- Takich prac nie wykonuje się codziennie – tak o rekonstrukcji sklepienia XVIII-wiecznej synagogi z Połańca mówi dyrektor skansenu w Sanoku Jerzy Ginalski. Dwukondygnacyjny budynek już od półtora roku jest odtwarzany w Muzeum Budownictwa Ludowego.
- Zaraz po zakończeniu montażu konstrukcję dachową pokryjemy gontem. Mam nadzieję, że jeszcze w tym roku przystąpimy do prac wewnątrz budowli – powiedział dyrektor skansenu Jerzy Ginalski.
Jego zdaniem "jednym z najbardziej skomplikowanych zadań w tym roku będzie odtworzenie sklepienia zwierciadlanego synagogi". - Wprawdzie dysponujemy jej dokładną dokumentacją, ale takich prac nie wykonuje się codziennie – dodał.
Sanockie muzeum zleciło również Centrum Dziedzictwa Szkła w Krośnie wykonanie witraży; mają być gotowe za kilka miesięcy. - Przy rekonstrukcji synagogi wszystkie roboty budowlane są wykonywane ręcznie, tradycyjnymi metodami. Budowniczowie korzystają m.in. z siekier, strugów, pił. Na odtworzenie obiektu potrzeba m.in. blisko 200 m sześciennych drewna jodłowego – przypomniał Ginalski.
Judaica w babińcu
Synagoga ma 22 m długości i 11 m szerokości. Rekonstruowana budowla istniała już w pierwszej połowie XVIII w. Była kilkakrotnie remontowana, a zniszczeniu uległa w czasie II wojny światowej.
Wnętrze synagogi, ściany i czworoboczne sklepienie pokrywała wielobarwna polichromia przedstawiająca znaki zodiaku, rozety, symboliczne zwierzęta, skrzydlate smoki, wici roślinne, kwiaty, rozwinięte tory oraz napisy. - Do rekonstrukcji polichromii zamierzamy przystąpić dopiero, kiedy budynek osiądzie – zaznaczył dyrektor.
W babińcu, czyli wydzielonej dla kobiet części synagogi, sanockie muzeum planuje pokazywać znajdujące się w jego posiadaniu bogate zbiory judaiców. Wiele z nich dotychczas było eksponowanych jedynie okazjonalnie.
Synagoga przy kościele i cerkwi
Obiekt rekonstruowany jest na podstawie dokumentacji przekazanej przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej.
Synagoga budowana jest ze środków własnych muzeum; powstaje przy Rynku Galicyjskim w pobliżu kościoła katolickiego i cerkwi greckokatolickiej. Replika Rynku z przełomu XIX/XX w. pokazuje jego funkcje społeczne, gospodarcze i kulturowe. Wokół wybrukowanego kocimi łbami, liczącego 5,5 tys. mkw. placu, stoi 29 drewnianych budynków.
Budynki z 14 różnych miejscowości
Rynek w skansenie w Sanoku nie jest rekonstrukcją wybranego miasta ani przypadkowym zestawem zachowanych domów. Stanowi syntezę dawnych miasteczek; charakterystycznych dla południowo-wschodniej Polski.
Odtworzone budynki pochodzą z 14 miejscowości Podkarpacia. Są tam m.in. karczma, poczta, urząd gminy, apteka, sklep, dwie chałupy żydowskie oraz zakłady: stolarski, fryzjerski, krawiecki, szewski, zegarmistrzowski i fotograficzny. Zostały wyposażone w meble, sprzęty i urządzenia dające zwiedzającym pełny obraz życia, pracy oraz wypoczynku mieszkańców galicyjskiego miasteczka.
Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku powstało w 1958 r. Zgromadzono w nim ponad 150 obiektów charakterystycznych dla budownictwa w południowo-wschodniej Polsce. Najstarszy zabytek - chałupa z Dąbrówki k. Sanoka - pochodzi z 1681 r.
Autor: wini/gp / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia | Silar