Pamiątka wygląda niepozornie, ale dla miłośników historii jest bezcenna. - To rodzinne fotografie z 1929 roku. Przedstawiają wędrówkę po Pewuce. W sumie mamy prawie 40 szczegółowo opisanych zdjęć - mówi Tomasz Mikszo, archiwista Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Targi otrzymały album od jednego z uczestników wycieczek, które organizują czasem na swoim terenie. - Mamy kontakt z wieloma zbieraczami, dostajemy od nich wiele prezentów, od rodzinnych pamiątek, po gadżety targowe. Jednak ta pamiątka jest wyjątkowa - twierdzi Mikszo. Choć wystawa była dużym wydarzeniem, a odwiedzający ją dziennikarze zrobili wiele zdjęć, te rodzinne stanowią nowy materiał dla poszukiwaczy nowych informacji i szczegółów. A było co uwieczniać - wystawa była gigantyczna.

Warszawa nie była gotowa

PeWuKa na archiwalnych zdjęciach MTP

PeWuKa na archiwalnych zdjęciach MTP

PeWuKa miała podsumować dorobek państwa, które dekadę wcześniej odzyskało niepodległość. Rywalizację o jej organizację Poznań wygrał z Warszawą. O wyborze zadecydowały targowe tradycje miasta i wysiłki jego ówczesnego prezydenta Cyryla Ratajskiego. - 10 lat po odzyskaniu niepodległości Warszawa nie była na to gotowa. Była wcześniej pod zaborem rosyjskim, a u nas Prusacy zostawili Wieżę Górnośląską i okoliczne budynki. To przechyliło szalę na naszą korzyść - wyjaśnia Mikszo.

Tereny Pewuki na zdjęciach NAC

Tereny Pewuki na zdjęciach NAC

Patronat nad wystawą objął Ignacy Mościcki, a na czele komitetu honorowego stanął Józef Piłsudski. Wystawa zajęła 65 hektarów, a więc trzy razy więcej, niż mają dziś MTP. W 112 pawilonach zaprezentowało się 1427 wystawców. Efekty odczuwalne były jednak w całym mieście i to mimo, że wystawę poprzedziła sroga zima. Temperatura spadała do minus 30 stopni Celsjusza, a mimo to stawiano nowe pawilony, wykańczano hotel Polonia, przebudowywano dworzec, układano torowiska, rozbudowywano Palmiarnię.

- W ciągu dwóch lat (1927-1929) Poznań przeobraził się z prowincjonalnego miasta z wypucowanym ledwie śródmieściem, w wielką metropolię, sam stał się salonem wystawowym - pisał Tadeusz Świtała w Kronice Miasta Poznania.

- Po Pewuce w Poznaniu do dziś zostało wiele budynków, choćby Pawilon 111, Collegium Chemicum czy budynek szkoły handlowej na ul. Śniadeckich - dodaje Mikszo.

Budowa Pewuki na zdjęciach NAC

Budowa Pewuki na zdjęciach NAC

Wesołe miasteczko i pierwszy peepshow

Ekspozycja obejmowała polskie dokonania w dziedzinie przemysłu, handlu, rolnictwa, opieki społecznej, wychowania fizycznego, higieny i sportu oraz kulturę, sztukę i naukę. Największym wabikiem dla zwiedzających było jednak ogromne wesołe miasteczko. Wśród atrakcji była m.in. 120-metrowa kolejka górska, największa w Europie, przenośna 92-metrowa zjeżdżalnia wodna oraz elektrodrom na 25 skuterów, auto-kolejka na 15 wózków, diabelskie koło czy 20-metrowy wodospad.- Dziś się o tym mało wspomina, ale na Pewuce był też pierwszy w Polsce peepshow. Nie da się ukryć, że wzbudzał zgorszenie w pewnych kręgach. Zainteresowanie panów było jednak ogromne - śmieje się Mikszo.Na końcowy efekt pracowano więc różnymi metodami. Skutecznie. Od maja do września 1929 r. wystawę zwiedziło 4,5 miliona osób, w tym ponad 200 tysięcy gości z zagranicy.

Hale wystawowe Pewuki na zdjęciach NAC

Hale wystawowe Pewuki na zdjęciach NAC

Uroczyste otwarcie Pewuki na zdjęciach NAC

Uroczyste otwarcie Pewuki na zdjęciach NAC

Więcej archiwalnych zdjęć na stronie NAC.

Autor: fc/roody/k / Źródło: TVN 24 Poznań