Do Muzeum Narodowego w Poznaniu zwrócono obraz "Chata w śniegu" Michała Gorstkina-Wywiórskiego. Dzieło zaginęło w czasie II wojny światowej. W maju ubiegłego roku okazało się, że obraz przetrwał wojnę. Zabytek próbowano sprzedać na aukcji.
"Z radością informujemy, że obraz "Chata w śniegu" Michała Gorstkina–Wywiórskiego powrócił do naszych zbiorów" - poinformowało Muzeum Narodowe w Poznaniu. Uroczyste przekazanie i odsłonięcie obrazu nastąpiło we wtorek.
Zaginął 75 lat temu
Właścicielem obrazu jest Muzeum Narodowe w Poznaniu. W 1925 r. trafił on do ówczesnego Muzeum Wielkopolskiego jako podarunek od ks. Szczęsnego Dettloffa, profesora historii sztuki Uniwersytetu Poznańskiego oraz rzeźbiarza Władysława Marcinkowskiego. W listopadzie 1939 r. obraz został przewieziony przez Niemców do miejscowości Żydowo, nieopodal Kalisza, gdzie znajdował się w tamtejszej jednostce wojskowej. Stamtąd już nie powrócił, zaginął.
Dopiero rok temu okazało się, że „Chata w śniegu” przez cały ten czas była w Polsce – tyle, że w rękach prywatnych.
- Po prostu nikt o tym nie wiedział. Został wystawiony na aukcję, ktoś go próbował sprzedać. Natychmiast zauważyli to nasi pracownicy. Natychmiast zostały powiadomione odpowiednie służby – Komenda Wojewódzka Policji w Gdańsku i Prokuratura Rejonowa w Sopocie. Natychmiast też zdecydowano, że to jest dzieło, które powinno wrócić do właściciela i tak też się stało– powiedział Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, który wziął udział w uroczystym odsłonięciu obrazu.
Do odzyskania ponad 60 tys. zabytków
Wiceminister wspomniał, że rejestr ministerstwo prowadzi specjalny rejestr zaginionych dzieł sztuki i obecnie liczy on ponad 60 tys. rekordów. - Duża praca przed nami, myślę, że na dziesięciolecia, co pokazuje skalę rabunku, którego dokonano na terenie ziem polskich w czasie II wojny światowej. (...) W ostatnich pięciu latach udało się odzyskać ponad 500 dzieł, które były polskimi stratami wojennymi. Można powiedzieć dużo, ale i mało. Ten proces przyspiesza – 500 dzieł oznacza, że średnio rocznie, co trzeci, czwarty dzień coś odzyskujemy – zaznaczył Sellin.
Dodał, że obecnie ministerstwo prowadzi około 90 spraw restytucyjnych w 10 krajach świata. Wskazał przy tym, że historia obrazu "Chata w śniegu" pokazuje jak wiele dzieł nie zostało wywiezionych poza granice Polski.
- Bardzo często są to sytuacje, w których proszą o anonimowość i dlatego o tym nie mówimy – powiedział. Przyznał, że czasami ministerstwo odkupuje takie zaginione dzieła. - Kalkulujemy. Jeżeli uznamy, że działo jest na tyle cenne i wartościowe, że warto je odzyskać, a ktoś je nabył w dobrej wierze (…) to czasami trzeba ponieść jakiś koszt. Ale staramy się, aby to był koszt jak najmniejszy - powiedział wiceminister.
Obraz "Chata w śniegu" zostanie udostępniony zwiedzającym Muzeum Narodowe w Poznaniu już 13 października. Michał Gorstkin-Wywiórski (1861-1926) współpracował z Wojciechem Kossakiem, Julianem Fałatem i Janem Styką. Malował głównie pejzaże ze szczególnym uwzględnieniem efektów luministycznych.
Źródło: PAP/TVN24