"Wobec braku woli do zawarcia ugody ze strony Fundacji Lux Veritatis ws. budowy Muzeum Pamięć i Tożsamość w Toruniu, złożyliśmy pozew do sądu" - napisał w czwartek na X wiceszef MKiDN Maciej Wróbel. "Wnosimy o unieważnienie umów zawartych pomiędzy ministrem kultury a fundacją oraz zasądzenie kwoty 210 mln zł z odsetkami na rzecz skarbu państwa. Muzeum - TAK - ale na jasnych i transparentnych zasadach" - dodał.
Wróbel, zapytany o szczegóły, doprecyzował, że przed sądem doszło do próby ugodowej, jednak przedstawiciele fundacji Lux Veritatis nie zgodzili się na warunki przedstawione przez resort kultury.
Odnosząc się do sprawy, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska napisała na platformie X, że "państwo polskie odzyskuje kontrolę nad publicznymi pieniędzmi". "Po miesiącach bezskutecznych prób porozumienia z Fundacją Lux Veritatis składamy pozew o unieważnienie umów dotyczących Muzeum 'Pamięć i Tożsamość' i zwrot 210 mln zł z odsetkami" – napisała.
Zaznaczyła, że "era nietykalności i prywatnych projektów finansowanych z publicznych środków dobiegła końca". "Prawo obowiązuje wszystkich – bez wyjątków, nawet jeśli niektórym przez lata wydawało się, że są ponad nim. Działamy po to, by odzyskać to, co należy do obywateli. I doprowadzimy tę sprawę do końca" - zaznaczyła Cienkowska.
Zobacz reportaż Czarno na Białym "Ugody toruńskie":
Ministerstwo kontra Lux Veritatis
We wrześniu Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że MKiDN wydało prawie 206 mln zł na utworzenie z fundacją Lux Veritatis Muzeum "Pamięć i Tożsamość" im. św. Jana Pawła II. Oceniła, że niemal samodzielnie sfinansowana i współprowadzona przez państwo instytucja w stosunkowo krótkim czasie może stać się własnością prywatną. NIK złożyła także zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez byłego ministra kultury w związku z finansowaniem powstania Muzeum "Pamięć i Tożsamość". Wśród potencjalnych zarzutów są przekroczenie uprawnień i wyrządzenie Skarbowi Państwa szkody majątkowej w wysokości 57 mln zł.
W czerwcu 2018 r. ówczesny minister kultury Piotr Gliński zawarł z Fundacją Lux Veritatis umowę dotyczącą budowy i współprowadzenia muzeum, mimo że fundacja nie miała żadnego doświadczenia w działalności muzealnej. Do czasu zakończenia kontroli ministerstwo wydało na budowę muzeum niemal 149 mln zł, czyli dwa razy więcej, niż pierwotnie zakładano, a także ponad 57 mln zł na opracowanie założeń i kompleksową realizację wystawy stałej, chociaż umowa takich wydatków nie przewidywała.
W umowie znalazł się zapis, że w przypadku likwidacji muzeum fundacja nie będzie zobowiązana do zwrotu nakładów poniesionych przez ministerstwo. Z umowy wynika również, że muzeum będzie działało do końca 2023 r., a jego dalsze działanie miało zależeć od zgody obu stron, co jest sprzeczne z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.
19 października 2023 r., kilka dni po wyborach parlamentarnych, ówczesny minister kultury podpisał aneks, który zmienił pierwotny zapis umowy, dostosowując go do zrealizowanych zadań. Do umowy wprowadzono zapis, który zobowiązywał kolejnego ministra do przekazywania fundacji Lux Veritatis nie mniej niż 15 mln zł rocznie przez cztery kolejne lata. Miała być to dotacja na działalność bieżącą.
Autorka/Autor: mm/tok
Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: tvn24.pl