20 marca rozpoczęła się inwazja na Irak. Siły międzynarodowej koalicji, z Amerykanami na czele, błyskawicznie obaliły reżim Saddama Husajna. Nie oznaczało to jednak końca wojny. Po pięciu latach, na ulicach Bagdadu i innych irackich miast wciąż giną ludzie. Choć krajem rządzi już wybrany demokratycznie rząd, odbudowa ekonomiczna Iraku przebiega z dużymi problemami, a względny spokój możliwy jest tylko dzięki obecności tysięcy żołnierzy USA i ich sojuszników.
20 marca 2003 - prezydent George W. Bush ogłasza początek inwazji na Irak – 1. dzień Operacji Iracka Wolność.
9 kwietnia 2003 – amerykańskie czołgi w centrum Bagdadu – upadek rządu Saddama Husajna.
1 maja 2003 – prezydent Busha na pokładzie lotniskowca USS Abraham Lincoln ogłasza koniec większych działań bojowych w Iraku.
6 maja 2003 – Paul Bremer staje na czele Tymczasowych Władz Koalicyjnych (CPA) – cywilnej administracji, która ma nadzorować budowę nowych demokratycznych struktur państwa irackiego.
22 maja 2003 – Rada Bezpieczeństwa ONZ uchyla sankcje ekonomiczne nałożone na Irak w 1990 r. Rezolucja nr 1483 daje międzynarodowej koalicji kontrolę nad Irakiem, dopóki nie powstanie nowy rząd w Bagdadzie.
23 maja 2003 – Paul Bremer rozwiązuje centralne struktury władzy powstałe za rządów Husajna. Rozwiązana zostaje też iracka armia. Zakaz pracy w administracji dla członków rządzącej wcześniej partii Baas.
13 lipca 2003 – prace inauguruje Iracka Rada Zarządzająca (IGC). 25 Irakijczyków wskazanych przez koalicję ma pomóc w opracowaniu nowej konstytucji, wskazać ministrów w rządzie tymczasowym i przyjąć budżet na 2004 r.
16 lipca 2003 – amerykańskie dowództwo po raz pierwszy przyznaje oficjalnie, że w Iraku toczy się “klasyczna kampania partyzanckiego typu”. Wcześniej Pentagon określał ataki na siły koalicji jako nieskoordynowane działania niedobitków reżimu Husajna.
22 lipca 2003 – synowie Husajna, Udaj i Kusaj zabici w akcji sił USA w Mosulu.
19 sierpnia 2003 – samobójczy atak bombowy na siedzibę ONZ w Bagdadzie. 23 zabitych, w tym specjalny wysłannik ONZ w Iraku Vieira de Mello, ponad 100 rannych. Część organizacji międzynarodowych ewakuuje personel z Iraku.
29 sierpnia 2003 – zamach bombowy w Nadżafie. Ok. 90 zabitych, w tym jeden z przywódców irackich szyitów ajatollah Mohammed Bakr al-Hakim. Szyici oskarżają o atak sunnickich zwolenników Husajna.
23 października 2003 – konferencja z udziałem delegatów 80 krajów świata. Zbiórka funduszy na odbudowę Iraku – ok. 13 mld dolarów. Wcześniej same USA obiecują 20 mld dolarów. ONZ i Bank Światowy oceniają, że Irak potrzebuje 56 mld w ciągu czterech lat.
12 listopada 2003 – samobójczy atak na bazę wojskową Włochów w Nasiriji. 26 zabitych, w tym 18 Włochów.
13 grudnia 2003 – Saddam Husajn schwytany przez Amerykanów w okolicach jego rodzinnego miasta Tikrit.
2004
17 stycznia 2004 – liczba zabitych w Iraku żołnierzy USA sięga 500.
1 lutego 2004 – seria zamachów w Irbil (iracki Kurdystan) – ok. 100 zabitych.
2 marca 2004 – masakra w święto szyitów. W atakach w Karbali i Bagdadzie ginie ponad 180 ludzi. Amerykanie oskarżają o zamachy Abu Musaba al-Zarqawiego i al-Kaidę.
