wszystkie te nazwy są całkiem zasłużone. Gatunek ten pochodzi ze środkowej i wschodniej Azji. Jego kolor to najczęściej odcień żółci lub pomarańczu. Natomiast „arlekin” czy „harlekin” to spolszczenie angielskiej nazwy tego gatunku - Harlequin ladybird.
Biedronki azjatyckie są duże - ich owalne ciało osiąga od 5 do 8 milimetrów długości i od 4 do 6 milimetrów szerokości. Ich ubarwienie jest bardzo różnorodne - najczęściej pomarańczowe z czarnymi kropkami, ale zauważyć można również osobniki czarne z czerwonymi lub pomarańczowymi kropkami.
Larwa biedronki azjatyckiej ma około dwóch milimetrów. Po czterech linieniach staje się poczwarką. Larwy polują na niewielkie owady. Dorosłe osobniki żywią się zwykle mszycami, ale również innymi bezkręgowcami.
Biedronka azjatycka a polska
Ile kropek ma biedronka azjatycka? Może ich nie mieć w ogóle, ale może mieć ich nawet 23. Zdarzają się więc azjatyckie biedronki bez kropek. Najczęściej jednak biedronka azjatycka ma kilkanaście kropek. Biedronka siedmiokropka (czyli najpopularniejszy w Polsce gatunek biedronki) ma - jak sama nazwa wskazuje - siedem kropek, po trzy na każdej pokrywie i jedną wspólną.
Czym różni się biedronka azjatycka od zwykłej?
Biedronka azjatycka ma na przedpleczu czarny rysunek, który kształtem przypomina literę M. Zwykła biedronka ma na czarnym przedpleczu dwie jasne plamy.
Biedronki azjatyckie są żółte, pomarańczowe, czerwone lub czarne. Biedronki siedmiokropki są czerwone i błyszczące.
Inwazja biedronek azjatyckich
Ze względu na upodobania żywieniowe biedronki azjatyckiej była ona od lat 60. XX wieku wykorzystywana do zwalczania szkodników na europejskich polach. Początkowo sprowadzono ją na Ukrainę i do Białorusi. W 1982 roku trafiła do Francji. W Polsce obecność tego gatunku stwierdzono pierwszy raz w 2006 roku w Wielkopolsce. Biedronka szybko zadomowiła się w Polsce. W 2010 roku stwierdzono ją w Bieszczadach, od tego czasu mówi się, że jest już obecna w całej Polsce. Biedronka azjatycka jest gatunkiem inwazyjnym.
Inwazja biedronek - skutki
Plaga biedronek azjatyckich może być problemem z punktu widzenia rodzimej biedronki. Pomarańczowe biedronki są konkurencją dla siedmiokropki pod względem pokarmowym, wyjadają mszyce. Biedronka azjatycka nie gardzi również jajami, larwami i poczwarkami innych biedronkowatych. Jest też gospodarzem pasożytów i grzybów, które mogą atakować polskie biedronki.
Kiedy biedronki azjatyckie nie mają dostępu do pożywienia w postaci mszyc, mogą wyrządzać szkody w uprawach owoców - sadach czy winnicach.
Biedronki w domu
Mimo tego, że biedronki azjatyckie niewątpliwie pożytecznie, bo zajadają się mszycami, ich obecność z punktu widzenia ludzi może być uciążliwa. Jesienią i zimą zobaczyć można bowiem całe grupy (nazywane agregacjami) biedronek azjatyckich, które siedzą na oknach i ścianach budynków. Kiedy wchodzą do domów, brudzą ściany, meble czy ubrania. Jest to spowodowane ich wydzieliną obronną. Takie plamy szczególnie z ubrań jest dość trudno usunąć.
Ugryzienie biedronki
Czy biedronki gryzą? Tak, biedronki azjatyckie są skłonne do zadawania ukąszeń ludziom. Ugryzienie biedronki azjatyckiej może wywoływać reakcje uczuleniowe.
Czy biedronka azjatycka jest groźna? - Nie można powiedzieć, że biedronki azjatyckie są szczególnie niebezpieczne dla człowieka. Oczywiście, wydzielają substancje zawierające związki, które mogą wywoływać reakcje alergiczne. W październiku, kiedy owady zbierają się w skupiska na zimowanie, stężenia tych substancji są większe - tłumaczył w rozmowie z tvnmeteo.pl dr Karol Szawaryn, entomolog z Muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk.
Zdaniem eksperta, czasem zdarza się, że biedronka może ugryźć człowieka, ale "nie stanowi to niebezpieczeństwa dla zdrowia".
Jak wygląda ugryzienie biedronki azjatyckiej? Objawami ukąszenia jest swędzenie i zaczerwienienie. Jak leczyć ugryzienie biedronki azjatyckiej? Jeżeli dojdzie do poważnej reakcji uczuleniowej, należy skontaktować się z lekarzem.
Wydzielana przez biedronkę żółta hemolimfa w zetknięciu ze skórą może wywołać reakcje alergiczne, wysypkę czy zapalenie spojówek. Z tego powodu nie należy ich dotykać. Substancję, która zostanie na rękach, łatwo można przenieść do oczu.
Biedronka azjatycka - zwalczanie
Zwalczanie biedronek najlepiej zacząć od prewencji. Sprawdź, czy w budynku nie ma nieszczelności w okolicy okien, drzwi i dachu. Możesz również zamontować dobrze dopasowaną moskitierę, która może zmniejszyć liczbę biedronek, którym uda się dostać do wnętrza.
Jak pozbyć się biedronek? Najprościej jest usunąć biedronki za pomocą odkurzacza, który wciągnie ich każdą liczbę. Jeżeli biedronki pojawią się na przykład na strychu, polecaną metodą do walki z nimi są lampy owadobójcze (na przykład lampy emitujące promieniowanie UV). Dostępne są też pułapki na biedronki azjatyckie, które montuje się w oknach. Mają one specjalne lepy. W sklepach kupić możesz również specjalne preparaty na biedronki azjatyckie - dostępne są między innymi spraye.
Co odstrasza biedronki? Domowe sposoby na biedronki azjatyckie to między innymi olejki eteryczne o zapachu pomarańczy, kamfory czy mentolu. Możesz też przy oknach wyłożyć skórki pomarańczy - biedronki nie lubią zapachu cytrusów.
Źródło: Lasy Państwowe, Instytut Ochrony Przyrody PAN
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock (zdj. ilustracyjne)