To już 14. edycja akcji Narodowe Czytanie. W tym roku wybrano pieśni, fraszki i treny Jana Kochanowskiego. W wydarzeniu, zorganizowanym w stołecznym Ogrodzie Saskim, udział wzięli prezydent Karol Nawrocki z małżonką Martą Nawrocką.
Utwory Kochanowskiego czytali aktorzy: Marta Alaborska, Olga Bończyk, Filip Gurłacz, Maja Hirsch, Joanna Orleańska, Marcin Przybylski, Jan Wieczorkowski i Mirosław Zbrojewicz. Rolę narratora pełnił Przemysław Babiarz, a oprawę muzyczną zapewnili: pianista Krzysztof Dys, perkusista Tomasz Popowski, klarnecista Paweł Szamburski oraz kontrabasista Ksawery Wójciński.
Organizatorzy wydarzenia przygotowali także koncert z kompozycjami poety i muzyka Filipa Wiki do wierszy Jana Kochanowskiego, w wykonaniu Monodii Polskiej pod muzycznym przewodnictwem Adama Struga. Monodia Polska to zespół praktykujący pieśni przekazywane w tradycji ustnej, a także polifoniczne partytury polskiego średniowiecza i renesansu. Wydarzenie odbywa się w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0.
Nawrocki: literatura jest kapsułą czasu
- Sięgamy do poezji mistrza, która mimo upływu 500 lat jest ciągle z nami, ponieważ Jan Kochanowski jest ojcem literackiego języka polskiego, który przetrwał wieki - mówił w sobotę prezydent. Zwrócił się także do młodzieży, podkreślając wagę i znaczenie literatury, która "daje nam możliwość poruszenia naszej wyobraźni, zobaczenia świata, który być może nie był nam pisany, a którego możemy stać się częścią".
- Literatura, w tym poezja Jana Kochanowskiego, jest kapsułą czasu. Daje nam możliwość sięgnięcia do wieków, okoliczności, miejsc i do języka, którego my - współcześni - nie moglibyśmy poznać, gdyby nie Jan Kochanowski, nasi poeci i nasi twórcy - dodał.
Prezydent Nawrocki podkreślił, że Narodowe Czytanie jest "tradycją kolejnych prezydentów". Ogłosił, że w przyszłym roku w ramach akcji czytana będzie "lektura lektur" czyli "Dziady" Adama Mickiewicza.
Nawrocki poinformował, że tegoroczna akcja została zorganizowana w blisko 6,5 tys. miejsc na całym świecie. Podkreślił także, że rok 2030 należy uczynić rokiem szczególnym - będzie to 500. rocznica urodzin Jana Kochanowskiego. - Apeluję do wszystkich szkół, placówek kulturalnych, do wszystkich środowisk, aby pod przewodnictwem Kancelarii Prezydenta RP rok 2030 uczynić rokiem Jana Kochanowskiego. Mamy do czego wracać, mamy od kogo uczyć się miłości do Polski, naszej tożsamości - podkreślił prezydent.
Głos zabrała także pierwsza dama, która zaznaczyła, że akcja Narodowe Czytanie "łączy Polaków na całym świecie". Mówiąc o Kochanowskim dodała, że "w jego utworach znajdziemy zachwyt nad polską przyrodą czy rozmowy z panem Bogiem". - Przekazuje on również bolesne doświadczenia, jak śmierć ukochanej córki, uczy nas jak godnie przyjmować to, co przyniesie los - powiedziała.
Jan Kochanowski - autor poezji będącej lekturą Narodowego Czytania 2025 - zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich poetów i największych twórców europejskich epoki renesansu. Jego dzieła poruszają różnorodne tematy, od poważnych i doniosłych po lżejsze i żartobliwe. Opisuje życie dworskie i ziemiańskie, porusza wątki patriotyczne, refleksje moralne, nawiązania antyczne i biblijne.
14. edycja akcji Narodowe Czytanie
Narodowe Czytanie zostało zainicjowane w 2012 roku wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a rok później "Trylogii" Henryka Sienkiewicza. W 2015 roku prezydent Andrzej Duda z małżonką czytali "Lalkę" Bolesława Prusa, a w kolejnym roku - "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza. W 2017 roku lekturą było "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego.
W 2018 roku Narodowe Czytanie miało wyjątkowy charakter w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Para prezydencka zaprosiła wówczas do lektury "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, "Antologii niepodległości" - specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej.
W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były nowele polskie - zbiór ośmiu utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego.
Lekturą w 2020 roku była "Balladyna" Juliusza Słowackiego, w 2021 roku "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej, w roku 2022 czytano "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza, a rok później "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej. W 2024 roku w tysiącach miejsc w całej Polsce i na świecie odbyło się Narodowe Czytanie "Kordiana" Juliusza Słowackiego.
Autorka/Autor: momo/ams
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: PAP/Marcin Obara