W Dzienniku Ustaw opublikowano w poniedziałek przed północą trzy ustawy dotyczące Trybunału Konstytucyjnego: o organizacji i trybie postępowania przed TK, o statusie sędziów TK oraz przepisy wprowadzające obie te ustawy. Podpisał je prezydent Andrzej Duda.
Trzy ustawy autorstwa posłów PiS całościowo regulują postępowanie w TK i status jego sędziów.
Ustawa o organizacji i trybie postępowania przed TK zmienia m.in. zasady wyłaniania kandydatów na prezesa Trybunału i wprowadza jego sześcioletnią kadencję.
Ustawa o statusie sędziów TK wprowadza m.in. jawność oświadczeń majątkowych sędziów TK, zmienia też zasady ich odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Ustawa Przepisy wprowadzające, zawiera przepisy przejściowe i końcowe do obu ustaw.
Osobna ustawa wprowadzająca
Przepisy wprowadzające z mocy prawa unieważniają wybór z 30 listopada trzech sędziów Trybunału jako kandydatów na nowego prezesa TK. Kadencja dotychczasowego, prof. Andrzeja Rzeplińskiego, wygasła 19 grudnia.
Według tej ustawy, do czasu powołania nowego prezesa, TK kieruje p.o. prezes. Wybierze go prezydent RP "spośród sędziów Trybunału o najdłuższym stażu pracy w sądownictwie powszechnym lub administracji państwowej szczebla centralnego na stanowiskach związanych ze stosowaniem prawa".
P.o. prezes w miesiąc od ogłoszenia ustawy przeprowadzałby procedurę przedstawienia prezydentowi kandydatów na prezesa TK.
Co do zasady wszystkie trzy ustawy wchodzą w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. W dniu po tym ogłoszeniu wchodzą zaś w życie zapisy m.in. o możliwości powołania p.o. prezesa TK, o nowej procedurze wyboru prezesa TK i o unieważnieniu listopadowego wyboru trzech kandydatów na prezesa. Tego dnia straci też co do zasady moc obecna ustawa o TK z 22 lipca.
Co oznacza podpisanie ustaw?
Według wyliczeń PAP, najdłuższy staż wymagany od objęcia funkcji p.o. prezesa TK ma Julia Przyłębska - sędzia TK wybrana głosami PiS przez Sejm tej kadencji.
W poniedziałek w rozmowie z Moniką Olejnik w "Kropce nad i" nie zgodził się z tym ustępujący prezes Andrzej Rzepliński. - Na pewno (sędzia Przyłębska - red.) nie ma najdłuższego stażu - stwierdził.
Tymczasem jeszcze tego samego dnia wiceprezes TK Stanisław Biernat powiedział w rozmowie z TVN24, że to on przejmie od wtorku obowiązki ustępującego prezesa Andrzeja Rzeplińskiego.
- Z konstytucji wynika, że w Trybunale jest prezes i wiceprezes. Czyli jestem piastunem urzędu, organu konstytucyjnego - tłumaczył Biernat. - Idea "wicekogokolwiek" - wiceprezesa, wicepremiera, wiceprezydenta - jeżeli jest, polega na tym, że zastępuje prezesa wtedy, kiedy prezesa nie ma - albo nie ma czasowo, albo nie ma w ogóle. Tak jak w tym przypadku niewybrania następcy prof. Rzeplińskiego - dodał.
Lista sędziów TK
Po odejściu Rzeplińskiego, w TK będzie siedmiu sędziów Trybunał Konstytucyjny wybranych przez obecny Sejm.
W grudniu ub.r. Sejm wybrał do TK zgłoszonych przez PiS: Julię Przyłębską, Piotra Pszczółkowskiego, Mariusza Muszyńskiego, Lecha Morawskiego i Henryka Ciocha.
Trzech ostatnich Rzepliński nie dopuszczał przez ponad rok do orzekania w TK, powołując się na wyroki Trybunału z grudnia ub.r. o tym, że ich miejsca są zajęte przez trzech sędziów wybranych w październiku ub.r. na podstawie ustawy uznanej przez TK za zgodną z konstytucją - Romana Hausera, Krzysztofa Ślebzaka i Andrzeja Jakubeckiego, od których prezydent nie przyjął ślubowania.
W kwietniu br. Sejm wybrał do TK kandydata PiS Zbigniewa Jędrzejewskiego, a w ubiegły czwartek - kandydata PiS Michała Warcińskiego.
W TK pozostanie siedmiu sędziów wybranych przez Sejmy poprzednich kadencji: Stanisław Biernat (wiceprezes TK, jego kadencja upływa w czerwcu 2017 r.), Leon Kieres (kończy kadencję w 2021 r.), Małgorzata Pyziak-Szafnicka (kończy kadencję w 2020 r.), Stanisław Rymar (kończy kadencję w 2019 r.), Piotr Tuleja (kończy kadencję w 2019 r.), Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz (kończy kadencję w 2019 r.) i Marek Zubik (kończy kadencję w 2019 r.).
Ósmym sędzią w tym gronie byłby Andrzej Wróbel (kończyłby kadencję w maju 2020 r.). Jednak, jak potwierdził w TVN24 prof. Andrzej Rzepliński, sędzia Wróbel zrezygnował w poniedziałek z pełnionej funkcji.
Zmiany w Trybunale Konstytucyjnym
Zmiany w Trybunale Konstytucyjnym
Autor: ts//plw / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock