Papież przyjął rezygnację biskupa Janiaka

O biskupie kaliskim Edwardzie Janiaku zrobiło się głośno za sprawą wyemitowanego w maju filmu braci Tomasza i Marka Sekielskich. "Zabawa w chowanego" przedstawia historię trzech mężczyzn, którzy w dzieciństwie byli molestowani przez księdza Arkadiusza H. W filmie ukazano, jak biskup Edward Janiak miał ukrywać przestępstwa seksualne podległych mu księży.

W czerwcu Watykan odsunął Janiaka od kierowania diecezją kaliską. Zastąpił go metropolita łódzki, arcybiskup Grzegorz Ryś, który w diecezji kaliskiej pełnił rolę administratora sede plena, czyli kierującego diecezją w okresie poważnej, lecz w założeniu tymczasowej, przeszkody w sprawowaniu urzędu przez miejscowego biskupa.

Po tym, jak Ojciec Święty Franciszek przyjął rezygnację biskupa kaliskiego Edwarda Janiaka, arcybiskup Ryś zarządza diecezją kaliską jako administrator apostolski sede vacante, czyli do objęcia rządów przez nowego biskupa.

Nuncjatura Apostolska w Polsce wydała w sobotę w południe komunikat w tej sprawie. Nuncjatura wyjaśnia, że w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie sygnalizowanych zaniedbań bp. Edwarda Janiaka odnośnie do oskarżeń o nadużycia seksualne niektórych duchownych diecezji kaliskiej, obowiązuje go nadal nakaz przebywania poza diecezją.

Podkreślono, że "abp Grzegorz Ryś, administrator apostolski, posiada władzę biskupa diecezjalnego, w tym wyłączną kompetencję dotyczącą oskarżeń o nadużycia seksualne niektórych duchownych diecezji kaliskiej, jak również troskę o ich ofiary".

Jak poinformował ks. Marcin Papuziński, kanclerz Kurii, w modlitwie eucharystycznej na terenie diecezji kaliskiej wymienia się odtąd imię nowego biskupa administratora. - W modlitwie wstawienniczej za Kościół na przykład II Modlitwie eucharystycznej, po słowach: "razem z naszym papieżem Franciszkiem" dodaje się: "naszym biskupem Grzegorzem oraz całym duchowieństwem" - przekazał.

Poinformowano także o czasowym zamknięciu seminarium duchownego diecezji kaliskiej po zakończonej wizytacji apostolskiej. "Wszyscy alumni wyższego seminarium duchownego w Kaliszu - obecni i przyjęci w przyszłości - swoją formację będą odbywali odtąd w seminarium duchownym w Poznaniu" - czytamy w dokumencie. Powodów zamknięcia seminarium nie podano do wiadomości.

- Decyzja Ojca Świętego oznacza, że mamy wakat na stanowisku biskupa kaliskiego –mówi ks. Paweł Kłys, rzecznik Archidiecezji Łódzkiej. - Administratorem tej diecezji będzie obecnie abp. Grzegorz Ryś, metropolita łódzki. Oznacza to, że może w diecezji kaliskiej święcić księży i powoływać diakonów. Nie wiemy, ile potrwa wybieranie nowego biskupa przez Stolicę Apostolską. 

Biskup kaliski Edward Janiak był jednym z negatywnych bohaterów najnowszego filmu dokumentalnego Tomasza i Marka Sekielskich, opisującego przypadki pedofilii wśród księży. Premiera filmu "Zabawa w chowanego" odbyła się w połowie maja. Dokument przedstawiał historię trzech chłopców - braci Bartłomieja i Jakuba oraz Andrzeja - wykorzystywanych przez tego samego księdza z diecezji kaliskiej - Arkadiusza H.

W filmie ukazano, jak biskup kaliski Edward Janiak miał kryć przestępstwa seksualne podległych mu księży. Dokument Sekielskich spotkał się między innymi z reakcją delegata Konferencji Episkopatu Polski do spraw ochrony dzieci i młodzieży, prymasa Polski arcybiskupa Wojciecha Polaka. "Nie dochowano obowiązujących w Kościele standardów ochrony dzieci i młodzieży" - napisał prymas w oświadczeniu w dniu premiery filmu. Przesłał on także zawiadomienie w sprawie biskupa kaliskiego do nuncjatury.

Po premierze filmu Janiak napisał list do biskupów w Polsce, w którym krytykował działania prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka. Napisał w nim, że prymas dzień przed premierą filmu "Zabawa w chowanego" spotkał się z jego autorami, którzy - jak ocenił biskup Janiak - są wrogami Kościoła i zlecił prawnikom Kurii Gnieźnieńskiej przygotowanie stanowiska w tej sprawie.

"Jest to kompromitujące, że ks. Prymas w dzień przed uroczystością 100-lecia urodzin św. Jana Pawła II podaje wiadomość, atakującą moją osobę jako bym miał ukrywać księdza pedofila" - napisał. Jego zdaniem prymas Polski "uderzył w biskupa diecezjalnego i wydał na niego wyrok".

Prymas odpowiedział na list Janiaka i oświadczył, że "zgodnie z motu proprio papieża Franciszka Vos estis lux mundi, po otrzymaniu wiarygodnej informacji o 'działaniach lub zaniechaniach mających na celu zakłócenie lub uniknięcie dochodzeń cywilnych lub kanonicznych' dotyczących wykorzystania seksualnego osoby małoletniej przez duchownego, każdy ksiądz jest zobowiązany do poinformowania o sprawie władzę kościelną".

"Złożenie zawiadomienia nie rozstrzyga o winie i daje rzeczywistą szansę ks. bp. Edwardowi Janiakowi na przedstawienie argumentów w swojej obronie. Osądzenie sprawy jest wyłączną kompetencją Stolicy Apostolskiej" - zaznaczył arcybiskup Polak.

Z kolei Tomasz Sekielski zdementował informację o spotkaniu prymasa z autorami filmu podaną przez Janiaka i oświadczył, że biskup kłamie. "Nigdy nie rozmawialiśmy na temat tego filmu z abp. Wojciechem Polakiem" - napisał Sekielski.

Arcybiskup Grzegorz Ryś przejął rządy w diecezji kaliskiej 25 czerwca 2020 roku. Papież Franciszek mianował go administratorem apostolskim sede plena. Bp Janiak został odsunięty od kierowania diecezją po ośmiu latach. Nominalnie nadal pozostawał biskupem kaliskim, ale - jak wyjaśniła Nuncjatura Apostolska - otrzymał polecenie przebywania poza diecezją kaliską na czas prowadzenia dochodzenia w sprawie zaniedbań.

"Oznacza to, że nie może w niej przebywać fizycznie, jak również w jakikolwiek sposób ingerować w kierowanie diecezją kaliską" - poinformowano.

Z kolei metropolita poznański arcybiskup Stanisław Gądecki otrzymał upoważnienie do przeprowadzenia dochodzenia w sprawie zasygnalizowanych zaniedbań biskupa kaliskiego oraz wyłączną kompetencję w sprawach oskarżeń o nadużycia seksualne, wysuwanych wobec duchownych diecezji kaliskiej.

Od 2018 roku nuncjatura prowadzi postępowanie wobec biskupa Edwarda Janiaka w sprawie jego nacisków na rektora Wyższego Seminarium Duchownego w Kaliszu. Naciski były związane z wymuszaniem przyjęcia kleryka, u którego znaleziono pornografię i który miał nagabywać nieletnich do nocnych spotkań. Wcześniej kleryk został wyrzucony z innego seminarium za akty homoseksualne. Sprawa kleryka toczy się w Watykanie.