Wystawa o Powstaniu Warszawskim w Berlinie. Komorowski: trudno oprzeć mi się wzruszeniu

Prezydent Bronisław Komorowski rozpoczął we wtorek przed południem wizytę w Berlinie. Wraz z prezydentem Niemiec Joachimem Gauckiem otworzył w niemieckiej stolicy wystawę z okazji 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.

Ekspozycja znajduje się w miejscu, gdzie w czasie II wojny światowej mieściła się m.in. główna siedziba dowództwa SS oraz centrala Gestapo.

Komorowski podkreślił, że historii nie da się zmienić, ale da się z nią lepiej albo gorzej żyć i budować przyszłość.

- Trudno oprzeć mi się wzruszeniu, kiedy w obecności prezydenta wolnych i demokratycznych Niemiec i mieszkańców Berlina otwiera się wystawę będącą hołdem Powstaniu Warszawskiemu, które było najkrwawszą bitwą w historii Polski oraz jednym z najbardziej heroicznych zrywów w tragicznych latach II wojny światowej - powiedział polski prezydent.

Dodał, że obecność powstańców w tym miejscu uświadamia również to, że "nawet najbardziej butny, pewny siebie i bezwzględny totalitaryzm jest bezradny wobec marzeń o wolności i pojednaniu wolnych narodów".

- Podziemne państwo było bezwzględnie zwalczane przez okupantów, lecz było silne legitymacją woli narodu. To naród ujarzmiony, naród okupowany to państwo powołał. W powstańczym zrywie 1944 roku polskie państwo podziemne wyszło z podziemia. Powstała w Warszawie swoista republika wolnych ludzi, wolnych pomimo ostrzału artyleryjskiego, ciągłych bombardowań i dramatycznych walk - powiedział Komorowski.

Jak podkreślił, "członkowie tej republiki wolności zapłacili za wolność najwyższą cenę".

Prezydent zaznaczył, że polskie państwo podziemne było świetnie zorganizowane, pracowały m.in. agendy pomocy społecznej, istniała zorganizowana, konspiracyjna oświata, publikowano też czasopisma i książki.

- W ramach tajnego nauczania na poziomie szkoły powszechnej objęto działalnością polskiego państwa podziemnego na terenach okupowanych około miliona uczniów - mówił.

Komorowski przypomniał, że działała także Rada Pomocy Żydom "Żegota", która niosła pomoc "zagrożonym zagładą w gettach i poza nimi".

- Było to działanie o bezprecedensowej skali, niemające odpowiednika w żadnym innym kraju okupowanej Europy, nigdzie nie istniała wyspecjalizowana agenda tajnej administracji, powołana i działająca na rzecz pomocy Żydom w warunkach okupacji, w warunkach konspiracji - podkreślił prezydent.

Jak mówił Komorowski, w 1945 roku "Warszawa w 80 proc. leżała w gruzach burzona w czasie agresji 1939 r., w czasie powstania w getcie warszawskim w 1943 r. i w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku".

- Tak samo straty Warszawy w ludziach trzeba zsumować - i te w września 1939 r., i te z czasów likwidacji getta warszawskiego w 1943 r. i te strasznie straty roku 1944. Są to liczby przeraźliwe, które robią do dzisiaj na nas samych straszliwe wrażenie, ale jednocześnie pamiętamy i wiemy, że ten trud i te ofiary nie były mimo wszystko nadaremne - mówił prezydent.

- To między innymi powstanie warszawskie uformowało następne pokolenie - moje pokolenie, ludzi polskiej Solidarności. Ukształtowało pokolenie, któremu marzeń o wolności nie sposób było odebrać - dodał Komorowski. Według niego "żołnierze powstania warszawskiego stanowili wzór dla młodych, antykomunistycznych opozycjonistów lat 70. i 80.".

Na berlińskiej wystawie "Powstanie Warszawskie 1944" ukazana jest historia Warszawy od 1918 roku. Szczególny nacisk został położony na pokazanie 63 dni walk powstania warszawskiego. Opowieść kończy się na odrodzeniu miasta po latach totalitarnego zniewolenia.

Projekt został przygotowany w ramach współpracy Fundacji Topografia Terroru w Berlinie i Muzeum Powstania Warszawskiego.

Autor: jl\mtom/zp / Źródło: PAP