- Waldemar Żurek zostanie nowym ministrem sprawiedliwości i prokuratorem generalnym.
- Dotychczasowy minister Adam Bodnar zlecił przygotowanie raportu o tym, co udało się zmienić w wymiarze sprawiedliwości.
- Raport opublikowany przez resort pokazuje, że część ważnych ustaw została zakwestionowana przez prezydenta Andrzeja Dudę.
W środę przed południem premier Donald Tusk przedstawił skład rządu po rekonstrukcji. Poinformował, że nowym ministrem sprawiedliwości - prokuratorem generalnym zostanie dotychczasowy sędzia krakowskiego sądu okręgowego Waldemar Żurek, który na tym stanowisku zastąpi Adama Bodnara.
Bodnar zapewnił, że nowy minister sprawiedliwości będzie mógł liczyć na jego pełne wsparcie w realizacji swoich priorytetów. Zapowiedział także, że szczegółowy raport na temat tego, co zostało zrealizowane przez minione miesiące w Ministerstwie Sprawiedliwości, będzie opublikowany jeszcze w środę.
Zgodnie z tą zapowiedzią w środę po południu na stronie resortu opublikowano ponad czterdziestostronicowy raport w ramach podsumowania działań od czasu objęcia przez niego teki ministra sprawiedliwości. Jak czytamy w komunikacie ministerstwa, raport zostanie przekazany Żurkowi jako "transparentne podsumowanie dotychczasowych prac resortu i nakreślenie sytuacji wyjściowej".
Co zrobił Adam Bodnar
Wśród ustaw uchwalonych przez Sejm, regulacji przygotowanych w resorcie, wymieniono między innymi pięć podpisanych przez prezydenta Andrzeja Dudę. To na przykład ustawa w sprawie przystąpienia Polski do Prokuratury Europejskiej (EPPO). W wyniku podpisania ustawy otworzono pierwsze dwa biura Prokuratury Europejskiej w Polsce z siedzibą w Warszawie oraz Katowicach.
Prezydent podpisał także ustawę dotyczącą sądów powszechnych i wojskowych, zmieniającą zasady delegowania sędziów. Ustawa, jak przypomniano w raporcie, stanowi wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE.
Podpisana została również nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, która z trzech miesięcy do roku wydłużyła termin na złożenie przez rozwiedzionego małżonka oświadczenia o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa.
Na podpis prezydenta czekają z kolei trzy ustawy, w tym jedna umożliwiająca komornikom i asesorom komorniczym wykonywanie swojego zawodu do 70. roku życia, gdy dotychczas było to możliwe do 65. roku życia. Na biurku prezydenta znalazła się również ustawa reformująca Akademię Wymiaru Sprawiedliwości i tworząca Akademię Służby Więziennej, na wzór innych uczelni wyższych działających na rzecz służb mundurowych.
Andrzej Duda zakwestionował część ustaw
Trzy ustawy zostały zakwestionowane przez Dudę: nowela ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, na mocy której członkowie sędziowie KRS byliby wybierani przez innych sędziów w wyborach powszechnych i nadzorowanych przez Państwową Komisję Wyborczą. Prezydent skierował ustawę przed podpisaniem do Trybunału Konstytucyjnego, który nie wydał dotychczas wyroku w tej sprawie.
Decyzji Trybunał nie podjął także jeszcze w sprawie ustawy dotyczącej samego Trybunału Konstytucyjnego, również skierowanej przez prezydenta w trybie kontroli prewencyjnej. Ustawa przewidywała wprowadzenie kwalifikowanej większości 3/5 głosów w wyborach sędziów do TK przez Sejm lub tymczasowego, czteroletniego zakazu obejmowania stanowisk sędziowskich Trybunału przez osoby pełniące określone funkcje polityczne.
Prezydent przed podpisaniem skierował do Trybunału również nowelę Kodeksu karnego, tak zwaną ustawę o mowie nienawiści.
Jak wynika z raportu, około 50 propozycji MS znajduje się w fazie projektowej, z czego kilkanaście z nich jest przedmiotem prac parlamentu.
Raport wymienia liczne zmiany kadrowe
Wciąż trwa, jak wskazano w raporcie, "sukcesywna wymiana osób na stanowiskach dyrektorów sądów". Od 13 grudnia 2023 roku powołano 60 dyrektorów sądów. Odwołanych zostało natomiast 68, w tym na skutek inicjatywy Bodnara - 40 z nich. 11 procedur odwoławczych jest w toku.
W trakcie pełnienia funkcji ministra sprawiedliwości, Bodnar wydał ponadto kilkanaście rozporządzeń - w tym regulujące rozpoznanie wniosku o wyłączenie sędziego z powodu jego prawnego umocowania, czy podwyższające stawki dla adwokatów i radców prawnych w 11 kategoriach prowadzonych przez nich spraw.
Od 13 grudnia 2023 roku Bodnar powołał także siedmiu rzeczników dyscyplinarnych Ministra Sprawiedliwości, którzy ad hoc przejęli prowadzenie 95 spraw dyscyplinarnych. Jak czytamy w raporcie, 54 sprawy zostały już zakończone na korzyść sędziów.
Raport przypomina też, że Bodnar odwołał w kwietniu ze stanowiska rzecznika dyscyplinarnego sądów powszechnych Piotra Schaba oraz jego zastępcę - Przemysława Radzika. W miejsce Schaba powołał sędziego Sądu Rejonowego w Nysie Mariusza Pawła Ulmana. Na jego zastępcę mianował zaś sędziego Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ Tomasza Dariusza Ładnego.
Cyfryzacja sądów w toku
Resort pracuje również nad cyfryzacją sądów. W ramach inicjatywy Ministerstwo Sprawiedliwości realizuje dwa programy się uzupełniające: "Cyfrowy Sąd" i "Cyfrowe Rejestry". W 11 sądach w Polsce ruszyły testy cyfrowych akt.
"W procesie przywracania praworządności mogę ostrożnie szacować, że znajdujemy się mniej więcej w połowie drogi" - ocenił w środę Bodnar. W podsumowującym wpisie wskazał, że w toku jego prac w ministerstwie "udało się zbudować profesjonalny i bardzo efektywny zespół pracowników Ministerstwa" i "zaangażować do wsparcia ponad 200 wybitnych ekspertów".
"Na końcu jednak potrzebne są zmiany ustawowe, bez których trudno wyobrazić sobie trwałą poprawę stanu rzeczy" - ocenił minister. Zadeklarował przy tym, że nowy szef Ministerstwa Sprawiedliwości Waldemar Żurek będzie mógł liczyć na jego pełne wsparcie w realizowaniu swoich priorytetów. On sam, jak zaznaczył, pozostaje senatorem i w tej roli będzie "walczyć o praworządność, demokrację, prawa człowieka, równouprawnienie mniejszości, prawa Polonii oraz silną pozycję Polski w Europie".
Autorka/Autor: fil/kab
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Leszek Szymański/PAP