Jaszczurka z supermocą. Jest odporna na jad węży

16-letni turysta ukąszony przez żmiję

Źródło: GOPR Bieszczady

Jadowite węże są jednymi z największych wrogów scynek, rodziny jaszczurek, której szereg gatunków zamieszkuje Australię. Naukowcy z Uniwersytetu w Queenslandzie odkryli, że niektóre scynki występujące na Antypodach wytworzyły w drodze ewolucji "molekularną zbroję", chroniącą je przed wnikaniem jadu do mięśni. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie "International Journal of Molecular Sciences".

- To, co zaobserwowaliśmy u scynek, to ewolucja w najlepszym wydaniu. Australijskie scynki wyewoluowały drobne zmiany w kluczowym receptorze mięśniowym, zwanym receptorem nikotynowym acetylocholiny. Receptor ten jest zwykle celem neurotoksyn, które wiążą się z nim i blokują komunikację nerwowo-mięśniową, powodując szybki paraliż i śmierć - wyjaśnił profesor Bryan Fry z Uniwersytetu w Queenslandzie, który brał udział w badaniu.

Naturalna ochrona przed jadem

Okazuje się, że niektóre gatunki scynek wyewoluowały naturalną ochronę przed atakami węży. Naukowcy zaobserwowali, że w 25 przypadkach u scynek niezależnie pojawiły się mutacje we wspomnianym receptorze, które blokują przyłączanie się jadu.

- To dowód ogromnej presji ewolucyjnej, jaką jadowite węże wywierały po przybyciu i rozprzestrzenieniu się na kontynencie australijskim, kiedy żerowały na bezbronnych jaszczurkach tamtych czasów - przyznał Fry.

Australijskie scynki nie są pierwszymi zwierzętami, u których zaobserwowano tego typu mutacje. Wcześniej odkryto je u innych ssaków, takich jak mangusta i ratel miodożerny, które żywią się kobrami.

Szansa na nowe odtrutki

Odkrycie australijskich naukowców może pomóc także ludziom. Jak wyjaśnia dr Uthpala Chandrasekara z Uniwersytetu w Queenslandzie, który prowadził badania laboratoryjne weryfikujące mutacje, wyniki mogą zaowocować nowymi odrutkami.

- Zrozumienie, w jaki sposób natura neutralizuje jad, może dostarczyć wskazówek dla innowacji biomedycznych. Im więcej dowiemy się o tym, jak w naturze działa odporność na jad, tym więcej narzędzi będziemy mieli do opracowania nowych odtrutek - wyjaśnił Chandrasekara.