Komisja Europejska wszczyna kolejny etap procedury wobec Polski w sprawie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego

Wyrok z 14 lipca 2021 roku, o którym pisze KE, dotyczył wykonywania środków tymczasowych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które dotyczą funkcjonowania sądownictwa w Polsce. Trybunał Konstytucyjny ogłosił wtedy, że jest to niezgodne z konstytucją. Z kolei 7 października TK orzekł o niezgodności z konstytucją wyższości prawa unijnego nad prawem krajowym. Badał te przepisy na wniosek premiera Mateusza Morawieckiego.

Jak mówił korespondent TVN24 w Brukseli Maciej Sokołowski, Komisja Europejska zarzuca Polsce naruszenie unijnego prawa właśnie poprzez te dwa orzeczenia. 

Komisja uznała, że to podważenie unijnych traktatów, uderzenie w niezależność europejskich, czyli także polskich sędziów, a co więcej - sam skład polskiego TK budzi wątpliwości i instytucja nie może być dłużej uznawana za niezależny sąd w rozumieniu prawa UE.

22 grudnia 2021 KE rozpoczęła postępowania w sprawie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2021 i 7 października 2021, dając Polsce dwa miesiące na odpowiedź. Teraz Komisja Europejska przechodzi do drugiego etapu postępowania, wysyłając Polsce formalne zawiadomienia o naruszeniu unijnego prawa i znowu dając czas na odpowiedź. Następnym etapem będzie już skarga do TSUE. 

Sokołowski, tłumacząc istotę sprawy, mówił o "starciu trybunałów". Jak wskazywał, TSUE w takiej sytuacji będzie oceniał decyzje polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który z kolei kwestionuje decyzje TSUE.

W tej sprawie wypowiedział się także rzecznik Komisji Europejskiej Christian Wigand. - Decyzje Trybunału (Konstytucyjnego - red.) uznające przepisy traktatów za niezgodne z konstytucją naruszają artykuł 19 Traktatu oraz naczelne zasady dotyczące autonomii pierwszeństwa skuteczności jednakowego zastosowania i wiążącego skutku orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Polska również nie wypełnia swoich traktatowych obowiązków, gdyż Trybunał Konstytucyjny nie wypełnia już wymogów niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego przez prawo - powiedział.

Wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że zgodnie z konstytucją, rząd i wszystkie władze związane są wyrokami TK, które są powszechnie obowiązujące. - To niedopuszczalne, to kolejny pokaz próby poszerzania kompetencji Komisji Europejskiej wbrew traktatom (Unii Europejskiej) - ocenił.

Zdaniem Kalety, KE nierówno traktuje państwa członkowskie. - Niektóre państwa mogą mieć konstytucję i w oparciu o nią kształtować relacje z Unią Europejską, a są państwa, których konstytucje należy wyrzucić do kosza - ocenił. Jak dodał, Komisja Europejska zamierza pozwać Polskę przed TSUE za to, że w Polsce "de facto obowiązuje konstytucja, która polega na tym, że umowy międzynarodowe i ich zakres są badane przez Trybunał Konstytucyjny, co wprost z konstytucji wynika".

- Zalecenie jest skierowane do rządu, a rząd nie ma żadnych narzędzi, żeby wpłynąć na kształt ustroju naszego państwa, w trybie kompetencji przyznanych rządowi. Jedynym rozwiązaniem jest po prostu zmiana konstytucji i wpisanie podległość UE, to jest jedyne formalne rozwiązanie, które spełniałoby wymagania Komisji Europejskiej. Oczywiście żadne państwo unijne tego typu podległości Unii Europejskiej w swojej konstytucji nie zapisało - zaznaczył.