Ta planeta ma asymetryczną atmosferę. "To naprawdę niesamowite"

Źródło:
PAP, eurekalert.org, tvnmeteo.pl
Animacja pokazująca metodę spektroskopii tranzytowej wykorzystywanej do badania atmosfer egzoplanet
Animacja pokazująca metodę spektroskopii tranzytowej wykorzystywanej do badania atmosfer egzoplanetESO/L. Calçada/M. Kornmesser
wideo 2/8
Egzoplanety

Niezwykłego odkrycia dokonali naukowcy z Uniwersytetu Arizony. Dzięki danym uzyskanym przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zauważyli zaskakujące szczegóły na temat atmosfery jednej z egzoplanet. - To naprawdę niesamowite - podkreślił współautor badań profesor Thomas Beatty.

WASP-107b to pozasłonczna planeta, oddalona o ponad 200 lat świetlnych od nas. Ma rozmiary podobne do Jowisza, ale waży 10 razy mniej niż on.

Ubiegłoroczne obserwacje planety przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba ujawniły obecność pary wodnej i dwutlenku siarki w jej atmosferze. Ten drugi pierwiastek był dla badaczy zaskoczeniem, ponieważ modele obiektu nie wskazywały na jego występowanie. Co ciekawe, odkryto również chmury, które podejrzewano o to, że pojawiają się na innych planetach pozasłonecznych, jednak wcześniej naukowcy nie mieli możliwości zbadać ich składu.

Nowe i zaskakujące odkrycie

Nowe dane uzyskane przez teleskop Webba pozwoliły na jeszcze dokładniejsze przyjrzenie się WASP-107b.

Naukowcy odkryli asymetrię jej atmosfery. Dotyczy ona różnic w parametrach, takich jak temperatura czy zachmurzenie. Rozbieżności te występują na wschodniej i zachodniej półkuli. Jak wskazano, ma to kluczowe znaczenie dla klimatu, dynamicznych procesów zachodzących w atmosferze i zjawisk pogodowych. To jeden z pierwszych przypadków zaobserwowania takich szczegółów na planecie poza Układem Słonecznym.

- Uzyskane zdjęcia mówią nam wiele o gazach w atmosferze egzoplanety, o chmurach, strukturze atmosfery, chemii oraz o tym, jak wszystko zmienia się pod wpływem działania różnej ilości światła słonecznego - wyjaśnia jeden z badaczy z Uniwersytetu Arizony, profesor Matthew Murphy.

Jak zaznacza autor badania, "zwykle nasze techniki obserwacyjne nie sprawdzają się tak dobrze w przypadku tych pośrednich planet". - Dlatego mieliśmy wiele fascynujących, otwartych pytań, na które w końcu możemy zacząć odpowiadać. Na przykład niektóre z naszych modeli mówiły nam, że planeta taka jak WASP-107b nie powinna mieć takiej asymetrii, więc już uczymy się czegoś nowego - mówi. - Nie mamy podobnej planety w naszym własnym Układzie Słonecznym. Jest unikalna nawet wśród egzoplanet - dodaje.

"To naprawdę pierwszy raz"

Co ważne, WASP-107b jest przez cały czas zwrócona tą samą stroną w kierunku gwiazdy. - To pierwszy raz, kiedy w czasie tranzytu planety na tle gwiazdy dało się zauważyć asymetrię wschód-zachód - podkreśla prof. Murphy. - Uważam, że obserwacje prowadzone z kosmosu mają wiele zalet w porównaniu do badań naziemnych - dodaje.

- To naprawdę pierwszy raz, kiedy bezpośrednio zobaczyliśmy tego typu asymetrię z pomocą spektroskopii transmisyjnej prowadzonej z kosmosu. Ta metoda to główny sposób badania składu atmosfer egzoplanet. To naprawdę niesamowite - komentuje prof. Thomas Beatty, współautor odkrycia.

Egzoplaneta WASP-107b - wizja artystycznaKlaas Verpoest/Johan Van Looveren/Leen Decin

- Na egzoplanety nie możemy patrzeć bezpośrednio, a tym bardziej dowiadywać się, co dzieje się po jednej stronie w odniesieniu do drugiej. Po raz pierwszy jesteśmy w stanie uzyskać lokalny wgląd w to, co dzieje się w atmosferze egzoplanety - podkreśla prof. Murphy.

Naukowcy pracują nad danymi obserwacyjnymi, które zebrali, aby bardziej szczegółowo przyjrzeć się temu, co dzieje się z egzoplanetą oraz zrozumieć, co powoduje asymetrię.

Nietypową planetę opisano na łamach magazynu "Nature Astronomy".

Autorka/Autor:ps

Źródło: PAP, eurekalert.org, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Klaas Verpoest/Johan Van Looveren/Leen Decin

Pozostałe wiadomości

Do Polski napłynie powietrze pochodzenia arktycznego. Sprawi, że noce będą bardzo rześkie. Lokalnie prognozowane są przygruntowe, poranne przymrozki. Temperatura wyniesie miejscami maksymalnie 13 stopni.

Przed nami rześkie noce i poranne przymrozki

Przed nami rześkie noce i poranne przymrozki

Źródło:
tvnmeteo.pl

W piątek nad morzem będzie porywiście wiać. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia.

Niebezpiecznie silny wiatr. Ostrzeżenia IMGW

Niebezpiecznie silny wiatr. Ostrzeżenia IMGW

Źródło:
IMGW

Co najmniej cztery osoby zginęły po tym, jak huragan czwartej kategorii Helene uderzył w nocy z czwartku na piątek w południowo-wschodnią część Stanów Zjednoczonych. Wiadomo, że jedną z ofiar jest dziecko. To jeden z najsilniejszych huraganów, jaki nawiedził USA.

Cztery osoby nie żyją. Helene idzie dalej

Cztery osoby nie żyją. Helene idzie dalej

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, CNN, tvnmeteo.pl

Poziom wody w niektórych rzekach na południowym zachodzie i zachodzie Polski pozostaje bardzo wysoki. Obecnie stan alarmowy jest przekroczony na prawie 20 stacjach hydrologicznych. Obowiązują ostrzeżenia hydrologiczne IMGW trzeciego, najwyższego stopnia.

Stany rzek. Gdzie poziom wody jest niepokojąco wysoki

Stany rzek. Gdzie poziom wody jest niepokojąco wysoki

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Ma za sobą występy w telewizji, a jego profil w mediach społecznościowych bije rekordy popularności. Mowa o gigantycznym młodym pingwinie królewskim, który stał się główną atrakcją australijskiego oceanarium.

Ma dziewięć miesięcy i waży tyle co jego rodzice zastępczy razem wzięci

Ma dziewięć miesięcy i waży tyle co jego rodzice zastępczy razem wzięci

Źródło:
Reuters, BBC, AP

Fala wezbraniowa na Odrze w piątek przechodzi przez Kostrzyn nad Odrą w województwie lubuskim. Stan alarmowy jest tam przekroczony o blisko pół metra. Jeszcze tego samego dnia fala ma dotrzeć do Pomorza Zachodniego - informuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

Fala wezbraniowa na Odrze. Gdzie jest i jak będzie się przemieszczać

Fala wezbraniowa na Odrze. Gdzie jest i jak będzie się przemieszczać

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, PAP, TVN24

Na farmie krokodyli położonej w północnej części Tajlandii zabito 125 zwierząt. Powodem były obawy przed tym, że gady uciekną podczas trwających w kraju powodzi i będą stanowić zagrożenie dla ludności.

Zabito 125 krokodyli. Powodem były obawy, że uciekną w czasie powodzi

Zabito 125 krokodyli. Powodem były obawy, że uciekną w czasie powodzi

Źródło:
PAP, theanimalreader.com

Pogoda na dziś. W piątek 27.09 w niewielkiej części kraju należy spodziewać się opadów deszczu. Na przeważającym obszarze Polski będzie dużo slońca. Termometry wszędzie pokażą 20 i więcej stopni.

Pogoda na dziś - piątek 27.09. Deszczowo w części kraju

Pogoda na dziś - piątek 27.09. Deszczowo w części kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

Poziom wody w niektórych rzekach na południowym zachodzie i zachodzie Polski pozostaje bardzo wysoki. Obecnie stan alarmowy jest przekroczony na prawie 20 stacjach hydrologicznych. Obowiązują ostrzeżenia hydrologiczne IMGW trzeciego, najwyższego stopnia.

Stany rzek. Gdzie poziom wody jest niepokojąco wysoki

Stany rzek. Gdzie poziom wody jest niepokojąco wysoki

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Po fali ulewnego deszczu sparaliżowane zostało jedno z najludniejszych miast świata - Bombaj. W niektórych miejscach stolicy indyjskiego stanu Maharasztra spadło prawie 275 litrów deszczu na metr kwadratowy. W wyniku podtopień zginęły co najmniej cztery osoby.

Potężne ulewy sparaliżowały ponad 20-milionowe miasto. Cztery osoby nie żyją

Potężne ulewy sparaliżowały ponad 20-milionowe miasto. Cztery osoby nie żyją

Źródło:
PAP, India Meteorological Department

Moo Deng to dwumiesięczna hipopotamica karłowata mieszkająca w otwartym zoo Khao Kheow w Tajlandii. Władze instytucji ogłosiły, że od teraz wizyty u Moo Deng odbywać się będą tylko w soboty i niedziele. To skutek jej bijącej rekordy popularności. O zachowaniach wielu ludzi, którzy przychodzą zobaczyć hipopotamkę, dyrektor zoo mówi, że są "okrutne i niebezpieczne". Zagroził podjęciem kroków prawnych.

Hipopotamka-celebrytka padła ofiarą popularności. Zachowania "okrutne i niebezpieczne"

Hipopotamka-celebrytka padła ofiarą popularności. Zachowania "okrutne i niebezpieczne"

Źródło:
NBC News

Najświeższe badania naukowców rzucają nowe światło na awulsję, czyli proces tworzenia się nowego koryta istniejącej rzeki, który może prowadzić do katastrofalnych powodzi. Naukowcy podkreślają, że ich praca może pomóc rządom i planistom zidentyfikować obszary o wysokim ryzyku nagłych zalań.

Rzeki mogą nagle zmienić swój bieg, a skutki bywają katastrofalne. Przyjrzano się awulsji

Rzeki mogą nagle zmienić swój bieg, a skutki bywają katastrofalne. Przyjrzano się awulsji

Źródło:
PAP, Nature

W środę włoskie służby nadal poszukiwały babci i pięciomiesięcznego dziecka. Zaginęli po tym, jak włoską miejscowość Montecatini Val di Cecina nawiedziła powódź. Akcję utrudniają zniszczenia spowodowane spływem wody z rzek, które mocno wezbrały po ulewach.

Przyjechali spędzić wakacje w Toskanii, woda natarła na ich dom. Szukają babci i dziecka

Przyjechali spędzić wakacje w Toskanii, woda natarła na ich dom. Szukają babci i dziecka

Źródło:
Reuters, Corriere.it, ENEX, PisaToday, Punto Radio, Il Fatto Quotidiano

Zachodnie regiony Słowacji po powodzi zmagają się z plagą komarów - te mnożą się masowo. Na zalane tereny wysłano śmigłowiec, z którego rozpylono specjalną substancję owadobójczą.

Po powodzi komary mnożą się na potęgę

Po powodzi komary mnożą się na potęgę

Źródło:
PAP, TASR, tvnmeteo.pl

Zmiany klimatyczne zwiększyły intensywność opadów deszczu, które wywołały ekstremalną powódź w centralnej Europie - wynika z raportu organizacji World Weather Attribution opublikowanego w środę. Zdaniem naukowców, jeśli nie zatrzymamy ocieplenia planety, tak katastrofalne zjawiska będą zdarzać się coraz częściej.

"Budujemy na bazie tego, co wiemy z przeszłości. Przyszłość zapowiada się bardziej intensywnie"

"Budujemy na bazie tego, co wiemy z przeszłości. Przyszłość zapowiada się bardziej intensywnie"

Źródło:
tvnmeteo.pl, World Weather Attribution, Reuters

Spośród dziewięciu krytycznych procesów wspierających życie na Ziemi aż sześć przekroczyło bezpieczną granicę, a siódmy proces wkrótce ją przekroczy. Oznacza to wzrost ryzyka trwałych zmian i nieodwracalnych uszkodzeń ekosystemów - wynika z raportu Planetary Health Check (PHC).

Ziemia w stanie krytycznym. Sześć granic planetarnych zostało przekroczonych

Ziemia w stanie krytycznym. Sześć granic planetarnych zostało przekroczonych

Źródło:
PAP

Nowozelandzcy naukowcy odkryli w głębinach Pacyfiku nowy gatunek ryby, nazywanej "rekinem duchem" lub "rekinem widmo". Wyróżnia się on niezwykle długim pyskiem, który może stanowić połowę długości jego ciała.

Odkryli nowy gatunek "rekina widmo"

Odkryli nowy gatunek "rekina widmo"

Źródło:
PAP

Nowy satelita pogodowy, należący do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), przesłał pierwsze zdjęcia. Urządzenie sfotografowało między innymi przemieszczający się przez Europę niż genueński Boris, czyli sprawcę powodzi między innymi w Polsce. - Chociaż nadal jesteśmy w trakcie uruchamiania satelity, te wstępne wyniki już przekroczyły nasze oczekiwania - powiedział kierownik projektu Ville Kangas.

Powodziowy niż na zdjęciach z nowego satelity. "Wyniki przekroczyły nasze oczekiwania"

Powodziowy niż na zdjęciach z nowego satelity. "Wyniki przekroczyły nasze oczekiwania"

Źródło:
PAP, ESA

Liczba ofiar śmiertelnych powodzi i osunięć ziemi spowodowanych przez tajfun Yagi w Birmie przekroczyła 400 - podała we wtorek agencja AFP, powołując się na komunikat rządzącej w kraju junty. Żywioł siał spustoszenie w kilku azjatyckich krajach w pierwszej połowie września.

Supertajfun. Liczba zabitych wzrosła niemal dwukrotnie

Supertajfun. Liczba zabitych wzrosła niemal dwukrotnie

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Kot syjamski Rayne Beau, który w czerwcu zaginął w Parku Narodowym Yellowstone, po wielu tygodniach wrócił do właścicieli. Nie wiadomo, w jaki sposób przebył sam niemal 1300 km. Susan i Benny Anguiano liczą, że nagłaśniając historię swojego kota, rozwiążą tę zagadkę.

Kot, który zaginął w słynnym parku narodowym, odnalazł się 1287 km dalej. Jest już w domu

Kot, który zaginął w słynnym parku narodowym, odnalazł się 1287 km dalej. Jest już w domu

Źródło:
The Guardian, KSBY, The New York Times

Psy rasy chow chow pomalowane tak, by przypominały pandy, stały się jedną z największych atrakcji w ogrodzie zoologicznym Shanwei w Chinach, a następnie hitem w sieci. Pomysł na farbowanie psów miał zwiększyć zainteresowanie zoo.

Psy udające pandy atrakcją chińskiego zoo

Psy udające pandy atrakcją chińskiego zoo

Źródło:
China Daily, CNN, Global Times, Sky News

Służby zastrzeliły niedźwiedzia polarnego, który zbliżył się do jednego z domów w odległej wiosce na Islandii. Pojawienie się drapieżnika wywołało obawy wśród mieszkańców. Po raz ostatni zwierzę tego gatunku było widziane w tym kraju w 2016 roku.

Niedźwiedź polarny pojawił się tam pierwszy raz od 2016 roku. Zastrzelono go

Niedźwiedź polarny pojawił się tam pierwszy raz od 2016 roku. Zastrzelono go

Źródło:
CNN

Wiele krajów Ameryki Południowej od kilku miesięcy zmaga się z olbrzymimi pożarami. Żywioł pochłonął miliony hektarów lasów dziewiczych oraz innej chronionej roślinności. Amnesty International wystosowała apel do władz tego regionu o podjęcie stosownych działań, które mogłyby zatrzymać szalejący żywioł.

Katastrofalne pożary. Apel o podjęcie "bezprecedensowych działań"

Katastrofalne pożary. Apel o podjęcie "bezprecedensowych działań"

Źródło:
PAP, Amnesty International

Intensywne opady deszczu nawiedziły w poniedziałek Cannes na południu Francji. Ulicami miasta słynącego z festiwalu filmowego płynęły rzeki wody, która zabierała ze sobą auta. W mediach społecznościowych pojawiły się zdjęcia i nagrania.

Zalało Cannes. Woda porywała samochody

Zalało Cannes. Woda porywała samochody

Źródło:
Reuters, PAP

Nawet w słynącej z ogromnych upałów Arizonie tegoroczne lato zapisze się w historii. Stolica tego amerykańskiego stanu ma za sobą rekordowo długą serię dni, w których temperatura sięgała 100 stopni Fahrenheita lub więcej. To prawie 38 stopni Celsjusza.

Blisko 40 stopni przez 113 dni. Tak jeszcze nie było

Blisko 40 stopni przez 113 dni. Tak jeszcze nie było

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

SpaceX chce wystrzelić pięć bezzałogowych statków kosmicznych Starship na Marsa w ciągu dwóch lat - powiadomił właściciel firmy Elon Musk. Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to następne mają być misje załogowe.

Elon Musk o planach podboju Marsa. Podał harmonogram

Elon Musk o planach podboju Marsa. Podał harmonogram

Źródło:
PAP