Maria Skłodowska-Curie, Janusz Korczak, Władysław Reymont, Ignacy Daszyński i Roman Dmowski znajdą się wśród pośmiertnie odznaczonych Orderem Orła Białego. Prezydent Andrzej Duda ogłosił w środę listę 25 osób, które 11 listopada zostaną uhonorowane za zasługi dla polskiej niepodległości.
Przyznanie odznaczeń zapowiedział prezydent podczas otwarcia Sali Orderu Orła Białego w Pałacu Prezydenckim.
- Cieszę się ogromnie z tego pomysłu, żeby w tym roku stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości te najwyższe, a zarazem najbardziej tradycyjne i najstarsze - jak w przypadku Orderu Orła Białego - polskie odznaczenia państwowe zostały w tak wyjątkowy sposób w Pałacu Prezydenckim wyeksponowane, wraz ze stałym elementem, który po stuleciu odzyskania niepodległości tak zostanie, czyli nazwaniem tej sali (...) Salą Orła Białego - powiedział Andrzej Duda.
Prezydent zrobi wyjątek
Jak podkreślił prezydent, w tym roku - wspólnie z kapitułą Orderu Orła Białego - postanowił o odstąpieniu od zwyczaju, że "ordery, przede wszystkim Order Orła Białego mogą być nadane pośmiertnie, ale tuż po śmierci danej, wybitnej osoby, natomiast nie są przyznawane wstecz".
- Otóż postanowiliśmy w tym wyjątkowym roku, jakim jest rok stulecia odzyskania niepodległości, zrobić wyjątek i cofnąć się w stulecie, spojrzeć na polskie życie publiczne przez aspekt tych stu lat, i popatrzeć, kto na tej przestrzeni rzeczywiście - dziś można ocenić z perspektywy lat czy dziesięcioleci - był postacią wybitną, a kto tym Orderem Orła Białego uhonorowany nie został - mówił prezydent.
Jak zaznaczył, wybrano "25 wybitnych postaci z bardzo różnych dziedzin polskiego życia - czy to z dziedziny nauki, kultury, literatury, sportu, polityki". - I te osoby na stulecie odzyskania niepodległości zostaną uhonorowane pośmiertnie Orderem Orła Białego. Te ordery zostaną wręczone odpowiednim osobom i instytucjom w dniu 11 listopada, dokładnie w stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości, i myślę, że będzie to takie wydarzenie wyjątkowe, które w tę salę Orła Białego, dzisiaj odsłanianą, także pięknie się wpisuje - ocenił prezydent.
Grono uhonorowanych
Order Orła Białego to najważniejsze odznaczenie państwowe w Polsce. Nadawane jest przez Prezydenta RP za zasługi wojskowe i cywilne. Wśród odznaczonych osób znajdują się między innymi Tadeusz Mazowiecki, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda czy papież Jan Paweł II.
Uhonorowani przez Andrzeja Dudę zostaną: Stefan Banach (jeden z najwybitniejszych matematyków XX wieku), arcybiskup Antoni Baraniak (sekretarz i kapelan prymasów Polski Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego), biskup Juliusz Bursche (biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, działacz niepodległościowy), Ignacy Daszyński (polityk, działacz społeczny i niepodległościowy), a także Roman Dmowski (przywódca i główny twórca programu polskiego ruchu narodowego).
Wyróżnieni zostali także: ksiądz Szymon Fedorońko (duchowny prawosławny zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu), Halina Konopacka (lekkoatletka, pierwsza polska złota medalistka olimpijska), Hilary Koprowski (lekarz, twórca szczepionki przeciwko wirusowi polio wywołującemu chorobę Heinego-Medina), Janusz Korczak (pisarz, pedagog, działacz społeczny, wielki orędownik praw dziecka, ofiara Holocaustu), Wojciech Kossak (jeden z najbardziej znanych i cenionych malarzy polskich), Zofia Kossak-Szczucka (powieściopisarka, organizatorka pomocy Żydom w okupowanej przez Niemcy Polsce).
Na liście są również: Leon Kryczyński (prawnik, przedstawiciel społeczności Tatarów w Polsce), Kornel Makuszyński (prozaik, poeta, felietonista), Olga Drahonowska-Małkowska (współtwórczyni ruchu skautowego) Andrzej Małkowski (działacz niepodległościowy, jeden z głównych twórców i teoretyków harcerstwa), Stanisław Mierzwa (jeden ze skazanych w procesie szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego), Jędrzej Moraczewski (żołnierz Pierwszej Brygady Legionów Polskich, premier i minister w rządzie II RP).
Ordery przyznane zostaną też: Leonowi Petrażyckiemu (prawoznawcy, działaczowi politycznemu), Maciejowi Ratajowi (działaczowi społecznemu i niepodległościowemu), Władysławowi Stanisławowi Reymontowi (prozaikowi, laureatowi Nagrody Nobla w dziedzinie literatury), Marii Skłodowskiej-Curie (uczonej, dwukrotnej laureatce Nagrody Nobla, fundatorce Instytutu Radowego w Warszawie).
Wyróżnieni zostaną poza tym: Stanisław Sosabowski, działacz niepodległościowy, organizator i dowódca 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, Baruch Steinberg (naczelny rabin Wojska Polskiego, zamordowany przez NKWD w Katyniu), Karol Szymanowski (kompozytor, pianista i pedagog) oraz Stefan Żeromski (pisarz, publicysta, dramaturg, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Młodej Polski).
Autor: ft//now / Źródło: PAP