Kto wykopał krzyże pokutne morderców? Burmistrz. I dał proboszczowi. "To był impuls"

Dwa średniowieczne krzyże pokutne zostały przeniesione bez zgody konserwatora
Dwa średniowieczne krzyże pokutne zostały przeniesione bez zgody konserwatora
D. Rudnicki | TVN24 Wrocław
Burmistrz podjądł decyzję o przeniesieniu średniowiecznych krzyży pokutnychD. Rudnicki | TVN24 Wrocław

Stały od wieków. Pewnego dnia "kilku facetów z łopatami" wykopało i wywiozło średniowieczne krzyże pokutne morderców. Działali na zlecenie burmistrza gminy Żarów. Konserwator zabytków nie wyklucza zawiadomienia prokuratury.

Na Dolnym Śląsku jest ich kilkaset, wiele stoi w rejonie Świdnicy. Dwa kilkusetletnie kamienne krzyże pokutne, które zniknęły, od wieków stały na polach w gminie Żarów.

Jeden z krzyży przed przeniesieniemStowarzyszenie Labiryntarium

- Byliśmy zszokowani, jak w jeden dzień mogły zniknąć dwa zabytki. Gdy okazało się, że stoją przed kościołem w Wierzbnej, trochę się uspokoiliśmy, ale później okazało się, że zostały przeniesione bez wiedzy i zgody konserwatora - relacjonuje Maciej Wabik ze Stowarzyszenia Labiryntarium, które skupia miłośników historii i zabytków z Żarowa.

I wyraźnie zdenerwowany opowiada: - Przyszło kilku facetów z łopatami, wykopali, wsadzili na samochód, wywieźli, wkopali i było po robocie. Tak nie może być, że przyjeżdżają sobie panowie i wykopują zabytek!

Miłośnicy zabytków o sprawie podświdnickich krzyży pokutnych
Miłośnicy zabytków o sprawie podświdnickich krzyży pokutnychD. Rudnicki | TVN24 Wrocław

"Trzeba było zareagować"

Członkowie stowarzyszenia ustalili, że mężczyźni, którzy przenieśli zabytkowe krzyże, działali na zlecenie burmistrza Żarowa. Ten nie ma sobie jednak nic do zarzucenia.

- Dostaliśmy zgłoszenia, że krzyże, które stoją w sąsiedztwie pól, niszczone są przez maszyny rolnicze. Trzeba było szybko zareagować. To był impuls – tłumaczy tvn24.pl burmistrz Leszek Michalak.

I dodaje: - Są to krzyże, więc najlepsze dla nich miejsce to parafia. Spytałem księdza proboszcza, czy nie przyjąłby ich na swój teren. Zgodził się.

Nie udało nam się potwierdzić tej informacji.

Burmistrz Żarowa chciał chronić zabytki, więc przeniósł je bez odpowiedniej zgody
Burmistrz Żarowa chciał chronić zabytki, więc przeniósł je bez odpowiedniej zgodyD. Rudnicki | TVN24 Wrocław

Zabytki ważniejsze niż dokumenty

Burmistrz podkreśla, że zabranie krzyży było działaniem w dobrej wierze. Skąd zatem pośpiech i brak zgody konserwatora zabytków? - Najważniejsza jest dla mnie ochrona zabytków. To one są najważniejsze, a nie dokumenty. Te już złożyliśmy do konserwatora. Jeżeli będzie trzeba, będę odpowiadał prawnie za moje działanie, ale przynajmniej teraz zabytki są bezpieczne - mówi Michalak.

Argumentacja nie przekonuje jednak tych, którzy na co dzień zajmują się ochroną wiekowych obiektów.

- Krzyże postawiono w miejscu dokonania zabójstwa. Pod ziemią mogą znajdować się ważne informacje, które - przenosząc obiekty bez zgody konserwatora, archeologów i historyków - bezpowrotnie tracimy. Jesteśmy zbulwersowani - podkreśla dr Honorata Rutka ze Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa przy Uniwersytecie Wrocławskim.

Archeolodzy oburzeni działaniem burmistrza Żarowa
Archeolodzy oburzeni działaniem burmistrza ŻarowaD. Rudnicki | TVN24 Wrocław

To właśnie członkowie stowarzyszenia zgłosili sprawę wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków. - Doszło do samowolnego przeniesienia zabytków. Być może u podstaw decyzji była obawa przed zniszczeniem, ale przeniesienie zostało wykonane bez świadomości, że może szkodzić i niszczyć wartości naukowe - uważa Barbara Nowak-Obelinda, dolnośląski konserwator zabytków.

I wyjaśnia, że średniowieczne zabytki nie są cenne tylko jako przedmioty. - Pod uwagę należy brać także ich warstwy kulturowe. Dlatego ta samowola jest tak bolesna - wyjaśnia urzędnik.

Konserwator: to była samowola
Konserwator: to była samowolaD. Rudnicki | TVN24 Wrocław

Nowak-Obelinda przypomina też, że - zgodnie z ustawą o ochronie dóbr kultury i opiece nad zabytkami - samorządy mają obowiązek opiekować się zabytkami. Te można przenosić, ale taka operacja powinna być zgłoszona i poprzedzona badaniami archeologicznymi.

- Organy gminy mogą nie mieć świadomości, na czym polega wartość obiektu i wtedy, nawet przy działaniu w dobrej wierze, dochodzi do zniszczeń. Niedobrze, gdy tak zły przykład daje funkcjonariusz publiczny - denerwuje się konserwator.

Nie wyklucza też, że o całej sprawie poinformuje prokuraturę.

"Podporządkuję się, ale..."

Zdaniem miłośników historii, którzy podnieśli alarm, krzyże były bezpieczne tam, gdzie stały od zawsze. Rolnicy na nie uważali - To niemożliwe, by ktoś je uszkodził - uważają.

Nie oznacza to jednak wcale, że wrócą na swoje miejsce. Teraz decyzja jest w rękach konserwatora, a zapadnie najwcześniej w lutym, po oględzinach.

Burmistrz Michalak zapewnia, że jeśli konserwator nakaże, krzyże wrócą, ale... w inne miejsce. - Na pewno nie ustawimy ich tam, gdzie stały do tej pory. Usiądę do rozmów z właścicielem sąsiedniego pola, bo na drodze tego nie zostawię - stawia się Michalak.

Sam ma nadzieję, że krzyże będą mogły pozostać przy lokalnej parafii.

Wiekowe zabytki

W całej Polsce stoi do dziś kilkaset kamiennych krzyży pokutnych, które przez naukowców nazywane są "krzyżami pojednania". Proste i surowe kamienne formy stawiane były od XIII wieku na podstawie umowy między rodziną ofiary, a zabójcą. Ten zobowiązany był m. in. pokryć koszty pogrzebu i rozprawy sądowej, a na miejscu zbrodni musiał postawić właśnie pamiątkowy krzyż.

W całej Europie podobnych znaków pamięci jest kilka tysięcy. Za najstarszy uznaje się ten w dolnośląskich Stanowicach. Postawiony miał zostać w 1305 roku.

Burmistrz Żarowa zdecydował o przeniesieniu tego krzyża Stowarzyszenie Labiryntarium

Autor: Mateusz Nawrocki, tam/iga/r / Źródło: TVN24 Wrocław

Źródło zdjęcia głównego: TVN24 Wrocław | D. Rudnicki

Pozostałe wiadomości

Sprawca piątkowego ataku w Magdeburgu, w wyniku którego zginęło pięć osób, a ponad 200 zostało rannych, został oskarżony o popełnienia morderstwa i usiłowania zabójstwa - poinformowała w niedzielę niemiecka policja. Niemiecki Federalny Urząd do spraw Migracji i Uchodźców przekazał, że otrzymał ostrzeżenie o pochodzącym z Arabii Saudyjskiej mężczyźnie już pod koniec lata 2023 roku za pośrednictwem mediów społecznościowych. W wyniku zamachu zginął 9-letni chłopiec oraz cztery kobiety w wieku od 45 do 75 lat.

Ostrzeżenie otrzymali półtora roku temu. W piątek zabił pięć osób

Ostrzeżenie otrzymali półtora roku temu. W piątek zabił pięć osób

Źródło:
PAP, Reuters

Śmigłowiec pogotowania ratunkowego uderzył w szpital i roztrzaskał się o ziemię. Zginęły cztery osoby. Do tragedii doszło w niedzielę w południowo-zachodniej Turcji.

Śmigłowiec uderzył w szpital. Są ofiary śmiertelne

Śmigłowiec uderzył w szpital. Są ofiary śmiertelne

Źródło:
Reuters

Agencja Reutera opublikowała nagranie, pokazujące moment uderzenia drona w 37-piętrowy wieżowiec w rosyjskim Kazaniu. Wideo pochodzi z portali społecznościowych. Według strony ukraińskiej, bezzałogowiec uderzył w budynek w wyniku działania rosyjskiego systemu walki radioelektronicznej i obrony powietrznej.

Dron uderza w wieżowiec. W Kazaniu "zatrzęsły się żyrandole"

Dron uderza w wieżowiec. W Kazaniu "zatrzęsły się żyrandole"

Źródło:
NV, Tatar-Inform, Kommiersant, tvn24.pl

W Kraju Zabajkalskim w Rosji w niedzielę zderzyły się dwa pociągi towarowe. Wykoleiły się 42 wagony z węglem - podała Prokuratura do spraw Transportu Wschodniosyberyjskiego. Przyczyny zdarzenia są wyjaśniane.

Zderzenie pociągów towarowych w Rosji

Zderzenie pociągów towarowych w Rosji

Źródło:
Interfax, tvn24.pl

75-letni mężczyzna strzelił z broni do znajomej siedzącej w aucie na jednej z ulic Przemyśla (woj. podkarpackie). Kobieta z raną postrzałową głowy trafiła do szpitala. Mężczyzna prawdopodobnie usłyszy zarzut usiłowania zabójstwa.

75-latek strzelił do znajomej siedzącej w aucie, trafił ją w głowę

75-latek strzelił do znajomej siedzącej w aucie, trafił ją w głowę

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Pracownik stacji paliw w Markach został poszkodowany w trakcie napadu. Policja poszukuje sprawcy tego zdarzenia. Nieoficjalnie ustaliliśmy, że mężczyzna został zaatakowany ostrym narzędziem.

Napad na stację paliw w Markach. Pracownik raniony ostrym narzędziem

Napad na stację paliw w Markach. Pracownik raniony ostrym narzędziem

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Przez pół wieku przepisy chroniły wilki na naszym kontynencie, teraz znów będzie można do nich strzelać. Ale póki co - nie w Polsce. Komisja Europejska uchyliła wprawdzie furtkę do polowań na wilki, ale polski rząd deklaruje, że nie zamierza na razie z niej korzystać. Na ten moment więc wilk pozostaje w naszym kraju zwierzęciem pod ścisłą ochroną.

"Kraje zachodnie deklarowały ścisłą ochronę wilków, teraz chcą je zabijać. Nie powinniśmy im tego ułatwiać"

"Kraje zachodnie deklarowały ścisłą ochronę wilków, teraz chcą je zabijać. Nie powinniśmy im tego ułatwiać"

Źródło:
tvn24.pl

Przeniósł nie tylko stolicę z Krakowa do Warszawy, ale też stolicę Puszczy Białowieskiej ze starej do nowej Białowieży. Mowa o królu Zygmuncie III Wazie, który wybudował zapomniany dziś dwór myśliwski, po którym jedyną pamiątką są rosnące w jego miejscu dęby. Archeolodzy odkryli właśnie XVI-, XVII- i XVIII-wieczne cegły, które były częścią fundamentów jednego z budynków wchodzących w skład założenia dworskiego.  

Gomułka bał się, że Sowieci zabiorą ten kawałek Polski. Tajemnica dębów odkryta w Białowieży

Gomułka bał się, że Sowieci zabiorą ten kawałek Polski. Tajemnica dębów odkryta w Białowieży

Źródło:
tvn24.pl

Niemal miliard dolarów będzie można wygrać we wtorkowym losowaniu amerykańskiej loterii Mega Millions - podał portal stacji CNN. Wyjaśnił też, że to efekt kilkumiesięcznej kumulacji.

Potężna kumulacja. "Najbardziej niezwykły rok"

Potężna kumulacja. "Najbardziej niezwykły rok"

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Za pracę w niedzielę i święta pracownikowi przysługuje dzień wolny lub dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 procent za każdą godzinę pracy - podkreśliła radca prawny doktor Monika Wieczorek. Wskazała też, że w niektórych przypadkach pracownik może odmówić pracy w święta.

Dzień wolny lub dodatek do pensji. Wyjątki w Kodeksie pracy

Dzień wolny lub dodatek do pensji. Wyjątki w Kodeksie pracy

Źródło:
PAP
Nie ma demokracji bez czytania. To w języku znajdziemy odtrutkę na populizm

Nie ma demokracji bez czytania. To w języku znajdziemy odtrutkę na populizm

Źródło:
tvn24.pl
Premium

IMGW wydał alarmy pierwszego stopnia przed intensywnymi opadami śniegu. Obowiązują też ostrzeżenia przed silny wiatrem, który w porywach może rozpędzać się do 70 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie należy uważać.

Obfite opady śniegu i porywisty wiatr. Uważajmy

Obfite opady śniegu i porywisty wiatr. Uważajmy

Źródło:
IMGW

W Nowym Jorku spadł śnieg i zrobiło się biało. Amerykańska Narodowa Służba Pogodowa (NWS) poinformowała, że są to pierwsze, mierzalne grudniowe opady w tym mieście od trzech lat.

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Źródło:
Reuters, NBC New York

Podczas świątecznego dnia przeciętny Polak zje sześć tysięcy kalorii, a niektórzy nawet 10 tysięcy – wskazuje profesor Danuta Figurska–Ciura z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Zapotrzebowanie dla zdrowego, dorosłego człowieka o masie 60-70 kilogramów to około dwa tysiące kalorii dziennie.

Tyle kalorii "przeciętny Polak zje w ciągu świątecznego dnia"

Tyle kalorii "przeciętny Polak zje w ciągu świątecznego dnia"

Źródło:
PAP

Nasza gospodarka przygotowuje się do kolejnych sankcji po objęciu władzy przez Donalda Trumpa - przekazał prezydent Kuby Miguel Diaz-Canel. W przemówieniu zaznaczył, że kończący się rok był "jednym z najgorszych w ostatnim dziesięcioleciu".

"Praktycznie żyjemy z dnia na dzień"

"Praktycznie żyjemy z dnia na dzień"

Źródło:
PAP

Na portugalskiej Maderze wieje silny wiatr. Przez wichury odwołano ponad 30 połączeń lotniczych. Wstrzymano też połączenia morskie z wyspą Porto Santo, wchodzącą w skład tego położonego na Atlantyku archipelagu.

Odwołane loty i rejsy na Maderę   

Odwołane loty i rejsy na Maderę   

Źródło:
PAP, madeira.rtp.pt

Do pięciu lat więzienia grozi 35-latkowi z gminy Hańsk (woj. lubelskie), który usłyszał zarzut znęcania się fizycznego i psychicznego oraz uszkodzenia ciała swojej matki. Mężczyzna został aresztowany po kolejnej awanturze, kiedy uderzył i kopnął kobietę.

Wyganiał matkę z domu, bił, groził, że zabije

Wyganiał matkę z domu, bił, groził, że zabije

Źródło:
tvn24.pl

Problemy z kręgosłupem wśród dzieci podzieliłbym na dwie grupy. Z jednej strony mówimy o nieprawidłowej pozycji, przebywaniu przez długi czas przed komputerem, nabywaniu wad postawy. Z drugiej mamy niemałą grupę osób, które zgłaszają się z dolegliwościami bólowymi, co może wiązać się z nieprawidłowym ruchem, z jego nadmiarem - mówił w TVN24 lekarz Łukasz Antolak, specjalista ortopedii i traumatologii kręgosłupa. Wskazał, że "zdarza się, że dochodzi do złamania zmęczeniowego kręgu".

"Mamy epidemię problemów z kręgosłupem, również u dzieci"

"Mamy epidemię problemów z kręgosłupem, również u dzieci"

Źródło:
TVN24

23-centymetrowy żelazny grot z czasów wpływów rzymskich odkryli członkowie Stowarzyszenia Eksploracyjno-Historycznego "Galicja" w lasach pod Baligrodem w Bieszczadach. Niebawem będzie można go oglądać na wystawie w Muzeum Historycznym w Sanoku.

Sensacyjne odkrycie. Rzymski grot znaleziony w bieszczadzkich lasach

Sensacyjne odkrycie. Rzymski grot znaleziony w bieszczadzkich lasach

Źródło:
RDLP w Krośnie

Przewodniczący PKW sędzia Sylwester Marciniak uznaje Izbę Kontroli Nadzwyczajnej Sądu Najwyższego. To widać po jego głosowaniu. On nawet chce nas zmusić do tego, żebyśmy my ją uznali. Nie ze mną te numery - powiedział w "Faktach po Faktach" mecenas Ryszard Kalisz, członek Państwowej Komisji Wyborczej. Jak mówił, Marciniak chce, aby członkowie PKW podjęli uchwałę w sprawie sprawozdania komitetu wyborczego PiS, którą w poniedziałek odroczono. Kalisz ujawnił, że szef Komisji próbuje wprowadzać ją tylnymi drzwiami. - Ja się trzymam prawomocnej uchwały PKW z poniedziałku - oświadczył.

Kalisz o szefie PKW: nie ze mną te numery

Kalisz o szefie PKW: nie ze mną te numery

Źródło:
TVN24

Właściciel TVN - amerykański koncern Warner Bros. Discovery - rozpoczął proces sprzedaży firmy - podał w piątek Reuters. Do tych informacji odniósł się rzecznik WBD, podkreślając, że dla "Warner Bros. Discovery podczas podejmowania decyzji o sprzedaży, zachowanie niezależności newsów TVN jest priorytetem".

Warner Bros. Discovery rozważa sprzedaż TVN. "Zachowanie niezależności newsów priorytetem"

Warner Bros. Discovery rozważa sprzedaż TVN. "Zachowanie niezależności newsów priorytetem"

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

Rozpoczęła się kalendarzowa zima, a wraz z nią miejscami spadł słaby śnieg. Biało zrobiło się w niedzielę na wschodzie Mazowsza. Zdjęcia lekko zaśnieżonego krajobrazu otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Trzeba przyznać, że dotrzymała terminu". Śnieg na Mazowszu

"Trzeba przyznać, że dotrzymała terminu". Śnieg na Mazowszu

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

22 grudnia rozpoczęła się kalendarzowa zima. Rosnące temperatury sprawiają, że liczba dni, w których możemy cieszyć się opadami śniegu, zmniejszają się z roku na rok. Nie zmienia to jednak faktu, że gdy taki dzień nadchodzi, cieszymy się z każdego płatka śniegu. Można wtedy lepić bałwana, pójść na sanki czy na narty. A wy lubicie gdy otacza nas biała pokrywa śniegu czy raczej preferujecie jesienną aurę? Pokażcie nam wasze zimowe dni! Czekamy na wasze filmy i zdjęcia.

Nadeszła zima. Pokażcie mroźne krajobrazy

Nadeszła zima. Pokażcie mroźne krajobrazy

Źródło:
Kontakt24
"Archipelag" księdza Michała O. jak willa plus. Tylko 20 razy bardziej

"Archipelag" księdza Michała O. jak willa plus. Tylko 20 razy bardziej

Źródło:
tvn24.pl
Premium
"Najlepiej nie pamiętać". Ujawniamy taśmy Mraza i Romanowskiego z lutego i marca tego roku

"Najlepiej nie pamiętać". Ujawniamy taśmy Mraza i Romanowskiego z lutego i marca tego roku

Źródło:
tvn24.pl
Premium

W najnowszym "Kadrze na kino" Ewelina Witenberg opowiedziała o najważniejszych wydarzeniach ze świata filmu i muzyki. W programie między innymi o filmie "Saint-Exupery. Zanim powstał Mały książę", który można już oglądać na dużym ekranie, a także o tytułach z szansą na nominacje do Oscara, które znalazły się na "krótkiej liście". Wspomniano też o specjalnym wyróżnieniu dla Toma Cruise'a.

Znamy "krótkie listy" pretendentów do Oscara, Tom Cruise ze specjalny wyróżnieniem

Znamy "krótkie listy" pretendentów do Oscara, Tom Cruise ze specjalny wyróżnieniem

Źródło:
tvn24.pl