Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych – czym się zajmuje i jak działa

● PWPW zajmuje się produkcją i zabezpieczaniem banknotów oraz dokumentów. ● Z usług wytwórni papierów wartościowych korzystają również inne kraje. ● Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych udostępnia serwis internetowy do wyrabiania karty kierowcy. Tam można złożyć wniosek i znaleźć wzór.

Państwowa wytwórnia papierów wartościowych jest spółką Skarbu Państwa, która znajduje się na liście producentów akredytowanych przez Europejski Bank Centralny. Nadzór nad nią sprawuje minister spraw wewnętrznych i administracji. Pracami PWPW kieruje zarząd, a działalność kontroluje rada nadzorcza.

Historia PWPW sięga 1919 roku. Gdy Polska odzyskała niepodległość, rząd zdecydował o uruchomieniu Państwowych Zakładów Graficznych, które w 1920 roku wypuściły pierwszy banknot o nominale 100 marek polskich. Pięć lat później powołano spółkę z udziałem banku centralnego i Skarbu Państwa, a 10 lipca 1926 roku PZG przekształcono w Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych. Wkrótce potem rozpoczęto budowę siedziby PWPW przy ulicy Sanguszki w Warszawie.

W czasie drugiej wojny światowej oddział Armii Krajowej złożony z pracowników PWPW produkował w konspiracji banknoty i dokumenty legalizacyjne. Po wybuchu Powstania Warszawskiego Polacy odbili budynek z rąk Niemców, a potem przez blisko miesiąc bronili jej murów.

Po 1945 roku rozpoczęła się odbudowa zniszczonego gmachu, a na czas prac produkcję przeniesiono czasowo do Łodzi. Po reformie w 1950 roku PWPW zaczęła drukować nowe banknoty wprowadzone do obiegu oraz dokumenty.  W 1975 r. do emisji trafił pierwszy banknot z serii „Wielcy Polacy”, a po denominacji w 1994 roku kolejne banknoty z nowej serii.

Produkcja banknotów (obiegowych i kolekcjonerskich) jest jednym z głównych zadań wytwórni. Wytwarzane są dla Narodowego Banku Polskiego, ale też dla banków centralnych innych krajów (z usług PWPW korzystały m.in. Honduras, Paragwaj, Litwa, Turcja czy Francja). Produkowane są w technice stalorytu, typooffsetu, sitodruku, typografii oraz fleksografii, a zabezpieczane m.in. poprzez płynne przejścia kolorystyczne i specjalne farby, np. widoczne w świetle UV.

PWPW wytwarza również karty płatnicze i karty miejskie, a także papier zabezpieczony i  druki zabezpieczone (dla instytucji samorządowych czy firm prywatnych), czyli banderole, znaczki, akcje, obligacje, legitymacje służbowe, zaświadczenia USC i wizy.

Wytwórnia papierów wartościowych organizuje także szkolenia z zakresu zabezpieczeń i tworzy rozwiązania IT, np. eID/ePassport, specjalistyczne oprogramowanie (tzw. aplet) z dedykowanym mikroprocesorem dla dokumentów biometrycznych i kart kryptograficznych oraz systemy do obsługi dokumentów.

Zajmuje się także wytwarzaniem ważnych dla obywateli dokumentów. To paszporty biometryczne, dowody tożsamości, dokumenty dla cudzoziemców. PWPW drukowała także karty do głosowania w wyborach korespondencyjnych, które były planowane w 2020 roku.

PWPW odpowiada również za produkcję praw jazdy, dowodów rejestracyjnych, nalepek kontrolnych i tych na tablice tymczasowe pojazdów. Osobna sprawa to karta kierowcy. Jest wydawana osobom korzystającym z samochodów wyposażonych w tachografy, czyli urządzenia kontrolujące czas pracy kierowcy (od 1 maja 2006 r. na terenie Unii Europejskiej stosowane są tachografy cyfrowe, działające z indywidualnymi kartami cyfrowymi).

Jak wyrobić kartę kierowcy? Skąd wziąć wzór i wniosek o kartę kierowcy? Ubiegać się o nią mogą kierowcy przewożący towary lub osoby, gdy całkowita masa pojazdu przekracza 3,5 tony. A także prowadzący pojazdy pasażerskie przystosowane do przewożenia ponad dziewięciu osób włącznie z kierowcą. Opłata za kartę kierowcy wynosi 172,20 zł i można o nią wnioskować za pośrednictwem serwisu info-car.pl.