Zdjęcia płonącego mostu Krymskiego w sobotę pojawiły się we wszystkich światowych mediach. W wyniku eksplozji, której przyczyna nie została dotąd wyjaśniona, zawaliła się część mostu drogowego, a uszkodzona przez pożar została część mostu kolejowego. Kto i dlaczego zbudował most Krymski? Kiedy powstał ten most i ile kosztowała jego budowa?
Budowa mostu Krymskiego była w swoim czasie najważniejszym politycznie projektem inżynieryjnym w Rosji. Jest to jedyne połączenie drogowe i kolejowe łączące nielegalnie zajęty przez Rosjan Półwysep Krymski z terytorium Rosji. Z tego powodu most ma dla Rosji olbrzymie znaczenie transportowe, ale też polityczne i propagandowe. Od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku most Krymski stał się także główną drogą transportu wojsk i zaopatrzenia dla rosyjskich oddziałów atakujących Ukrainę od południa.
Most Krymski był osobiście otwierany przez Władimira Putina, a przez swoich budowniczych nazywany "dumą całej Rosji". - To geopolityczny symbol, przypieczętowanie i przypomnienie światu, że Krym jest rosyjski - twierdził w 2018 roku dziennikarz rosyjskiej stacji telewizyjnej Alek Kryczkow w rozmowie z reporterem "Faktów" TVN. Jednocześnie jednak most Krymski stał się symbolem rosyjskiej dominacji nad nierosyjską częścią ludności Półwyspu Krymskiego, m.in. mieszkającej tam od stuleci ludności tatarskiej.
ZOBACZ TEŻ: Most Krymski jest symbolem dla Putina. Ekspert o konsekwencjach uszkodzenia tej przeprawy
Most Krymski - kiedy zbudowano?
Początkowo w budowę mostu łączącego ukraiński Półwysep Krymski z terytorium Rosji zaangażowane miały być oba państwa. Jednak w 2014 roku, po odsunięciu od władzy ukraińskiego prezydenta Wiktora Janukowycza, a następnie aneksji Krymu przez Rosję, plany te uległy zmianie. Budową mostu łączącego Rosję z okupowanym Krymem zajęli się sami Rosjanie.
Prace nad budową mostu Krymskiego ruszyły w 2016 roku. W szczytowym momencie nad jego ukończeniem pracowało około 10 tysięcy osób, w dzień i w nocy, bez przerw weekendowych. Oddanie konstrukcji do użytku planowane było na koniec 2018 roku, jednak po wizycie Władimira Putina prace zostały jeszcze przyspieszone.
Finalnie pierwsze samochody osobowe pokonały most 9 maja 2018 roku, a oficjalne otwarcie przeprawy miało miejsce 6 dni później - 15 maja. Część kolejowa mostu została oddana do użytku półtora roku później - w grudniu 2019 roku.
Na skutek wybuchu i pożaru z 8 października 2022 roku most Krymski został częściowo zniszczony. Obecnie w ograniczonym zakresie odbywa się jedynie wahadłowy ruch lekkich samochodów i autobusów. Ruch kolejowy według rosyjskich władz odbywa się "normalnie", doniesienia te należy jednak traktować z rezerwą, ponieważ na zdjęciach satelitarnych widać, że spalone cysterny wciąż blokują jeden z torów.
Most Krymski - co łączy?
Most Krymski łączył należący do Ukrainy, a okupowany przez Rosję, Półwysep Krymski z należącym do Rosji Półwyspem Tamańskim. W ten sposób konstrukcja - przed częściowym zniszczeniem w sobotę - umożliwiała szybką komunikację pomiędzy dwoma brzegami Cieśniny Kerczeńskiej. Wcześniej Rosjanie mogli się dostać na Krym wyłącznie za pomocą promów lub drogą powietrzną.
Jednocześnie most Krymski zbudowany został w poprzek drogi morskiej łączącej Morze Azowskie z Morzem Czarnym. Z tego powodu wszystkie statki zmierzające do portów nad Morzem Azowskim, m.in. Berdiańska, Mariupola i Taganrogu, muszą mieścić się pod przęsłami mostu.
Most Krymski - jaka długość?
Most Krymski składa się z dwóch dwupasmowych jezdni samochodowych oraz biegnącej równolegle dwutorowej trasy kolejowej. W sobotnim ataku zawaliła się jedna z jezdni samochodowych, zaś na jednym z torów kolejowych doszło do eksplozji cystern i trwającego wiele godzin pożaru.
Most ma w sumie 19 kilometrów długości i tym samym uważany był dotąd za najdłuższy most w Europie. Konstrukcja wiedzie przez tereny Kraju Krasnodarskiego, wyspę Tuzła oraz nad wodami Cieśniny Kerczeńskiej. Przejazd samochodem przez most Krymski w normalnych warunkach zajmował około 15 minut.
Most uważany był za najnowocześniejszą rosyjską konstrukcję swoich czasów. W Centrum Zarządzania Mostem znajdować ma się 10 tys. czujników, przy pomocy których mierzona jest temperatura, naprężenie, nacisk oraz prędkość wiatru i wszystko, co wiąże się z morskimi prądami.
Most Krymski - ile kosztował?
Budowa mostu Krymskiego była jednym z najdroższych przedsięwzięć konstrukcyjnych w Rosji od upadku Związku Radzieckiego. Aby ją sfinansować, wstrzymano budowę innego mostu w Jakucku, który miał przebiegać przez rzekę Lenę - prace nad tym mostem do dziś nie zostały rozpoczęte.
Szacuje się, że budowa mostu przez Cieśninę Kerczeńską pochłonęła 227,9 miliarda rubli. Stanowiło to wówczas równowartość ok. 3,6 mld dolarów lub 13,536 mld złotych (ze względu na zmiany notowań kursowych obecnie 228 mld rubli to ok. 18 mld złotych). Dla porównania koszt 33-kilometrowej Południowej Obwodnicy Warszawy, obejmującej m.in. tunel pod Ursynowem oraz most nad Wisłą, wyniósł 4,6 mld złotych.
ZOBACZ TEŻ: "Co dalej, ruscy?". Resort obrony w Kijowie: upadł drugi rosyjski symbol na ukraińskim Krymie
Most Krymski - otwarcie
Most Krymski został otwarty oficjalnie 15 maja 2018 roku. Otwarcie było transmitowane przez państwową rosyjską telewizję. W ramach uroczystości Władimir Putin osobiście usiadł za kierownicą ciężarówki Kamaz i przejechał nią przez most.
- To historyczna chwila, bo w poprzednich epokach ludzie marzyli o wybudowaniu tego mostu. Nareszcie dzięki waszemu talentowi i pracy udało się dokończyć ten projekt, ten cud - mówił wówczas rosyjski przywódca, zwracając się do budowniczych. Wyraził też przekonanie, że obywatele pokochają nowy most.
ZOBACZ TEŻ: "Wybrałeś Krym. Duży błąd". Kijów przygotował wakacyjną antyreklamę dla Rosjan. Nagranie
Źródło: tvn24.pl, Fakty TVN
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock