- To unikatowe zdjęcia, które nie były nigdy dotąd publikowane. Wykonano je podczas ćwiczeń różnych formacji polskiego wojska – od kawalerii, przez oddziały pancerne, po lotnictwo czy saperów, na krótko przed wybuchem II wojny światowej - powiedział Marcin Westphal, kierownik działu wystawienniczego Muzeum II Wojny Światowej.
Możemy na nich oglądać polskich żołnierzy w umundurowaniu, wyposażeniu i z uzbrojeniem dokładnie takim, jakiego używali oni w czasie kampanii wrześniowej.
Wykonano je dobrym sprzętem, na kliszach wysokiej jakości
Według Westphala wyjątkowa wartość fotografii polega też na ich jakości - zarówno tej artystycznej, jak i technicznej. - Zdjęcia wykonano dobrym sprzętem, na kliszach wysokiej jakości i z dużą dbałością o właściwe oświetlenie. Dzięki temu świetnie widoczne są na nich nawet drobne szczegóły – powiedział.
Dodał, że sposób kadrowania i inne elementy zdjęć zdradzają artystyczne podejście autora znanego głównie z fotografii przedstawiających różne zakątki Polski z okresu międzywojennego, w tym np. Warszawy, Gdyni czy Kresów.
"Obalają mit polskiej kawalerii"
Zdjęcia z manewrów pokazują, że jakość uzbrojenia polskiego wojska w przededniu wybuchu wojny była niezła: oddziały pancerne dysponowały np. wozami bojowymi i czołgami, które jakością nie ustępowały niemieckim, polskie wojsko miało jednak dużo mniej tego typu sprzętu.
- Zdjęcia obalają też mit polskiej kawalerii, według którego miała ona z lancami czy szabelkami atakować niemieckie czołgi. Na fotografiach świetnie widać, że konie wykorzystywane były przez kawalerzystów tylko jako środek transportu, a do walki służyła im np. broń maszynowa – powiedział Westphal.
Unikatowe fotografie z manewrów wojskowych kampanii wrześniowej
Pracownicy muzeum ustalali w jakich okolicznościach wykonano fotografie
Zestaw 263 negatywów zdjęć Muzeum zakupiło od Krystyny Kukieły - córki Poddębskiego. Kliszom nie towarzyszył jednak żaden opis, który precyzowałby, kiedy i w jakich okolicznościach fotografie zostały wykonane. Dopiero badania przeprowadzone przez pracowników Muzeum II Wojny Światowej pozwoliły ustalić wiele szczegółów dotyczących fotografii.
Jak wyjaśnił Westphal, określenie dat i miejsc wykonania zdjęć było możliwe m.in. dzięki informacjom z archiwów i literatury dotyczącej terminów oraz lokalizacji konkretnych manewrów czy drobnym elementom wojskowych ubiorów i wyposażenia widocznych na zdjęciach. Kierując się tymi wskazówkami historycy z placówki ustalili, że większość fotografii wykonano na manewrach, które odbywały się w lipcu i sierpniu na poligonach zlokalizowanych w ówczesnych okolicach Warszawy, w tym na Okęciu, w Rembertowie, Legionowie czy w Mińsku Mazowieckim.
Jeden z nielicznych fotografów, którzy dokumentowali wojskowe manewry
Z ustaleń muzealników wynika, że Poddębski był jednym z nielicznych fotografów, którzy w okresie międzywojennym na zlecenie Ministerstwa Spraw Wojskowych wykonywali zdjęcia dokumentujące wojskowe manewry. - Sądzimy, że także negatywy, w których posiadanie weszliśmy, mogły być efektem jednego z takich zleceń. Być może Poddębski nie zdążył wykonać odbitek i dostarczyć swoich prac przed 1 września i dlatego zostały one w jego domu – powiedział Westphal.
Wiele zdjęć Muzeum planuje wykorzystać na wystawie głównej placówki, a konkretnie w jej części opowiadającej o wrześniu 1939 r. Fotografie będą też wykorzystywane w publikacjach opracowywanych pod auspicjami placówki.
Negatywy przetrwały wojnę w warszawskim mieszkaniu fotografa
Według relacji Krystyny Kukieły, negatywy przetrwały wojnę w warszawskim mieszkaniu zmarłego w 1945 r. w niemieckim obozie fotografa. Niedawno córka artysty skontaktowała się z jednym z muzeów z ofertą sprzedaży negatywów. - Ze względu na profil swojej działalności, placówka ta nie była zainteresowana kupnem, ale poinformowała o ofercie nasze muzeum, a my zdecydowaliśmy się nabyć klisze – powiedział Westphal zaznaczając, że Muzeum chce zachować w tajemnicy kwotę, na jaką opiewała transakcja.
Otwarcie muzeum planowane jest na rok 2016
Muzeum II Wojny Światowej powstaje nad Motławą w historycznym centrum Gdańska. Budowa obiektu rozpoczęła się w sierpniu 2012 r., a otwarcie placówki planowane jest na rok 2016. Urządzona na powierzchni 5 tys. m kw. wystawa główna ma pokazać wojenne losy Polaków, ale też doświadczenia innych narodów.
Muzeum II Wojny Światowej powstaje w Gdańsku
Ekspozycja Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.
Autor: ws/kv / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku