W środę w stołecznym Teatrze Kamienica odbyła się uroczystość wręczenia nagród Kustosza Pamięci Narodowej. Wśród laureatów znaleźli się m.in. Janusz Kurtyka, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski i Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej.
Nagroda jest przyznawana corocznie od 2002 roku przez Kapitułę nagrody pod przewodnictwem prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Mogą ją otrzymać instytucje, organizacje społeczne i osoby fizyczne, które szczególnie aktywnie włączają się w działania na rzecz upamiętnienia historii polskiego narodu w latach 1939-1989. Przyznawana jest także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN.
Honorowe wyróżnienie dla Kurtyki
Tegoroczną uroczystość wręczenia wyróżnień w Teatrze Kamienica poprzedził spektakl "Apel katyński" w reż. Emiliana Kamińskiego. - Ta edycja nagrody jest szczególna, głównie dlatego, że trzy osoby nią uhonorowane zginęły w katastrofie samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem. (...) Po 10 kwietnia kapituła przyznała specjalne wyróżnienie prezesowi IPN Januszowi Kurtyce. Był on bowiem nie tylko inicjatorem nagrody, ale zawsze zależało mu na honorowaniu poszukiwaczy prawdy historycznej, o którą sam także zawsze dbał, przywracając pamięć wielu zapomnianym bohaterom - powiedział PAP rzecznik IPN Andrzej Arseniuk. - Dla mnie to bardzo smutna uroczystość, ponieważ na moim miejscu powinien być mój mąż i to nie teraz, ale za 20 lat. (...) nagroda ma oczywiście ogromną wartość dla nas, jest jednak połączona z wielką dozą smutku - podkreśliła w rozmowie z PAP przybyła na uroczystość wręczenia nagrody wdowa po Januszu Kurtyce, Zuzanna.
Laureaci: pamiętajmy o pomordowanych Polakach
Jak podkreślił historyk Kościoła, publicysta i poeta ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, ta nagroda jest dla niego ogromną satysfakcją również dlatego, że wnioskodawcą był Światowy Związek Kresowian. - Jestem z pochodzenia kresowianinem, dlatego zająłem się tematyką ludobójstwa na Kresach Wschodnich dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich. (...) zbrodni dokonała UPA, a po raz drugi dokonano jej poprzez milczenie na ten temat. Mam nadzieję, że dzięki nagrodzie ta tematyka poruszana przeze mnie w wielu publikacjach, stanie się nieco bardziej znana, zwłaszcza ludziom młodym - zaznaczył ks. Isakowicz-Zaleski.
Nagrodę odebrał także prof. Jan Łopuski, profesor prawa, znawca prawa morskiego i nauczyciel akademicki. Był żołnierzem i kronikarzem Armii Krajowej na Rzeszowszczyźnie. Popularyzuje również wiedzę o Polskim Państwie Podziemnym. Jest autorem wielu artykułów i książek za zakresu prawa oraz licznych opracowań historycznych. Wyróżniono również Komitet Katyński oraz braci Stefana, Andrzeja, Arkadiusza i Sławomira Melaków. Stefan Melak zginął 10 kwietnia w katastrofie pod Smoleńskiem. Komitet stawia sobie za cel upamiętnienie ofiar zbrodni katyńskiej oraz pielęgnowanie pamięci o Polakach pomordowanych na Wschodzie. Z inicjatywy Komitetu w Dolince Katyńskiej na stołecznych Wojskowych Powązkach stanął pomnik ofiar Katynia.
Laureatem nagrody został też Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej, który powstał w 1989 roku. Jedną z jego założycielek była Bożena Mamontowicz-Łojek, jedna z ofiar kwietniowej katastrofy smoleńskiej. Celem działalności Komitetu jest praca badawcza i działalność poświęcona ujawnianiu prawdy o zbrodni katyńskiej. Członkowie Komitetu uczestniczyli m.in. w pracach związanych z budową cmentarzy w Katyniu, Charkowie i Miednoje.
Wyróżnione zostało również Muzeum Sługi Bożego Księdza Jerzego Popiełuszki, które otwarto w 2004 roku na terenie stołecznej parafii pw. św. Stanisława Kostki, gdzie ks. Popiełuszko był niegdyś duszpasterzem. Znajdują się tam przedmioty związane z osobą kapłana, na terenie parafii jest również jego grób. Placówka organizuje wystawy, konferencje naukowe oraz odczyty popularyzujące wiedzę o zamordowanym przez Służbę Bezpieczeństwa kapelanie warszawskiej Solidarności.
Laureatami nagrody w poprzednich latach zostali m.in. Tomasz Strzembosz, Studium Polski Podziemnej, Władysław Bartoszewski, zespół redakcyjny edycji Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość" w dokumentach, Stowarzyszenie "Archiwum Solidarności", Andrzej Krzysztof Kunert, Zofia i Zbigniew Romaszewscy, ks. prałat Wacław Karłowicz i pośmiertnie Paweł Jasienica.
Źródło: PAP