8 marca 2004 – IGC przyjmuje projekt tymczasowej konstytucji Iraku. Uznaje ona m.in. islam jako źródło prawodawstwa i gwarantuje Kurdom autonomię.
31 marca 2004 – czterej amerykańscy cywile zamordowani w Faludży. Tłum Irakijczyków bezcześci ich zwłoki na ulicach miasta.
kwiecień 2004 – amerykańska ofensywa w “trójkącie sunnickim”, walki o Faludżę.
4 kwietnia 2004 – zwolennicy radykalnego duchownego szyickiego Muktady al-Sadra wywołują w kilku miastach powstanie przeciwko Amerykanom.
28-29 kwietnia 2004 – zachodnie media ujawniają zdjęcia z więzienia Abu Ghraib. Widać na nich, jak amerykańscy strażnicy poniżają i nieludzko traktują irackich więźniów. Część strażników tarfi później przed sąd.
11 maja 2004 – al-Kaida publikuje w Internecie nagranie wideo egzekucji zakładnika, Nicka Berga. Głowę Amerykaninowi ścina Abu Musab al-Zarqawi. To początek serii mordów na cywilnych zakładnikach w Iraku.
17 maja 2004 – zamachowiec-samobójca zabija Ezzedine Salima – przewodniczącego IGC. Początek serii zabójstw wysokich urzędników i polityków irackich współpracujących z koalicją.
28 maja 2004 – premierem tymczasowego rządu Iraku szyita Iyad Alawi. Dwa dni później powstaje rząd, a IGC dokonuje samorozwiązania.
28 czerwca 2004 – Paul Bremer formalnie przekazuje władzę w Iraku rządowi tymczasowemu Alawiego. CPA zostaje rozwiązana.
18 sierpnia 2004 – przedstawiciele głównych ugrupowań, plemion i religii w Iraku, wybierają 100-osobową Radę Narodową. Ten quasi-parlament ma nadzorować działalność rządu Alawiego do chwili wyborów.
27 sierpnia 2004 – po trzech tygodniach zaciętych walk w Nadżafie siły wierne Muktadzie al-Sadrowi wycofują się z meczetu Imama Alego. Porozumienie pokojowe dzięki pośrednictwu duchowego przywódcy irackicg szyitów ajatollaha Alego Sistaniego.
6 września 2004 – liczba zabitych w Iraku amerykańskich żołnierzy sięga 1000.
7 października 2004 – raport CIA mówi, że Husajn nie posiadał broni masowego rażenia.
15 listopada 2004 – marines zdobywają Faludżę. Miasto było pod kontrolą rebeliantów przez ponad pół roku.
22 grudnia 2004 – najkrwawszy zamach na siły USA – w wybuchu bomby w stołówce bazy w Mosulu ginie 19 żołnierzy.
2005
30 stycznia 2005 – pierwsze demokratyczne, wielopartyjne wybory parlamentarne w Iraku od 50 lat. Najwyższa frekwencja w Kurdystanie i na obszarach szyickich, duża część sunnitów bojkotuje głosowanie. Zwycięstwo partii szyickich i kudyjskich, które zdominują tymczasowy parlament.
28 lutego 2005 – największy zamach terrorystyczny od upadku Husajna. Eksplozja samochodu-pułapki w Hilli zabija 114 osób, rani 130.
7 kwietnia 2005 – Kurd Dżalal Talabani tymczasowym prezydentem Iraku – wybrany przez parlament.
maj 2005 – najkrwawszy miesiąc od upadku reżimu Saddam – wg oficjalnych danych 672 zabitych cywili (w kwietniu 364). Szacunkowe straty od początku wojny – ok. 25 000 zabitych cywili.
14 czerwca 2005 – prezydentem autonomicznego irackiego Kurdystanu Massud Barzani.
28 sierpnia 2005 – Kurdowie i szyici akceptują projekt nowej konstytucji Iraku. Dokument odrzucają sunnici, którzy apelują do ONZ i Ligi Arabskiej o interwencję.
31 sierpnia 2005 – blisko 1000 osób ginie zadeptanych na moście w Bagdadzie, gdy wśród milionowego tłumu szyickich pielgrzymów wybucha panika wskutek pogłosek o zamachowcach-samobójcach.
15 października 2005 – miliony Irakijczyków akceptują w narodowym referendum nową konstytucję. Irak islamską republiką federalną.
19 października 2005 – rusza proces Saddam Husajna i siedmiu jego współpracowników oskarżonych o masakrę 43 szyitów w Dudżail w 1982 r.
21 października 2005 – liczba zabitych w Iraku amerykańskich żołnierzy sięga 2000.
15 grudnia 2005 – wysoka frekwencja w wyborach nowego parlamentu (ogłoszonych z powodu przyjęcia nowej konstytucji). Głosują też sunnici, którzy zbojkotowali wybory w styczniu. Zwycięża blok szyitów – 128 miejsc na 275. Kurdowie – 53 mandaty, główny blok sunnitów – 44.
2006
22 kwietnia 2006 – szyita Nouri Maliki nowym premierem. Jako kluczowy doradca swego poprzednika Ibrahima Dżaafariego, Maliki zyskał też aprobatę sunnitów.
8 czerwca 2006 – w ataku lotniczym Amerykanów niedaleko Bakuby ginie samozwańczy lider irackiej al-Kaidy, Abu Musab al-Zarqawi.
1 lipca 2006 – wybuch samochodu-pułapki zabija 66 szyitów w Bagdadzie.
18 lipca 2006 - wybuch samochodu-pułapki zabija 53 szyitów w Kufie.
21 sierpnia 2006 – rusza drugi proces Saddama. Zarzuty dotyczą Operacji Anfal, w wyniku której w latach 80. zginęło ponad 180 tys. Kurdów.
5 listopada 2006 – Husajn skazany na śmierć przez powieszenie za zbrodnię ludobójstwa (masakra w Dudżail).
6 grudnia 2006 – publikacja raportu przygotowanego przez Iraq Study Group – grupy ekspertów kierowanej przez Jamesa Bakera. Rekomendacje dla polityki USA w Iraku: bez stałych baz wojskowych w Iraku, ustalenie kalendarza wycofania wojsk, rozmowy z Iranem i Syrią.
31 grudnia 2006 – egzekucja Saddama Husajna. Liczba amerykańskich żołnierzy poległych w Iraku sięga 3000.
2007
10 stycznia 2007 – prezydent Bush ogłasza plan zwiększenia liczby wojsk USA w Iraku. Dodatkowe oddziały mają być rozmieszczone przede wszystkim w rejonie Bagdadu.
13 marca 2007 – po raz pierwszy od początku wojny, odsetek Amerykanów wierzących, że USA mogą wygrać w Iraku, spada poniżej połowy.
26 kwietnia 2007 – Senat i Izba Reprezentantów USA przyjmują ustawy, wyznaczające datę 1 października 2007 jako początek wycofywania wojsk z Iraku. Bush wetuje.
10 września 2007 – wg ABC News, 60% Irakijczyków uważa, że sytuacja bezpieczeństwa po rozmieszczeniu dodatkowych oddziałów amerykańskich pogorszyła się. 10 proc. uznało, że poprawiła się.
2008
22 lutego 2008 – Turcja rozpoczyna ofensywę lądową w płn. Iraku przeciwko kurdyjskim separatystom.
25 lutego 2008 – zamachowiec-samobójca zabija co najmniej 40 szyickich pielgrzymów w Iskandariji.
13 marca 2008 – znaleziono zwłoki chaldejskiego arcybiskupa Mosulu Paulosa Faradża Raho. Chrześcijański hieracha został porwany 29 lutego.
17 marca 2008 - krwawy zamach w pobliżu mauzoleum imama Husajna w Karbali, w środkowym Iraku; 52 zabitych, 75 rannych.
Źródło: tvn24.pl, CNN
Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA