Ostatnia droga Niemcowa. Uroczystości na cmentarzu

Wokół miejsca pochówku ludzie zapalają znicze

Trumna z ciałem Borysa Niemcowa spoczęła w dole na Cmentarzu Trojekurowskim w zachodniej części Moskwy

Na cmentarzu ustawiono zielony namiot, do którego wniesiono trumnę Niemcowa. O godz. 13.30 rozpocznie się pogrzeb opozycjonisty

Limuzyna z trumną Niemcowa dojechała już na cmentarz Cmentarz Trojekurowski w zachodniej części Moskwy

Marszałek Sejmu Radosław Sikorski: jestem wstrząśnięty tym morderstwem. Za chwilę Sejm będzie głosował nad uchwałą oddającą hołd Niemcowowi.

Symbolem pogrzebu stały się czerwone kwiaty: róże i goździki

Karawan z trumną Niemcowa w drodze na cmentarz

W południe w moskiewskim Centrum Sacharowa zakończyła się we wtorek świecka uroczystość żałobna poprzedzająca pogrzeb zastrzelonego w piątek jednego z przywódców rosyjskiej opozycji demokratycznej Borysa Niemcowa.

Gdy trumnę z ciałem zamordowanego polityka wynoszono z Centrum Sacharowa, aby przewieźć ją na cmentarz, obecni klaskali i skandowali: "Bohaterowie nie umierają" i "Rosja będzie wolna".

W Centrum Sacharowa zakończyły się uroczystości pożegnalne

Na chodniku sznur ludzi. Wszyscy czekają w kolejce, by oddać hołd Borysowi Niemcowowi

Szef litewskiego MSZ Linas Linkeviczius w Moskwie:

Jak podają rosyjskie media, kolejka do trumny Niemcowa wydłużyła się do ponad pół kilometra.

Ostatni hołd przyszły oddać opozycjoniście setki ludzi: politycy, dyplomaci, obrońcy praw człowieka, twórcy kultury, naukowcy i zwykli mieszkańcy Moskwy.

Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko pośmiertnie odznaczył Borysa Niemcowa Orderem Wolności:

Grzegorz Kuczyński (tvn24.pl) i Michał Kacewicz ("Newsweek") w studio TVN24:

Zabójcy Borysa Niemcowa zostaną schwytani, jeśli nie przez obecne władze, to przez następne na pewno - oświadczył jeden z liderów opozycji w Rosji, były premier Michaił Kasjanow, przemawiając nad otwartą trumną z ciałem zastrzelonego w piątek polityka.

Były szef rządu podkreślił, że Niemcow "całe swoje życie poświęcił walce z przemocą, korupcją i bezprawiem". - Zabójstwo było odwetem za to, co robił - dodał.

Ksenia Sobczak twierdzi, że ktoś zaczepił ją przed Centrum Sacharowa i zapytał, czy będzie następna:

Przedstawiciele USA i Unii Europejskiej przybyli we wtorek do Muzeum i Centrum Społecznego im. Andrieja Sacharowa w Moskwie, aby oddać hołd Borysowi Niemcowowi, jednemu z liderów opozycji demokratycznej w Rosji zastrzelonemu w piątek przed Kremlem.

Przemawiając nad otwartą trumną z ciałem Niemcowa, ambasador Stanów Zjednoczonych w Federacji Rosyjskiej John F. Tefft wskazał na ogromny szacunek, jakim tego opozycyjnego polityka darzyli prezydent Barack Obama i sekretarz stanu John Kerry. Amerykański dyplomata ocenił, że Niemcow "reprezentował to, co najlepsze w Rosji".

W imieniu Unii Europejskiej tragicznie zmarłego opozycjonistę pożegnał jej ambasador w FR Vygaudas Uszackas. Określił on Niemcowa jako wybitnego polityka, patriotę Rosji i przyjaciela Unii Europejskiej.

Naina Jelcyna, wdowa po Borysie Jelcynie - prezydencie Federacji Rosyjskiej, który "po ojcowsku" traktował Borysa Niemcowa - wysłała kondolencje jego rodzinie.

Przedstawiciel prezydenta RP i jego doradca Jan Lityński w Moskwie:

Wiceminister spraw zagranicznych Konrad Pawlik w Moskwie:

Przedstawiciel prezydenta RP - jego doradca Jan Lityński - i wiceminister spraw zagranicznych Konrad Pawlik oddali we wtorek hołd Borysowi Niemcowowi, skłaniając głowy nad otwartą trumną z ciałem zamordowanego przywódcy opozycji demokratycznej w Rosji.

Trumna z ciałem Niemcowa została wystawiona na widok publiczny w Muzeum i Centrum Społecznym im. Andrieja Sacharowa w Moskwie, gdzie od rana trwa świecka uroczystość pożegnania zamordowanego opozycjonisty.

Pawlik odczytał list marszałka Senatu Bogdana Borusewicza do rodziny, przyjaciół i uczestników uroczystości pogrzebowych Niemcowa.

Do Rosji na pogrzeb Niemcowa nie wpuszczono także łotewskiej deputowanej do Parlamentu Europejskiego Sandry Kalniete

Władze szykują prowokację?

Centrum Sacharowa, w którym wystawiono trumnę, jest bardzo symbolicznym miejscem. Wielokrotnie narażało się ono władzom Rosji, w tym za dokumentowanie łamania praw człowieka i naświetlanie niewygodnych dla Kremla faktów.

W 2010 roku sąd w Moskwie ukarał organizatorów wystawy w tej placówce za to, że pokazali eksponaty zakazane w innych galeriach w Rosji.

W Centrum Sacharowa są też najbliżsi sojusznicy polityczni Niemcowa, w tym były premier Rosji Michaił Kasjanow i lider ruchu Solidarność Ilja Jaszyn

Oprócz wicepremiera Arkadija Dworkowicza, na uroczystościach pojawił się także wicepremier Siergiej Prichodźko.

Do Centrum Sacharowa przybyła też Natalia Timakowa, sekretarz prasowa premiera Dmitrija Miedwiediewa.

Około 150 osób zebrało się w pobliżu stacji Biełorusskaja - pisze na Twitterze korespondent agencji dpa. Dziennikarz pisze o tzw. masówce (w slangu grupa opłacanych przez zwolenników Kremla demonstrujących)

Wśród oddających hołd Borysowi Niemcowowi niezależna telewizja Dożd wypatrzyła rosyjskiego wicepremiera Arkadija Dworkowicza

Przy trumnie czuwa m.in. matka Niemcowa

Jak relacjonuje z Moskwy reporter TVN24 Wojciech Bojanowski, przed Centrum Sacharowa w kilkusetmetrowej kolejce ustawiają się Rosjanie, którzy chcą oddać hołd zastrzelonemu Borysowi Niemcowowi

Paweł Kowal w "Jeden na jeden" TVN24:

W Moskwie jest reporter TVN24 Wojciech Bojanowski

Przed Centrum Sacharowa, gdzie odbędą się uroczystości pożegnalne, gromadzą się żałobnicy:

W poniedziałek sąd w Moskwie odmówił opozycjoniście Aleksiejowi Nawalnemu, przebywającemu w areszcie, możliwości udziału w pogrzebie Niemcowa.

Ze względów bezpieczeństwa nie wybiera się na pogrzeb inny z przywódców opozycji, były arcymistrz szachowy Garri Kasparow. Natomiast, jak podały media, w uroczystości żałobnej ma wziąć udział przedstawiciel prezydenta w Dumie Państwowej (niższej izbie parlamentu) Garri Minch.

W Centrum Sacharowa wystawiono na widok publiczny trumnę z ciałem opozycjonisty

Najwyższym rangą zagranicznym przedstawicielem na uroczystościach pogrzebowych będzie szef MSZ Litwy Linas Linkeviczius. Polski rząd będzie reprezentował wiceszef MSZ Konrad Pawlik, przedstawicielem prezydenta RP ma być jego doradca Jan Lityński. Polskiej delegacji miał przewodniczyć marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, nie otrzymał jednak zgody na wjazd do Rosji. Ambasada rosyjska poinformowała, że jest to forma retorsji za unijne sankcje, niezwiązana z pogrzebem Niemcowa.

Na wtorkowych uroczystościach nie będzie oficjalnego reprezentanta Parlamentu Europejskiego jako instytucji. Komisja Europejska prawdopodobnie będzie reprezentowana przez szefa Delegacji UE w Moskwie. Według RBK wszyscy ambasadorowie państw UE w Rosji przyjdą do Centrum Sacharowa, podobnie jak ambasador USA w Moskwie John F. Tefft.

Premier Dmitrij Miedwiediew i wicepremierzy nie będą uczestniczyć w uroczystościach - podał portal RBK. Również wyższa izba parlamentu, Rada Federacji, nie wydeleguje na uroczystości oficjalnych przedstawicieli, choć niektórzy deputowani mogą przyjść z własnej inicjatywy.

Pożegnanie w Centrum Sacharowa zaplanowano na godz. 10-14 czasu moskiewskiego (godz. 8-12 czasu polskiego). O godz. 15.30 czasu lokalnego (13.30 czasu polskiego) rozpocznie się pogrzeb na Cmentarzu Trojekurowskim.

Pożegnanie w Centrum Sacharowa zaplanowano na godz. 10-14 czasu moskiewskiego (godz. 8-12 czasu polskiego). O godz. 15.30 czasu lokalnego (13.30 czasu polskiego) rozpocznie się pogrzeb na Cmentarzu Trojekurowskim.

Na tym samym cmentarzu spoczywa zamordowana w 2006 roku dziennikarka i obrończyni praw człowieka Anna Politkowska.

Premier Dmitrij Miedwiediew i wicepremierzy nie będą uczestniczyć w uroczystościach - podał portal RBK. Również wyższa izba parlamentu, Rada Federacji, nie wydeleguje na uroczystości oficjalnych przedstawicieli, choć niektórzy deputowani mogą przyjść z własnej inicjatywy.

- Nikt z osób oficjalnych nie zwracał się do nas, ale ceremonia będzie otwarta, przyjść może każdy - powiedział RBK rzecznik partii Niemcowa, Republikańskiej Partii Rosji-Parnas, Konstantin Mierzlikin.

Na pożegnanie z Niemcowem wybierają się z kolei - według RBK - jego dawni współpracownicy z rządu: Anatolij Czubajs i Siergiej Kirijenko (obecnie szefowie państwowych korporacji Rosnano i Rosatom), a także były wicepremier Rosji Aleksiej Kudrin.

W poniedziałek sąd w Moskwie odmówił opozycjoniście Aleksiejowi Nawalnemu, przebywającemu w areszcie, możliwości udziału w pogrzebie Niemcowa. Ze względów bezpieczeństwa nie wybiera się na pogrzeb inny z przywódców opozycji, były arcymistrz szachowy Garri Kasparow.

Natomiast, jak podały media, w uroczystości żałobnej ma wziąć udział przedstawiciel prezydenta w Dumie Państwowej (niższej izbie parlamentu) Garri Minch.

Najwyższym rangą zagranicznym przedstawicielem na uroczystościach pogrzebowych będzie szef MSZ Litwy Linas Linkeviczius. Polski rząd będzie reprezentował wiceszef MSZ Konrad Pawlik, przedstawicielem prezydenta RP ma być jego doradca Jan Lityński.

Polskiej delegacji miał przewodniczyć marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, nie otrzymał jednak zgody na wjazd do Rosji. Ambasada rosyjska poinformowała, że jest to forma retorsji za unijne sankcje, niezwiązana z pogrzebem Niemcowa.

Na wtorkowych uroczystościach nie będzie oficjalnego reprezentanta Parlamentu Europejskiego jako instytucji. Komisja Europejska prawdopodobnie będzie reprezentowana przez szefa Delegacji UE w Moskwie.

Według RBK wszyscy ambasadorowie państw UE w Rosji przyjdą do Centrum Sacharowa, podobnie jak ambasador USA w Moskwie John F. Tefft.

55-letni Niemcow został zastrzelony w piątek późnym wieczorem w centrum Moskwy, na Dużym Moście Moskworeckim przylegającym do Wasiljewskiego Spusku, będącego przedłużeniem placu Czerwonego. Polityk został trafiony czterema pociskami; strzelano do niego w plecy. Sprawców nie schwytano.

Niemcow, jeden z przywódców Republikańskiej Partii Rosji - Partii Wolności Narodowej (Parnas), był zagorzałym krytykiem Kremla, a ostatnio polityki prezydenta Władimira Putina wobec Ukrainy. Otwarcie wspierał prozachodnie władze w Kijowie i - jak przypomniały media zachodnie - był atakowany za tę postawę przez rosyjskie media państwowe.

Niemcow urodził się 9 października 1959 roku w Soczi nad Morzem Czarnym. To właśnie w tym mieście w ubiegłym roku, tuż przed zimowymi igrzyskami olimpijskimi, kolejny raz oskarżył Putina i elity władzy rosyjskiej o korupcję. Rozgłos zdobył jednak znacznie wcześniej, w latach 90., najpierw jako gubernator Niżnego Nowogrodu, a potem, na przełomie lat 1997-98, jako wicepremier Rosji.

Zyskał wówczas opinię liberalnego reformatora. Był wymieniany nawet wśród kandydatów na następcę Borysa Jelcyna.

Uważano go za polityka charyzmatycznego, lecz mimo to nie zdołał zjednoczyć wokół siebie podzielonej opozycji. W ostatnich latach (2011-12) jako jeden z przywódców opozycji współorganizował protesty w Moskwie po wygranych przez Putina i kontrolowaną przez niego partię Jedna Rosja wyborach prezydenckich i parlamentarnych.

Niedawno w jednym z wywiadów Niemcow wspominał o obawach swej matki o jego życie.

Autor: MAC,pk/ja / Źródło: PAP, TVN24