Ukraiński parlament uznał rodaków wysiedlonych z Polski po drugiej wojnie światowej za osoby deportowane

Parlament Ukrainy, Kijów
Parlament Ukrainy. Wideo archiwalne
Źródło: Reuters Archive
Rada Najwyższa Ukrainy uznała za deportowanych tych obywateli, którzy po drugiej wojnie światowej zostali przymusowo wysiedleni z Polski. Przyjęta przez parlament Ukrainy ustawa gwarantuje tym osobom bądź członkom ich rodzin odszkodowanie od państwa w postaci jednorazowej zapomogi materialnej.

Nowe ukraińskie prawo wprowadza zmiany do ustawy z 2014 roku dotyczącej przywrócenia praw osób deportowanych ze względów etnicznych.

W wersji z 2014 roku ustawa zawierała definicję deportacji jako "przymusowego przesiedlenia ze względów narodowościowych narodów, mniejszości narodowych i osób z miejsc ich stałego zamieszkania na podstawie decyzji podjętych przez organy władzy państwowej byłego ZSRS albo republik związkowych".

Teraz dodano w ustawie, że ta definicja dotyczy również przesiedlonych przymusowo z Polski, "w tym na podstawie umów międzynarodowych ZSRS i USRS (wchodzącej w skład Związku Sowieckiego Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej - red.)" z Polską w latach 1944-51.

Parlament Ukrainy
Parlament Ukrainy
Źródło: domena publiczna

W poprzedniej wersji ustawy wskazano, że Ukraina uznaje deportacje dokonane na podstawie decyzji władz ówczesnego ZSRS i republik związkowych za "akty nielegalne i przestępcze". Teraz ten fragment został uzupełniony i wymieniono w nim również decyzje podjęte na podstawie umów międzynarodowych ZSRS/USRS z Polską w latach 1944-51.

W ustawie wskazano, że dotyczy ona "osób, które w latach 1944-51 były przymusowo przesiedlone jako osoby ukraińskiego pochodzenia etnicznego" i że przesiedleniom tym towarzyszyło odebranie majątku i ograniczenie praw politycznych, społecznych, gospodarczych i kulturalnych.

Z danych na stronie Rady Najwyższej wynika, że zmiany rozważane były przez parlament od 2019 roku.

Wysiedlenia ludności ukraińskiej

9 września 1944 roku narzucony Polsce przez Józefa Stalina rząd PKWN podpisał z rządem USRS umowę o wymianie ludności przewidującą możliwość dobrowolnego wyjazdu z Polski osób narodowości ukraińskiej.

Rok później, we wrześniu 1945 roku, trzy dywizje Wojska Polskiego zaczęły pod przymusem wysiedlać ludność ukraińską. Akcję tę przeprowadzono w brutalny sposób.

Prof. Jan Pisuliński, autor pierwszej monografii dotyczącej deportacji polskich Ukraińców do ZSRR, oceniał w 2017 roku, że w latach 1944-47 z 22 powiatów południowo-wschodniej Polski wyjechało prawie pół miliona osób narodowości ukraińskiej, z tego ćwierć miliona deportowano siłą.

TVN24 HD
Dowiedz się więcej:

TVN24 HD

Czytaj także: