Spór o drogę przez Biebrzański Park Narodowy z pewnym widokiem na kompromis

Chodzi o jeden z podlaskich odcinków międzynarodowej trasy Via Carpatia, który pełniłby jednocześnie funkcję łącznika z drogą S61, czyli Via Balticą. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad planowała, aby odcinek ten (jako trasę S16) poprowadzić nową drogą, która łączyłaby Knyszyn z Ełkiem.

Trasa byłaby zlokalizowana w pobliżu istniejącej DK65 Białystok-Ełk. Powstały nawet trzy warianty jej przebiegu. Każdy z nich – podobnie zresztą jak wspomniana DK65 – przecina w rejonie Osowca Biebrzański Park Narodowy. Czyli największy park narodowy w kraju i jeden z większych w Europie.

Droga za 27 miliardów złotych. Połączy cztery województwa.

Nic więc dziwnego, że na taki przebieg trasy nie zgadzają się władze parku. Ale też chociażby Osowieckie Towarzystwo Fortyfikacyjne. 

- Wybranie każdego z tych trzech wariantów oznaczałoby zniszczenie fortyfikacji twierdzy Osowiec. Czyli systemu wałów obronnych, fos, kanałów, schronów i innych budowli. A przypominam, że obszar ten wpisany jest do rejestru zabytków - mówi prezes OTF Jarosław Worona.

W trakcie debaty, którą na początku grudnia zorganizowała GDDKiA, rozważany był więc alternatywny wariant przebiegu łącznika. Po śladzie istniejącej drogi krajowej nr 8 Białystok-Augustów. A konkretnie odcinka Korycin - Sztabin - Augustów, który przecina Biebrzański Park Narodowy w najwęższym miejscu i na obszarach mniej cennych przyrodniczo.

Na taką alternatywę wskazuje też natężenie ruchu. GDDKiA (co prawda w oparciu o szacunkowe i niepełne dane z tegorocznego Generalnego Pomiaru Ruchu) podaje, że na trasie DK65 Mońki - Knyszyn średniodobowy ruch wynosi ok. 9 tys. pojazdów, co stanowi wzrost o 41 proc. w stosunku do 2015 roku. Podczas gdy na DK8 (konkretnie na odcinku Suchowola – Augustów) liczba ta wynosi przeszło 14 tys. Tutaj odnotowano wzrost rzędu 44 proc. 

Dwa odcinki Via Carpatia za ponad miliard złotych. "Kolejne ważne umowy".

- Oczywiście najlepszym wariantem byłoby ominięcie parku. To jednak bardzo trudne. Jeśli więc koniecznym będzie poprowadzenie trasy przez park, to rzeczywiście najmniej szkodliwym wariantem będzie budowa trasy na kierunku Białystok-Augustów – uważa Mariusz Siłakowski, dyrektor Biebrzańskiego Parku Narodowego. 

Na ten wariant, nie mówiąc już o tych w pobliżu trasy Białystok - Ełk, nie chce się jednak zgodzić Fundacja dla Biebrzy. Wspólnie z Fundacją Greenmind i WWF Polska proponuje alternatywną trasę, która omijałaby teren parku. Według tej koncepcji, łącznik powinien powstać na trasie: Bielsk Podlaski (węzeł z S19) - Zambrów (węzeł z S8) - Łomża (węzeł z S61). Czyli w korytarzu dróg krajowych nr 63 i 66.

- Długość tej trasy jest porównywalna z długością drogi Białystok-Ełk i Białystok-Augustów – mówi Robert Chwiałkowski, członek zarządu Fundacji dla Biebrzy.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE>>>

Prezydent Suwałk Czesław Renkiewicz komentuje, że przyjęcie propozycji organizacji ekologicznych oznaczałoby jednak znaczne wydłużenie się całej Via Carpatii. – Jak policzyłem, o około 30 kilometrów w wariantach obok trasy Białystok – Ełk i o ponad 40 kilometrów w wariancie po śladzie drogi Białystok-Augustów. A dłuższa trasa to więcej spalin, czyli większe zanieczyszczenia środowiska – podkreśla. Samorządowcy zwracają uwagę, że trasa omijałaby też szerokim łukiem Białystok, przez co ich zdaniem w ramach Via Carpatii nie powstałaby południowa obwodnica tego miasta. - Z naszego punktu widzenia ważne jest, aby ta obwodnica jednak powstała – komentuje wiceprezydent Białegostoku Przemysław Tuchliński.

W środę (9 grudnia) GDDiA podała, że podpisała umowy na projekt i budowę dwóch odcinków Via Carpatii, które będą stanowić wspomnianą południową obwodnicę. Natomiast jeśli chodzi o budowę łącznika, to jak podkreślał podczas debaty szef GDDKiA Tomasz Żuchowski, projektanci są jeszcze na wczesnym etapie i analizują możliwe warianty. - Jak wiemy, możemy szukać nowego korytarza, możemy poszukać też rozwiązań w istniejącym korytarzu DK8 - mówił.

Tu płyną pieniądze z Brukseli. Oto największe inwestycje w Polsce z unijnym dofinansowaniem.

Robert Chwiałkowski komentuje, że propozycja organizacji ekologicznych nie stoi w sprzeczności z budową obwodnicy Białegostoku. - GDDKiA, chcąc zbudować drogę przez obszar Natura 2000, musi wykazać, że nie ma wariantu alternatywnego. Uwaga - mowa jest o obszarze Natura 2000, a nie jedynie o granicach parku narodowego. Nie ma znaczenia, jak przebiegają granice parku. Znaczenie ma oddziaływanie na obszar Natura 2000 – podkreśla.

Zwraca też uwagę, że na początku grudnia głos w sprawie zabrali też naukowcy z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku (na razie odnieśli się do trzech wariantów przebiegających w pobliżu trasy Białystok-Ełk, bo nie była jeszcze znana propozycja drogi po śladzie Białystok - Augustów – red.) - Niemniej w stanowisku rady wydziału jest mowa o tym, że droga "powinna być poprowadzona w całości poza doliną Biebrzy, na zachód od niej" – zauważa Chwiałkowski. Rada wydziału pisze też: "Nasze negatywne stanowisko wobec przebiegu planowanej drogi ekspresowej przez BpPN jest wyrazem troski o zachowanie unikalnych walorów przyrodniczych Biebrzy i bazuje na wiedzy empirycznej, którą dysponujemy dzięki prowadzonym od lat badaniom naukowym na tym obszarze".