Na stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli zgłoszono dwie kandydatury: Tadeusza Dziubę, proponowanego przez PiS, oraz Mariusza Haładyja, którego zgłosił marszałek Sejmu - poinformowała Kancelaria Sejmu. Decyzja o wyborze prezesa NIK ma zostać podjęta podczas posiedzenia Sejmu zaplanowanego na 10-12 września.
Kancelaria Sejmu przypomniała w komunikacie, że 30 sierpnia 2025 roku upływa sześcioletnia kadencja obecnego prezesa Najwyższej Izby Kontroli Mariana Banasia, a 31 lipca 2025 r. upłynął termin składania kandydatur. Do złożenia kandydatury na prezesa NIK uprawnione była grupa co najmniej 35 posłów lub marszałek Sejmu.
Dwie kandydatury
Kancelaria poinformowała, że wpłynęły dwie kandydatury - Tadeusza Dziuby zgłoszona przez grupę posłów reprezentujących Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość oraz kandydatura Mariusza Haładyja, zgłoszona przez Marszałka Sejmu RP.
"Zgodnie z ustawą o ochronie informacji niejawnych, zostanie przeprowadzone poszerzone postępowanie sprawdzające w stosunku do kandydatów na stanowisko Prezesa NIK. Kandydatury zostaną skierowane do właściwej sejmowej komisji (Komisji do Spraw Kontroli Państwowej) celem zaopiniowania" - czytamy w komunikacie.
Wybór prezesa NIK planowany jest na posiedzeniu Sejmu w dniach 10-12 września 2025 roku. Procedura zatwierdzenia wyboru planowana jest na posiedzeniu Senatu w dniach 24-25 września. Następnie, w razie zakończenia procedury wyborem prezesa NIK, na posiedzeniu Sejmu w dniach 24-26 września planowane jest złożenie przysięgi przez nowo wybranego prezesa.
"Przesłuchanie mogłoby się odbyć w pierwszych dniach września"
Kancelaria Sejmu przypomniała, że zgodnie z art. 16 ust. 2 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, prezes NIK pełni obowiązki po upływie kadencji do czasu objęcie stanowiska przez nowego prezesa.
"Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu, w związku z apelem skierowanym do nich przez liczne organizacje pozarządowe oraz nawiązując do licznych pozytywnych doświadczeń obecnej kadencji obu izb w zakresie włączania obywateli w procedury naboru na ważne stanowiska państwowe, deklarują wspólną wolę przeprowadzenia przesłuchania publicznego kandydatów na Prezesa NIK z udziałem zainteresowanych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego" - podkreślono w komunikacie.
"Marszałkowie wyrażają przekonanie, że takie przesłuchanie mogłoby się odbyć w pierwszych dniach września" - dodano.
Od 30 sierpnia 2019 roku prezesem NIK jest Marian Banaś; kadencja prezesa tej Izby trwa 6 lat. Zgodnie z ustawą, ta sama osoba może pełnić funkcję nie dłużej niż dwie kadencje.
Sylwetki kandydatów na prezesa NIK
Tadeusz Dziuba był posłem Sejmu kontraktowego w latach 1989-1991 oraz posłem PiS w Sejmie VII i VIII kadencji; w latach 2005–2007 był wojewodą wielkopolskim. Od listopada 2019 r. do grudnia 2023 był wiceprezesem NIK.
Mariusz Haładyj jest absolwentem Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, a także ukończył studia podyplomowe z zakresu prawa spółek na Uniwersytecie Warszawskim. Ponadto ukończył aplikację kontrolerską w Najwyższej Izbie Kontroli.
W lutym 2019 r. został powołany na stanowisko szefa Prokuratorii Generalnej przez ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego. Między lutym 2012 r. a listopadem 2015 r. był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Gospodarki. Z kolei w Ministerstwie Rozwoju funkcję podsekretarza stanu piastował od grudnia 2015 r. do stycznia 2018 r.
Powołanie prezesa NIK
Zgodnie z ustawą o Najwyższej Izbie Kontroli, jej prezesa powołuje bezwzględną większością głosów Sejm, za zgodą Senatu.
Kadencja szefa NIK wygasa w razie jego śmierci, orzeczenia przez Trybunał Stanu utraty zajmowanego stanowiska lub jego odwołania. Odwołać szefa NIK Sejm może jeszcze przed upływem jego kadencji; dzieje się tak m.in. w przypadku zrzeczenia się przez niego stanowiska czy skazania go prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo.
Prezesa Najwyższej Izby Kontroli bezwzględną większością głosów powołuje Sejm za zgodą Senatu, który podejmuje w tej sprawie uchwałę w ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu. Niepodjęcie uchwały w tym terminie oznacza wyrażenie zgody przez Senat.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Grand Warszawski/Shutterstock