2023 najgorętszym rokiem w historii. Rekordy "padały niczym kostki domina"

Źródło:
IMGW, Copernicus C3S, tvnmeteo.pl
Wcześniej susza, teraz ekstremalne ulewy. Klimatolodzy: takie zjawiska będą coraz częstsze
Wcześniej susza, teraz ekstremalne ulewy. Klimatolodzy: takie zjawiska będą coraz częstsze Marta Kolbus/Fakty po Południu TVN24
wideo 2/13
Zmiany klimatu

2023 rok był najgorętszym w historii pomiarów na świecie - wynika z najnowszego raportu opublikowanego przez Copernicus Climate Change Service (C3S). Przyczyniły się do tego między innymi niezwykle wysokie średnie globalne temperatury powierzchni morza, a także wystąpienie zjawiska El Nino. - Obserwowane przez nas w ostatnich miesiącach ekstrema są dramatycznym świadectwem tego, jak bardzo oddaliliśmy się od klimatu, w którym rozwijała się nasza cywilizacja - przekazał Carlo Buontempo, dyrektor C3S.

W raporcie opublikowanym we wtorek przez Copernicus Climate Change Service (C3S), europejską instytucję monitorującą stan klimatu na Ziemi, przedstawiono wyniki potwierdzające, że w 2023 roku średnia globalna temperatura powietrza wyniosła 14,98 stopnia Celsjusza i była wyższa o 0,17 stopnia od rekordowej wartości z 2016 roku.

Zmiany klimatu. Rekordowy rok 2023

Z danych wynika, że ubiegły rok był cieplejszy o 0,6 st. Celsjusza od średniej z lat 1991-2020 oraz o 1,48 stopnia powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej (1850-1900). Po raz pierwszy w historii każdego dnia w roku średnia dobowa temperatura powietrza przekroczyła o jeden stopień średnią z lat 1850-1900.

Ponadto od czerwca do grudnia 2023 roku odnotowano też rekordowe średnie miesięczne - za nami m.in. najcieplejszy w historii grudzień (z temperaturą 0,85 st. C powyżej średniej z lat 1991-2020 i 1,78 st. C powyżej średniej z okresu 1850-1900). Lipiec, sierpień oraz wrzesień także były rekordowo ciepłe.

Anomalia temperatury powietrza przy powierzchni dla 2023 roku w stosunku do średniej z okresu referencyjnego 1991-2020C3S/ECMWF

Rekordy "padały jeden za drugim niczym kostki domina"

- Rok 2023 był wyjątkowy pod względem rekordów, które padały jeden za drugim niczym kostki domina. To nie tylko najcieplejszy rok w historii pomiarów, ale prawdopodobnie najbardziej wyjątkowy pod względem wartości temperatury od 100 tysięcy lat - przekazała Samantha Burgess, zastępczyni dyrektora Copernicus Climate Change Service.

Jak wynika z raportu, globalne średnie temperatury powierzchni morza (SST) w 2023 roku utrzymywały się na niezwykle wysokim poziomie, osiągając rekordowe wyniki dla danej pory roku w sezonie od kwietnia do grudnia. Wystąpiło także zjawisko pogodowe El Nino, co oznacza, że La Nina dobiegła końca. Przejście to odbyło się wiosną ubiegłego roku, przy czym Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) ogłosiła początek El Nino na początku lipca.

Wyznaczonego przedprzemysłowego okresu referencyjnego, na podstawie kilku globalnych zbiorów danych temperatur, pokazany jako 5-letnie średnie od 1850 (lewa strona) i jako średnie roczne od 1967 (prawa strona)
Wzrost globalnej temperatury powierzchniowej powietrza względem średniej dla lat 1850-1900Wyznaczony przedprzemysłowy okres referencyjny, na podstawie kilku globalnych zbiorów danych temperatur, pokazany jako 5-letnie średnie od 1850 (lewa strona) i jako średnie roczne od 1967 (prawa strona)C3S/ECMWF

Rola El Nino

- To, że rok 2023 był najcieplejszym w historii, nie powinno dziwić. W ostatnim raporcie IPCC [Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu - red. ] wyraźnie stwierdza się, że wzrostowy trend temperatury powietrza nie jest w żadnym stopniu 'zagrożony'. Podjęcie nawet najbardziej odważnych działań łagodzących nie spowoduje w krótkim czasie zahamowania tych zmian, które obecnie obserwujemy - skomentował profesor Mirosław Miętus, zastępca dyrektora Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowego Instytutu Badawczego.

- Ubiegły rok był wyjątkowy również ze względu na charakter przebiegu warunków El Nino. Nigdy w historii, zarówno pomiarów instrumentalnych, jak również innych dostępnych danych, nie mieliśmy do czynienia z tak nagłym przejściem z fazy La Nina do El Nino, właściwie bez wystąpienia fazy neutralnej, która trwa co najmniej kilka miesięcy - dodał.

Na całym świecie odnotowano dużą liczbę ekstremalnych zdarzeń klimatycznych, takich jak fale upałów, powodzie, susze i pożary lasów. Szacunkowe globalne emisje węgla z pożarów w 2023 roku wzrosły o 30 procent w porównaniu z rokiem 2022. Główną przyczyną były pożary roślinności w Kanadzie - wynika z raportu.

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje na świecieAdam Ziemienowicz, Maciej Zieliński/PAP

"Oddaliliśmy się od klimatu, w którym rozwijała się nasza cywilizacja"

- Obserwowane przez nas w ostatnich miesiącach ekstrema są dramatycznym świadectwem tego, jak bardzo oddaliliśmy się od klimatu, w którym rozwijała się nasza cywilizacja. Ma to głębokie znaczenie dla założeń Porozumienia Paryskiego i całej ludzkości. Jeśli chcemy skutecznie zarządzać portfelem ryzyka klimatycznego, musimy zdekarbonizować gospodarkę, jednocześnie korzystając z danych i wiedzy klimatycznej, które posiadamy, aby przygotować się na przyszłość - skomentował Carlo Buontempo, dyrektor Copernicus Climate Change Service (C3S).

Autorka/Autor:dd

Źródło: IMGW, Copernicus C3S, tvnmeteo.pl

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni przyniosą nam przeplatankę w pogodzie. Polska naprzemiennie znajdzie się pod wpływem obszarów niskiego i wysokiego ciśnienia, przez co niemal z dnia na dzień zaobserwujemy zmiany. W prognozach widać zarówno opady deszczu, jak i 16 stopni Celsjusza na termometrach.

Za sprawą Manueli doświadczymy marcowej zmienności

Za sprawą Manueli doświadczymy marcowej zmienności

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zrzut paliwa z drugiego stopnia rakiety Falcon 9 od SpaceX był widoczny nad Polską. Towarzyszyła mu charakterystyczna, świetlista spirala. Rakieta wyniosła na orbitę tajemniczy ładunek podczas misji NROL-69 przeprowadzonej dla amerykańskiego wojska.

Kosmiczny wir przemknął po polskim niebie

Kosmiczny wir przemknął po polskim niebie

Aktualizacja:
Źródło:
Z głową w gwiazdach, O kosmosie i astronautyce - Adam Hurcewicz, NRO, tvnmeteo.pl

Dość ciepła pogoda niedługo ustąpi miejsca ochłodzeniu. Jaka temperatura czeka nas w nadchodzących tygodniach? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: czeka nas zimny prysznic

Pogoda na 16 dni: czeka nas zimny prysznic

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do wybrzeży Santorini przybił pierwszy w tym sezonie statek wycieczkowy. Na początku roku życie na wyspie sparaliżowała seria trzęsień ziemi. Przybycie turystów dodało otuchy mieszkańcom, którzy obawiali się, że wstrząsy negatywnie wpłyną na sezon turystyczny.

Turyści nie przestraszyli się trzęsień. Wracają na Santorini

Turyści nie przestraszyli się trzęsień. Wracają na Santorini

Źródło:
PAP, Reuters

Pogoda na jutro, czyli na wtorek 25.03. W nocy na termometrach lokalnie zobaczymy wartości poniżej zera. Dzień będzie przeważnie pochmurny, ale deszcz pokropi tylko w nielicznych regionach. Termometry pokażą do 16 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - wtorek 25.03. Nocą miejscami szczypnie mróz

Pogoda na jutro - wtorek 25.03. Nocą miejscami szczypnie mróz

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. W nocy z poniedziałku na wtorek temperatura przy gruncie spadnie do -3 stopni Celsjusza. Sprawdź, gdzie obowiązują alarmy.

Ostrzeżenia IMGW dla ośmiu województw

Ostrzeżenia IMGW dla ośmiu województw

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Niedźwiedzica zaatakowała mężczyznę na Słowacji. Zwierzę, któremu towarzyszyły dwa młode, było agresywne i nie reagowało na próby obrony. Do zdarzenia, zarejestrowanego na nagraniu, doszło w rejonie pasma górskiego Mała Fatra.

Atak niedźwiedzia na Słowacji. Dramatyczne nagranie

Atak niedźwiedzia na Słowacji. Dramatyczne nagranie

Źródło:
zilinak.sk, tvnmeteo.pl

Małe ilości pyłu znad Sahary dotarły w niedzielę do południowej części Polski. Czy zjawisko zostanie z nami na dłużej? Zapytaliśmy o to naszą synoptyk Arletę Unton-Pyziołek.

Pył saharyjski nad Polską. Synoptyk sprawdza

Pył saharyjski nad Polską. Synoptyk sprawdza

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trwa walka z pożarami, które od ubiegłego tygodnia niszczą lasy w Korei Południowej. Dotychczas płomienie zniszczyły ponad 8,7 tysiąca hektarów terenów leśnych i zagroziły dziesiątkom domów. Cztery osoby zginęły podczas akcji ratunkowej, dziewięć odniosło rany.

Płomienie zbliżają się do miast. Nie żyją cztery osoby

Płomienie zbliżają się do miast. Nie żyją cztery osoby

Źródło:
Reuters, The Korea Herald

Wirujący lej pojawił się mieście Rolling Fork w stanie Missisipi. Tornado uszkodziło kilka budynków gospodarczych i zerwało linie elektryczne. Kilkaset domów było pozbawionych prądu.

Zawyły syreny, pojawił się wirujący lej. Nagranie

Zawyły syreny, pojawił się wirujący lej. Nagranie

Źródło:
CNN, timesnownews.com

Śnieg pojawił się w północno-wschodniej części Hiszpanii. Na drogach występowały spore utrudnienia. Hiszpańska służba meteorologiczna AEMET wydała ostrzeżenia. Jednak dla niektórych mieszkańców widok zabielonych krajobrazów okazał się przyjemny.

Spadł śnieg, zamknięto część dróg. Powrót zimowej aury

Spadł śnieg, zamknięto część dróg. Powrót zimowej aury

Źródło:
ENEX, larazon.es

Gwałtowna burza przetoczyła się przez boliwijskie miasto El Alto, położone w zachodniej części kraju. Podczas wyładowań mocno sypnęło gradem. Na ulicach zrobiło się biało, jakby spadł śnieg.

Po burzy utworzyły się dywany gradu

Źródło:
Reuters

Strażacy walczą z pożarami lasów, które szaleją w Karolinie Północnej. Z powodu zagrożenia konieczna była ewakuacja części mieszkańców hrabstwa Polk. W sąsiedniej Karolinie Południowej ogłoszono stan wyjątkowy.

"Jeśli nie opuścisz terenu teraz, możesz zginąć"

"Jeśli nie opuścisz terenu teraz, możesz zginąć"

Źródło:
PAP, The Guardian

Młody paszczak australijski z ogrodu zoologicznego w Atlancie otrzymał imię Pierogi. Jak przekazali opiekunowie, pisklę szybko rośnie i już wkrótce rozpocznie kolejny etap dojrzewania. Gatunek pochodzi z Australii, gdzie bywa mylony z sowami - ptaki te aktywne są bowiem nocą.

Amerykańskie zoo przywitało na świecie Pierogi

Amerykańskie zoo przywitało na świecie Pierogi

Źródło:
Zoo Atlanta, Australian Museum

Zawalił się zabytkowy most na rzece Tag w centralnej Hiszpanii. Jak poinformowały lokalne władze, do uszkodzenia doszło w niedzielną noc. Most pochodził z XV wieku i został założony na konstrukcji pochodzącej z czasów Cesarstwa Rzymskiego.

Służył od stuleci. Zawalił się tej nocy

Służył od stuleci. Zawalił się tej nocy

Źródło:
El Pais, La Razon

Lew morski zaatakował i pogryzł surfera u wybrzeży Kalifornii. Niezwykła agresja zwierzęcia była prawdopodobnie wywołana przez chorobę. W okolicy od miesiąca trwa toksyczny zakwit, a zatrute zwierzęta cierpią tak bardzo, że mogą atakować bez ostrzeżenia.

Lew morski pogryzł surfera. Zwierzę było chore

Lew morski pogryzł surfera. Zwierzę było chore

Źródło:
CBS News

Kania ruda zazwyczaj pojawia się w naszym kraju w marcu, dlatego uznawana jest za zwiastun wiosny. Należy do gatunków nielicznych, ale ze względu na swoje upierzenie ptaka można zaliczyć do grona najpiękniejszych drapieżników w Europie. Siedliska tych zwierząt w Polsce objęte są ścisłą ochroną.

Występuje nielicznie, uważa się ją za "zwiastun wiosny"

Występuje nielicznie, uważa się ją za "zwiastun wiosny"

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W Aragonii w północno-wschodniej Hiszpanii na niebezpiecznym szlaku prowadzącym na szczyt Moncayo zginęło trzech alpinistów. Wejście na górę utrudniała im skrajnie niekorzystna pogoda - wiał silny wiatr, padał śnieg.

Ten szczyt o tej porze roku to "piekło". Trzech alpinistów zginęło

Ten szczyt o tej porze roku to "piekło". Trzech alpinistów zginęło

Źródło:
PAP, El Pais

Portugalia od kilku dni odczuwa skutki burzy Martinho. Silny wiatr łamał drzewa i powodował utrudnienia komunikacyjne. Kilka osób zostało rannych, w tym jedna ciężko. W sobotę w części regionów kraju wciąż obowiązywały pomarańczowe ostrzeżenia.

Burza nęka ich od kilku dni. Powalone drzewa, są ranni

Burza nęka ich od kilku dni. Powalone drzewa, są ranni

Źródło:
PAP, SIC Noticias, tvnmeteo.pl

Hiszpania zmaga się z powodziami, które są następstwem ulewnych opadów deszczu. Lokalne media podały, że w wyniku żywiołu zginęły trzy osoby. W mieście Avila ogłoszono stan wyjątkowy.

Powodzie sieją spustoszenie. "Jestem przerażony, wszystko jest pod wodą"

Powodzie sieją spustoszenie. "Jestem przerażony, wszystko jest pod wodą"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, El Pais, 20 Minutos, elconfidencial.com

Na orbicie okołoziemskiej znajduje się obecnie ponad 28 tysięcy obiektów stworzonych przez człowieka. Około 11 tysięcy z nich to aktywne satelity, a liczba ta wciąż rośnie. Aby nie "zaśmiecać" przestrzeni dookoła naszej planety, nieużywane obiekty są sprowadzane niżej, gdzie z pomocą grawitacji spalają się w atmosferze. Chociaż rozwiązanie to pozwala odzyskać cenne miejsce na orbicie, naukowcy zaczynają zastanawiać się, jaki wpływ na atmosferę mają resztki "kosmicznych śmieci".

Tysiące satelitów co roku ulegają spaleniu. Jaki wpływ mają na ziemską atmosferę?

Tysiące satelitów co roku ulegają spaleniu. Jaki wpływ mają na ziemską atmosferę?

Źródło:
The Conversation

Morświn to bałtycki krewny delfinów. W Bałtyku, a tym bardziej na wodach polskich, jest gościem i dlatego gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną. - Zwierzęta te są niesłychanie trudne do zaobserwowania, małe i bardzo płochliwe - powiedział oceanolog profesor Jan Marcin Węsławski.

Są bardzo płochliwe i trudne do zaobserwowania

Są bardzo płochliwe i trudne do zaobserwowania

Źródło:
PAP

Pierścienie Saturna "zniknęły" w niedzielę - przynajmniej z perspektywy obserwatorów z Ziemi. Do zjawiska dochodzi cyklicznie, a jest ono związane z wzajemnym położeniem tych dwóch planet. Kiedy zobaczymy je ponownie?

W niedzielę Saturn "stracił" swoje pierścienie

W niedzielę Saturn "stracił" swoje pierścienie

Źródło:
space.com, tvnmeteo.pl

Ośmiornica na grzbiecie rekina - taki widok udało się uwiecznić badaczom z Nowej Zelandii. Na nagraniu widać pomarańczowego głowonoga przycupniętego między płetwami ostronosa atlantyckiego. Naukowcy przyznali, że trudno im wyjaśnić, w jaki sposób doszło do spotkania tych dwóch gatunków.

Ośmiornica jechała na grzbiecie rekina. Nagrali ją badacze

Ośmiornica jechała na grzbiecie rekina. Nagrali ją badacze

Źródło:
University of Auckland, LiveScience

Jeden z podleśniczych z Turka (woj. wielkopolskie) pokazał, jak wygląda jego codzienność. Na nogawce jego spodni osiadło kilkanaście kleszczy. Pajęczaki te są aktywne od dawna, jednak z uwagi na coraz wyższą temperaturę pokazują się chętniej. Jak chronić się przed ukąszeniem i co robić, gdy już do niego dojdzie?

Aż strach patrzeć na to nagranie. Nogawka spodni cała w kleszczach

Aż strach patrzeć na to nagranie. Nogawka spodni cała w kleszczach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wysoka temperatura i mnóstwo słońca - taką pogodą mogli cieszyć się w piątek przebywający na wybrzeżu Chorwacji. Były nawet osoby, które odważyły się popływać w Adriatyku.

Tak Chorwaci świętowali pierwszy dzień wiosny

Tak Chorwaci świętowali pierwszy dzień wiosny

Źródło:
Reuters

Ci, którzy wstali w piątek przed godziną 6 rano, mogli zaobserwować kilkusekundowy przelot bolidu. Według ekspertów z sieci obserwacyjnej Skytinel, obiekt mógł być związany z rojem eta Virginidów.

"W atmosferę nad Polską wtargnęła kosmiczna skała". Bolid na nagraniu

"W atmosferę nad Polską wtargnęła kosmiczna skała". Bolid na nagraniu

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Wulkan Lewotobi Laki-Laki, który położony jest na indonezyjskiej wyspie Flores, w czwartek i piątek pokazał swoje groźne oblicze. Na Flores obowiązuje najwyższy stopień stanu alarmowego. Są informacje o osobach, które odniosły obrażenia na skutek kontaktu z popiołem.

Wielka chmura parzącego popiołu spadła na wyspę w Indonezji

Wielka chmura parzącego popiołu spadła na wyspę w Indonezji

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, AP News, The Guardian

Już za kilka dni Słońce nad naszymi głowami będzie wyglądać inaczej niż zwykle. Nadchodzi częściowe zaćmienie Słońca, a więc zjawisko, podczas którego część naszej dziennej gwiazdy zostanie przysłonięta przez Księżyc. Jak przygotować się do obserwacji?

Zaćmienie Słońca w Polsce już za kilka dni. Jak je obserwować

Zaćmienie Słońca w Polsce już za kilka dni. Jak je obserwować

Źródło:
PAP