Kiedy zaczyna się starość? Nowe "obiecujące" wyniki badań

Czasopismo "Psychology and Aging" Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego opublikowało w tym tygodniu wyniki przeprowadzonego w Niemczech badania poświęconego starości jako etapowi życia. W jego ramach przeanalizowano dane ponad 14 tysięcy osób w wieku od 40 do 85 lat, urodzonych w latach 1911–1974. Co cztery, pięć lat zadawano im pytanie, kiedy ich zdaniem zaczyna się starość.

Jak wynika z badania, osoby po sześćdziesiątce uważają, że starość zaczyna się w wieku 75 lat, ale potem - im są starsze - tym dalej ta granica się przesuwa.

Badani ludzie zgłaszali swoje postrzeganie starości ośmiokrotnie w ciągu 25 lat. Za każdym razem mówili, że starość zaczyna się o rok później w porównaniu z ich poprzednią oceną.

Kolejny wniosek: uczestnicy urodzeni wcześniej, w latach 1911-1935, uważali, że starość zaczęła się wcześniej w porównaniu z uczestnikami urodzonymi po 1935 r. 

Jak zauważa w komentarzu do badań portal NBC News, "odpowiedź na pytanie o początek starości wydaje się zmieniać w miarę, jak ludzie żyją dłużej, później przechodzą na emeryturę i utrzymują wyższy poziom zdrowia fizycznego i psychicznego w starszym wieku".

- Nasze postrzeganie i koncepcje starości w oczywisty sposób zmieniają się w czasie. Obecnie ludzie w średnim wieku lub starsi uważają, że starość zaczyna się później niż ich rówieśnicy dziesięć czy dwadzieścia lat temu - stwierdził Markus Wettstein, główny autor badania i psycholog z Uniwersytetu Humboldta w Berlinie.

Wettstein zauważył, że zmiana może częściowo wynikać ze wzrostu średniej długości życia: w Niemczech obecnie to około 81 lat, jeszcze w 1974 r. było to 71 lat (w Polsce według danych GUS w 2022 r. przeciętny mężczyzna żył 73,4 lat, a kobieta 81,1 - red.). Wiele osób dłużej cieszy się też dobrym zdrowiem. - Ludzie, którzy czują się młodsi, uważają, że starość zaczyna się później - podsumował Wettstein.

Autorzy badania zauważyli też jednak inne prawidłowości. Po pierwsze, kobiety średnio uważały, że starość zaczyna się około 2,4 roku później, niż wskazywali to mężczyźni.

Zauważono też, że uczestnicy badania, którzy byli bardziej samotni, cierpieli na więcej chorób przewlekłych lub zgłaszali gorszy stan zdrowia, częściej wierzyli, że starość zaczęła się wcześniej.

Jacqui Smith, profesor psychologii na Uniwersytecie Michigan, która nie była zaangażowana w badania, przestrzega jednak, że ​​wyniki mogą nie dotyczyć innych krajów, ponieważ kulturowe poglądy na temat starzenia się i trendy historyczne różnią się w zależności od społeczności. Mimo to, jak twierdzi Smith, badanie ukazuje zmianę podejścia ludzi do starzenia się wraz z wiekiem.

John Rowe, profesor polityki zdrowotnej i starzenia się na Uniwersytecie Columbia, który również nie był zaangażowany w badanie, stwierdził, że wyniki są "obiecujące": - Powiedziałbym, że to w bardzo mocny sposób potwierdza (…), że siedemdziesiąt to nowe sześćdziesiąt.

Jego zdaniem ludzie mogą zacząć porzucać pewne negatywne stereotypy na temat osób starszych i zamiast tego postrzegać je jako bardziej zdolne i sprawne niż w przeszłości. Jednak zarówno Rowe, jak i Wettstein stwierdzili również, że niektórzy uczestnicy badania mogli celowo wykluczyć się z kategorii osób starszych. - Część ludzi ma tak negatywny stosunek do osób starszych, że nie chcą być z nimi kojarzeni - stwierdził Rowe. - Jeśli więc mają 70 lat, powiedzą, że starość zaczyna się w wieku 75 lat. A kiedy osiągną 75 lat, powiedzą, że starość zaczyna się w wieku lat 80.

ZOBACZ TEŻ: Naukowcy o czynniku, który może sprzyjać chorobie Alzheimera. Dotyczy osób w średnim wieku