Czy ZUS zapłaci za mnie dobrowolną składkę chorobową? Odpowiada "Koronawirus. Raport"

We wtorek w Polsce potwierdzono 263 nowe przypadki zakażenia koronawirusem. Ministerstwo Zdrowia poinformowało także o śmierci 21 osób. Tym samym liczba zmarłych wzrosła do 401. Jak podał resort zdrowia, większość z nich cierpiała na inne schorzenia. Łączny bilans od początku epidemii do wtorkowego popołudnia to 9856 osób, u których potwierdzono zakażenie SARS-CoV-2.

"Koronawirus. Raport" codziennie odpowiada na pytania, które otrzymujemy na Kontakt 24. Wiele z nich dotyczy kwestii prawnych związanych z rozprzestrzenianiem się koronawirusa oraz wpływem epidemii COVID-19 na nasze codzienne funkcjonowanie. We wtorek zaprezentowaliśmy je radcy prawnemu i wiceprezesowi Business Centre Club dr Łukaszowi Bernatowiczowi.

Jestem pracownicą restauracji, obecnie nieczynnej. Nie dostałam pensji. Co robić? Justyna

Łukasz Bernatowicz: Wszystko zależy od tego, na podstawie jakiego stosunku prawnego pani jest zatrudniona. Jeżeli jest to umowa cywilno-prawna lub jeśli ta pani ma zarejestrowaną działalność gospodarczą i świadczy usługi na tej podstawie, to przysługuje jej świadczenie postojowe. Powinna taki wniosek złożyć i jeżeli umowa została zawarta przed 1 lutego i nie zarabiała więcej niż 15 600 złotych, a w przypadku tej działalności gospodarczej przychody spadły o minimum 15 procent w porównaniu z miesiącem poprzedzającym złożenie wniosku – wtedy takie świadczenie postojowe przysługuje. Ono może być przedłużane maksymalnie do trzech kolejnych miesięcy.

Czy w obecnej sytuacji epidemii pracodawca może obniżyć wynagrodzenie, nie skracając wymiaru czasu pracy? Darek

Łukasz Bernatowicz: W ramach przepisów tarczy, które już obowiązują, można zastosować ten manewr, że się obniża wynagrodzenie pracownikom o 20 procent, jednak nie mniej niż do połowy etatu. I to wynagrodzenie nie może być mniejsze niż minimalne wynagrodzenie zgodnie z ustawą. Natomiast w tym samym momencie trzeba też obniżyć wymiar czasu pracy.

Czy ZUS zapłaci za mnie dobrowolną składkę chorobową? Czy jeśli nie opłacę składek, to tym samym zerwę umowę o ubezpieczenie chorobowe? Wiesław

Łukasz Bernatowicz: Jeżeli składamy wniosek do ZUS-u i ten wniosek jest uzasadniony, wówczas ZUS pokrywa wszystkie składki, które składają się na nasz obowiązek składania daniny do ZUS. Składki zdrowotnej nie stracimy, a ZUS ją pokryje za nas. Trzeba pamiętać o tym, że jeżeli nasz wniosek zostanie później uznany za nieuzasadniony, będziemy musieli się liczyć z konsekwencją w postaci zwrotu wszystkich składek, których nie odprowadziliśmy i to z odsetkami.

Czy dofinansowanie na prowadzenie działalności jest jednorazowe i czy jednocześnie mogę ubiegać się o świadczenie postojowe? Katarzyna

Łukasz Bernatowicz: Dofinansowanie do działalności gospodarczej, której obroty spadły na skutek trwania koronawirusa, jest możliwe do wypłacenia w kolejnych trzech miesiącach. Jeżeli jesteśmy w stanie wykazać, że te obroty nam spadły – składamy wniosek i przez kolejne trzy miesiące mamy prawo do takiego wsparcia, o ile sytuacja finansowa nie uległa poprawie. Rada Ministrów może ten okres wydłużyć, jeśli nic by się nie zmieniało w kontekście koronawirusa. Trzeba pamiętać o tym, że jeżeli przedsiębiorca uzyskuje wsparcie z innych środków publicznych, to nie można tego łączyć. Świadczenie postojowe przysługuje zaś osobom zatrudnionym na umowach cywilno-prawnych bądź prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą. Jeżeli możemy wykazać, że również z tego względu spełniamy przesłanki do uzyskania takiej pomocy, to można tę pomoc łączyć.

Mikroprzedsiębiorcy starają się o pożyczkę 5 tysięcy złotych z tarczy antykryzysowej. Czy od tej pożyczki trzeba zapłacić podatek? Monika i Jacek

Łukasz Bernatowicz: Pożyczka, którą wypłaca starosta po złożeniu odpowiedniego wniosku, będzie po trzech miesiącach umarzana. To znaczy, że jeżeli spełnimy wymóg, który jest jedynym warunkiem uzyskania pożyczki i umorzenia jej po trzech miesiącach – czyli będziemy prowadzić dalej działalność i nie zwolnimy pracowników, wówczas umorzenie pożyczki nie będzie stanowiło przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym. Taka pożyczka nie będzie opodatkowana.

Gdy osoba samozatrudniona otrzyma już świadczenie postojowe, musi je uznać jako przychód i odprowadzić od niego podatek? Szymon

Łukasz Bernatowicz: Takie świadczenie jest ani nieopodatkowane, ani oskładkowane. Nie odkładamy od niego podatku ani składek na ZUS.

Mam lodziarnię na terenie parku, sprzedaż z okienka. Czy z zachowaniem środków ostrożności mogę prowadzić sprzedaż?

Łukasz Bernatowicz: Jesteśmy dopiero w pierwszym etapie odmrażania gospodarki. Wszystkie restauracje i lokale gastronomiczne są dopiero przewidziane w trzecim etapie, ale mogą prowadzić sprzedaż na wynos – więc z jednej strony każdy lokal gastronomiczny powinien być zamknięty, ale biorąc pod uwagę, że działanie lodziarni polega na sprzedawaniu lodów na wynos, to wydaje się, że wypełnia przesłanki, które pozwalają na prowadzenie tego typu działalności.

Prowadzę działalność gospodarczą i zatrudniam pracownika na umowę zlecenie. Czy przysługuje mi świadczenie postojowe z ZUS? Krystian

Łukasz Bernatowicz: Świadczenie postojowe przysługuje wszystkim przedsiębiorcom – prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, jak i zatrudniającym pracowników. To świadczenie w związku z tym będzie przysługiwało także temu panu – musi oczywiście pamiętać o tym, że trzeba wykazać się przesłankami, czyli uzasadnić ten wniosek o przesłanki przewidziane w ustawie, żeby takie świadczenie uzyskać. Ale tutaj nie ma żadnego przeciwwskazania, żeby także jednoosobowa działalność gospodarcza była tym objęta, niezależnie od tego, czy się zatrudnia pracowników, czy nie.