Błędy rzeczowe, interpunkcyjne i gramatyczne, niedostosowanie poziomu trudności czy nieodpowiedni dobór lektur - to zaledwie część zastrzeżeń Rady Języka Polskiego do projektu podstawy programowej dla klas IV-VIII przyszłej szkoły podstawowej, zaproponowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Na wstępie swojej opinii Rada zaznaczyła, że nie wypowiada się na temat samej reformy edukacji i przyczyn, dla których jest wprowadzana.
"Co prawda tych powodów merytorycznych, dydaktycznych i metodycznych nie znamy, chcielibyśmy jednak wierzyć, że są one istotną przyczyną zmian organizacyjnych" - napisano w dokumencie.
Dalej Rada stwierdziła, że nie jest w stanie wnikliwie ocenić nowej podstawy programowej z języka polskiego w wyznaczonym jej czasie pięciu dni roboczych.
"Wnikliwą dyskusję uniemożliwia też to, że prekonsultacjom poddaje się projekt ograniczony do poziomu przyszłej szkoły podstawowej. Nie wiadomo zatem, jakie będą treści nauczania, kanon lektur itp. na kolejnych etapach edukacji" - czytamy.
"XIX-wieczne wzorce"
Według ekspertów projekt przedstawiony przez MEN nie spełnia warunków podstawy programowej.
"Mamy tu bowiem do czynienia z rodzajem narzucanego z góry programu nauczania, przyporządkowującego wybrane arbitralnie treści do poszczególnych klas, bez uwzględnienia różnorodności potrzeb i możliwości uczniów" - przekonuje Rada.
I wylicza szereg - jej zdaniem - błędów, takich jak: pominięcie kwestii etyki słowa, niepotrzebne powtórzenia, "nieudolne" formułowanie celów ("niejednokrotnie wręcz groteskowe" - stwierdza Rada), "nadmiar wymagań w zakresie odtwórczej wiedzy" czy niedostosowanie poziomu trudności zagadnień do możliwości uczniów.
"Zwłaszcza kształcenie językowe potraktowano tu w sposób przypominający XIX-wieczne wzorce nauczania gramatyki. (...) Niezrozumiałe są przyczyny rozdzielenia kształcenia językowego i tworzenia wypowiedzi" - krytykują eksperci.
"Rozłożenie treści na kolejne lata nauki w wielu miejscach jest sprzeczne z ustaleniami psychologii rozwojowej i poznawczej oraz z dydaktycznymi zasadami nauczania" - dodają.
Kłopotliwy dobór książek
Rada skrytykowała także zaproponowany przez MEN wybór lektur. Eksperci zwracają uwagę np. na propozycje dla uczniów VIII klasy nowej podstawówki, wśród których dominować ma tematyka związana z II wojną światową czy holokaustem.
"W dobrze lektur nie zostały uwzględnione możliwości poznawcze uczniów na różnych etapach edukacyjnych oraz uwarunkowania skutecznego uczenia się" - przekonuje Rada.
Jej zdaniem dobór nie uwzględnia również "zmian kulturowych, cywilizacyjnych i technologicznych, jakie się dokonały w Polsce".
"Teksty dziewiętnastowieczne i z I połowy XX w., które przeważają wśród proponowanych lektur – choćbyśmy uważali je za największe dzieła polskiej literatury – przez to, że są niedostępne uczniom w sensie mentalnym ze względu na brak kompetencji historycznokulturowej i historycznojęzykowej uczniów klas IV-VIII, a podstawa nie stwarza, według naszej oceny, możliwości jej uzupełnienia, będą lekturami, po których może pozostać tylko przekonanie, że 'Słowacki wielkim poetą był', co może ostatecznie zniechęcić młodych Polaków do czytelnictwa w ogóle" - oceniła Rada.
Według niej kształtowanie tożsamości ucznia jako człowieka "będzie przebiegać według anachronicznych dziś wzorów".
Na koniec eksperci stwierdzili, że przedstawiony im projekt "nie został dopracowany pod względem językowym i edytorskim".
"W szczegółowych zapisach programowych można znaleźć błędy gramatyczne, interpunkcyjne, a także rzeczowe (np. w klasie IV pisze się o "znaku wykrzyknika", zamiast oczywiście o "znaku wykrzyknienia" czy "wykrzykniku")" - wylicza Rada.
W konkluzjach stwierdziła, że cały projekt podstawy programowej dla języka polskiego "jest niespójny, nielogiczny, z licznymi błędami, także natury językowej i terminologicznej" i "wykazuje niekompetencje zespołu autorskiego, szczególnie jeśli chodzi o metodykę przedmiotową i psychologię rozwojową".
Czym jest Rada Języka Polskiego?
Rada Języka Polskiego została powołana przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk w 1996 roku.
Zgodnie z ustawą o języku polskim Rada "wydaje opinie we wszelkich sprawach dotyczących używania języka polskiego". W jej skład wchodzą m.in.: prof. Jerzy Bralczyk, prof. Jan Miodek czy dr hab. Michał Rusinek. Przewodniczącym Rady jest prof. Andrzej Markowski.
Autor: ts/sk / Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock