Sześć laureatek Pokojowej Nagrody Nobla zapowiedziało, że jak najszybciej będą chciały się spotkać z uwolnioną z aresztu domowego Aung San Suu Kyi. Legendarna przywódczyni birmańskiej opozycji demokratycznej pozbawiona była wolności przez 15 z ostatnich 21 lat.
"Mimo starań reżimu (birmańskiego), który usiłował pozbawić naród przywództwa Aung San Suu Kyi, jej siła, dalekowzroczność i przekonania polityczne poprowadziły ludzi do walki o prawo i demokrację" - głosi oświadczenie, podpisane przez Betty Williams i Mairead Maguire z Irlandii (pokojowy Nobel w 1976 roku), Rigobertę Menchu Tum z Gwatemali (1992), Jody Williams z USA (1997), Irankę Szirin Ebadi (2003) oraz Wangari Maathai z Kenii (2004).
Dotychczas noblistkom uniemożliwiano spotkania z Aung San Suu Kyi. "Mamy nadzieję osobiście spotkać się wkrótce z naszą siostrą" - napisały noblistki w sobotę w Ottawie.
Nareszcie wolna
Przywódczyni opozycji birmańskiej Aung San Suu Kyi, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla, została w sobotę bezwarunkowo zwolniona po ponad siedmiu latach z aresztu domowego. W sumie w zamknięciu spędziła 15 z ostatnich 21 lat i stała się symbolem pokojowego ruchu oporu.
- Jestem bardzo szczęśliwa, widząc was wszystkich ponownie - powiedziała laureatka pokojowej Nagrody Nobla, wychodząc w sobotę na ganek swego domu. - Ludzie muszą pracować jednomyślnie. Tylko wtedy uda się osiągnąć nasz cel - dodała.
Zwolnienie pani Suu Kyi da Birmie potężny prodemokratyczny głos w kilka dni po powszechnie krytykowanych wyborach - pisze w sobotę agencja Reutera. Ożywi to na nowo dyskusję nad zachodnimi sankcjami wobec tego zasobnego w surowce azjatyckiego kraju, położonego strategicznie między Chinami a Indiami.
Córka generała i studia na Oksfordzie
Aung San Suu Kyi urodziła się w Rangunie w czerwcu 1945 roku jako córka generała Aung San, bohatera walk niepodległościowych, uważanego za twórcę współczesnej Birmy. Zamordowano go w 1947 roku. Także matka, Khin Kyi, była liczącą się postacią w Birmie.
Od 1960 roku Suu Kyi mieszkała za granicą. Studiowała nauki polityczne w Delhi oraz filozofię, nauki polityczne i ekonomię w Oksfordzie. W 1972 roku poślubiła brytyjskiego naukowca Michaela Arisa i zajęła się wychowywaniem dwóch synów, podczas gdy mąż robił na angielskim uniwersytecie karierę naukową.
Do kraju wróciła w 1988 roku, by zająć się umierającą matką. Powrót do Rangunu zbiegł się w czasie z dramatyczną falą prodemokratycznych wystąpień; na ulice stolicy wyszły tysiące studentów i mnichów, domagających się reformy demokratycznej i ustąpienia ówczesnego dyktatora Ne Wina.
Liderka Ligi na rzecz Demokracji
To właśnie wtedy, na wiecu w sierpniu 1988 roku, Suu Kyi powiedziała wielokrotnie później cytowane słowa: "Jako córka swego ojca nie mogę pozostać obojętna wobec zachodzących wydarzeń". Ogłosiła "drugą wojnę o niepodległość" i wkrótce stanęła na czele Narodowej Ligi na rzecz Demokracji.
W swych działaniach wzorowała się przede wszystkim na kampaniach pokojowego ruchu oporu Mahatmy Gandhiego, a także amerykańskiego działacza Martina Luthera Kinga. Jednak wojsko brutalnie rozprawiło się z pokojowymi demonstrantami. Tysiące Birmańczyków zginęły od kul, zanim we wrześniu 1988 r. armia stłumiła falę wystąpień zwolenników demokracji.
Kierowana przez Suu Kyi Liga odniosła miażdżące zwycięstwo w wyborach do parlamentu w 1990 r., ale wojsko nie przekazało jej władzy; zamiast tego nadal prześladowało i więziło działaczy Ligi.
Po tych wyborach junta zaproponowała Suu Kyi wyjazd z Birmy. Ta odmówiła z obawy, że wojsko nie wpuści jej do kraju. Z tego samego powodu nie chciała wyjechać także w czasie choroby męża, umierającego na raka w Londynie, wojsko zaś odmawiało mu wizy wjazdowej do Birmy. Aris zmarł w marcu 1999 r. Suu Kyi nie skorzystała też z propozycji junty, by pojechać na jego pogrzeb.
Pokojowa Nagroda Nobla
Suu Kyi stała się znana na świecie w 1991 roku, gdy otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. Było to podczas pierwszego jej pobytu w areszcie domowym w latach 1989-1995. Po zwolnieniu w 1995 r. nie pozwolono wyjeżdżać z Rangunu.
Ten zakaz cofnięto w maju 2003 roku i Suu Kyi rozpoczęła serię podróży na prowincję, gdzie spotykała się z działaczami i zwolennikami Narodowej Ligi na rzecz Demokracji. Jej wizyty przyciągały coraz większe tłumy i armia znalazła się pod rosnącą presją zwolenników rozpoczęcia rozmów na temat przywrócenia w Birmie demokracji. Zmobilizowało to stronników rządu wojskowego do kontrakcji.
Atak na konwój
Konwój, którym jechała w 2003 r. Suu Kyi z przywódcami partii, został zaatakowany, jak przypuszczają oficjalne źródła amerykańskie, przez "grupę zbirów powiązanych z rządem" Birmy. Według władz zginęły wtedy cztery osoby, według obrońców praw człowieka - 70.
Wkrótce po tym wydarzeniu Suu Kyi aresztowano ponownie. W sierpniu zeszłego roku uznano, że złamała zasady, kiedy udzieliła gościny Amerykaninowi Johnowi Yettaw, który przypłynął wpław do jej posiadłości nad jeziorem. Areszt przedłużono.
Birma pod rządami wojska
Wojsko rządzi Birmą (zwaną też Myanmarem) od 1962 roku. Kraj liczy 45 mln mieszkańców i obfituje w bogactwa naturalne, ale pod rządami armii pogrążył się w biedzie.
Źródło: PAP, CNN