Nowe dowody osobiste później niż zakładano. Jest pilna nowelizacja

Potrzeba przesunięcia wejścia w życie uchwalonych w kwietniu przepisów, zgodnie z którymi w wydawanych od 2 sierpnia dowodach osób powyżej 12 r. życia miały znaleźć się odciski palców oraz podpis posiadacza, związana jest z tym, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego 2 lipca wskazała na potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa informacji przetwarzanych z wykorzystaniem zamówionych urządzeń do pobierania linii papilarnych, które miały trafić do gmin.

- Niezwłocznie podjęliśmy prace analityczne i uznaliśmy, że jedynym sposobem na to, aby rozwiązać tę sytuację jest rozpisanie na nowo postępowania, unieważnienie ze względów bezpieczeństwa zgodnie z przesłankami wskazanymi w prawie zamówień publicznych tego pierwszego postepowania i dokonanie zakupów nowych czytników, które nie będą zawierały tych podatności - tłumaczył podczas pierwszego czytania pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa Janusz Cieszyński.

Uchwaloną w połowie kwietnia nowelizację ustawy o dowodach przygotowało MSWiA, ale nad związanymi z nią zmianami pracowała też KPRM, m.in. były sekretarz stanu w KPRM ds. cyfryzacji Marek Zagórski. Stąd pilny projekt ustawy zmieniającej termin jej wejścia w życie we wtorek skierował na Radę Ministrów jego następca, minister Cieszyński. Już w środę nad projektem pracowali posłowie.

W czwartek nowelizacja została uchwalona przez Sejm. Za głosowało 246 posłów, przeciwko dwóch, a 191 wstrzymało się od głosu. Nowela trafi teraz do Senatu.

Dowody z odciskami palców i podpisem posiadacza miały być wydawane od 2 sierpnia. Uchwalona w czwartek nowelizacja, która 2 sierpnia ma wejść w życie, "uelastycznia", jak mówił Cieszyński, ten termin. Zgodnie z jej zapisami minister cyfryzacji w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych ogłoszą komunikat, w którym wskażą "dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie dowodu osobistego zawierającego odciski palców".

Komunikat zostanie ogłoszony w Dzienniku Ustaw oraz na stronie Biuletynu Informacji Publicznej ministra ds. cyfryzacji co najmniej 14 dni wcześniej. We wskazanym w tym komunikacie dniu wejdą w życie zmiany uchwalone w kwietniu - poza niektórymi przepisami, które zaczną obowiązywać wcześniej.

Jednym z takich wyjątków jest przepis, zgodnie z którym możliwość składania wniosków o dowód online będzie do 26 lipca. Brak możliwości składania wniosków tą ścieżką wynika z tego, że odciski palców i podpis będą odwzorowywane w urzędzie. Cieszyński pytany przez PAP, dlaczego również ten termin nie zostanie przesunięty, wyjaśnił, że wszystko jest już technicznie przygotowane na 26 lipca.

Nowelizacja ustawy o dowodach osobistych ma na celu dostosowanie przepisów krajowych do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych, które wchodzi w życie 2 sierpnia. Do tego czasu państwa członkowskie powinny wprowadzić związane z nim zmiany.

Regulacja wprowadzi do e-dowodów (dowodów z warstwą elektroniczną) drugą cechę biometryczną, tj. dwa odciski palców w formatach cyfrowych. Pierwsza cecha, którą zawierają e-dowody wydawane od marca 2019 roku, to wizerunek twarzy. Do warstwy graficznej dowodów powróci zaś podpis posiadacza. Zarówno odciski palców, jak i podpis znajdą się w dowodach osób powyżej 12. roku życia (wyłączywszy osoby, w przypadku których pobranie odcisków lub złożenie podpisu jest niemożliwe). Osoby poniżej 12 roku życia będą mogły zatem wnioskować o dokument online.

Nowe dowody, tak jak te wydawane od 2019 roku, co do zasady ważne będą 5 lub 10 lat. Różnica polega na tym, że pięcioletni okres ważności przypadnie dzieciom poniżej 12. roku życia, nie poniżej 5. roku życia. Ponadto dowody osobiste osób, od których pobranie odcisków palców będzie chwilowo niemożliwe, będą miały 12-miesięczny okres ważności.

W uchwalonej czwartek nowelizacji wprowadzono przepis, zgodnie z którym dowody wydane osobom powyżej 12. roku życia w okresie od 2 sierpnia do dnia określonego w komunikacie będą ważne nie dłużej niż do 3 sierpnia 2031 roku. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu tej noweli, jest to zgodne z rozporządzeniem PE i Rady.

Zmiany nie powodują konieczności wymiany dowodów osobistych. Będą one ważne przez okres, na jaki zostały wydane.