Kosmodrom Bajkonur w Kazachstanie obchodzi 60. rocznicę powstania. – Obiekt ten jeszcze długo będzie wykorzystywany do realizacji międzynarodowych programów kosmicznych – oświadczył rosyjski wicepremier Dmitrij Rogozin. Władze w Moskwie chwalą współpracę z Astaną w sferze kosmicznej, jednocześnie budują kosmodrom w obwodzie amurskim, by uniezaleźnić się od dzierżawy Bajkonuru.
- Chwalebne tradycje Bajkonuru, które zostały zapisane krwią i w pocie czoła, powinny zostać zachowane. Obiekt ten ma ogromne znaczenie zarówno dla Rosji, jak i Kazachstanu. Kosmodrom nadal będzie wykorzystywany do międzynarodowych programów kosmicznych, a jego eksperci będą szkolić specjalistów powstającej bazy Wostocznyj w obwodzie amurskim - mówił wicepremier Dmitrij Rogozin, odpowiedzialny za przemysł obronny i kosmiczny.
Uroczystości związane z 60. rocznicą powstania Bajkonuru odbyły się w Kazachstanie, gdzie obiekt pozostał po rozpadzie ZSRR. Przedstawiciele władz Kazachstanu i Rosji złożyły m.in. kwiaty pod pomnikiem osób, poległych przy nieudanych próbach testowych rakiet. W ramach uroczystości wręczono także tytuł "Honorowego Obywatela Bajkonuru".
Przy okazji delegacje z obydwu krajów omówiły warunki dalszej współpracy w sferze kosmicznej i eksploatacji Bajkonuru.
"Gagarin, pierwszy człowiek w kosmosie"
Oficjalną datą powstania Bajkonuru jest 2 czerwca 1955 r., kiedy ministerstwo obrony ZSRR wydało dekret o jego otwarciu.
W maju 1956 r. z tego miejsca wystartował rakietowy pocisk balistyczny R-7. Później z Bajkonuru startowały sztuczne satelity i sondy kosmiczne.
Historyczną chwilą w działalności kosmodromu był kwiecień 1961 r. i start statku Wostok z Jurijem Gagarinem. Był to pierwszy lot człowieka w kosmos.
Na stronie rosyjskiej agencji kosmicznej Roskosmos poinformowano, że "łączna powierzchnia Bajkonuru zajmuje 6 tys. km kw., na obiekcie pracuje ponad 10 tys. osób, z kosmodromu wystartowało ok. 5 tys. rakiet".
"Przyjaźń z Kazachstanem"
Roskosmos deklaruje, że "Bajkonur oznacza przyjaźń z Kazachstanem", chociaż z tym - jak podkreślali rosyjscy eksperci - było różnie.
Władze w Astanie próbowały zmieniać warunki dzierżawy, chcąc podwyższyć Rosjanom opłatę. Dążyły także do przejęcia jurysdykcji nad 70-tysięcznym miastem Bajkonur na terenie centrum lotów kosmicznych.
Uniezależnić władze Rosji od władz kazachskich w sprawie dzierżawy Bajkonuru ma budowa kosmodromu Wostocznyj w obwodzie amurskim.
"Budowa Wostocznego pozwoli Rosji zachować status niezależnego państwa kosmicznego" - twierdził prezydent Władimir Putin.
W tej kwestii nie wszystko jednak idzie gładko. Rosyjskie media wielokrotnie informowały o skandalach korupcyjnych i głodówkach pracowników Wostocznego, którzy organizowali protesty, żądając wypłat zaległych pensji.
"115 mln dolarów"
"Za dzierżawę Bajkonuru Rosjanie płacą władzom w Astanie 115 mln rocznie. Umowa została podpisana w 1994 r. i obowiązuje do 2050 r." - relacjonowała rozgłośnia Azzatyk (sekcja kazachska Radio Swoboda).
Przypomniała, że w 2012 r. szef kazachskiej agencji kosmicznej Kazkosmos Tałgat Musabajew próbował poruszyć sprawę wyższych opłat za eksploatację Bajkonuru, jednak później wycofał się z tego pomysłu.
"Po wypadku rosyjskiej rakiety Proton w lipcu 2013 r., która spadła na tereny przylegające do kosmodromu, w Kazachstanie przetoczyła się fala protestów. Akcje organizowali działacze, przeciwni startowi rakiet, zasilanych trującym paliwem heptylowym. Kazachstan oszacował szkody ekologiczne na 89 mln dol, jednak strona rosyjska nie uwzględniła tych roszczeń" - zaznaczyła rozgłośnia Azzatyk.
Autor: tas//gak / Źródło: azattyq.org, ria.ru, federalspace.ru
Źródło zdjęcia głównego: Roskosmos