"Zupełnie nieoczekiwane" wyniki badań. W kraterze Jezero na Marsie znajdują się skały wulkaniczne

Źródło:
CNN
Tak ma wyglądać pobranie próbki przez łazika Perseverance
Tak ma wyglądać pobranie próbki przez łazika PerseveranceNASA JET PROPULSION LABORATORY
wideo 2/20
Tak ma wyglądać pobranie próbki przez łazika PerseveranceNASA JET PROPULSION LABORATORY

Mars wciąż skrywa przed nami wiele tajemnic. Dzięki obecności łazików - takich jak Perseverance - możliwe jest jednak odkrycie niektórych z nich. Ostatnie badania wykazały między innymi, że skały w kraterze Jezero są pochodzenia wulkanicznego.

Łazik Perseverance wylądował na Marsie zaledwie 10 miesięcy temu, ale już dokonał przełomowych odkryć.

Lata domysłów

Najnowsze analizy sugerują, że skała macierzysta, po której urządzenie się porusza, została uformowana przez strumienie lawy wulkanicznej. Badacze pracujący nad misją dotąd sądzili, że warstwowe skały, które Perseverance fotografował, były pochodzenia osadowego. Skały, których próbki zostały pobrane do tej pory, ujawniły także, że wielokrotnie wchodziły w interakcję z wodą. Ponadto niektóre z nich zawierały cząsteczki organiczne.

Odkrycia te mogą pomóc naukowcom w stworzeniu dokładnej osi czasu dla wydarzeń, które zaszły miliony lat temu w kraterze Jezero, a także pokazać szerzej ich następstwa.

Kryształy w próbkach

Perseverance jest uzbrojony w zestaw skomplikowanych instrumentów, które mogą obrazować i analizować pobrane próbki, ujawniając ich skład i zawartość minerałów. Jednym z tych instrumentów jest PIXL, czyli Planetarny Instrument do Litochemii Rentgenowskiej.

W listopadzie Perseverance wykorzystał swoje instrumenty do zbadania skały, nazwanej przez zespół "brac". Analiza ujawniła duże kryształy oliwinu otoczone kryształami piroksenu, co wskazywało na to, że skała pochodzi z wulkanicznych law.

- Dobry student geologii powie, że taka struktura wskazuje, że skała powstała, gdy kryształy rosły i osadzały się w powoli stygnącej magmie - powiedział Ken Farley, naukowiec projektu Perseverance z California Institute of Technology. - Następnie skała została zmieniona przez wodę, co czyni ją skarbem, który pozwoli naukowcom datować wydarzenia w kraterze Jezero i lepiej zrozumieć okres, w którym woda była powszechna na jego powierzchni, i ujawnić wczesną historię planety - dodał.

Teraz zespół chce się dowiedzieć, czy skały zawierające oliwiny zostały uformowane przez stygnące jezioro lawy, czy też pochodzą z podpowierzchniowej komory, która została później odsłonięta w wyniku erozji.

- To było zupełnie niespodziewane i trudno nam zrozumieć, co to oznacza - powiedział Farley. - Na podstawie średnicy tego krateru spekulujemy jednak, że prawdziwe dno krateru jest znacznie głębiej niż miejsce, w którym znajduje się łazik - dodał.

Poszukiwania wody i życia na Marsie wciąż trwają

Do tej pory Perseverance zebrał cztery próbki skał, a w planach ma jeszcze 37. Zostaną one wysłane na Ziemię, gdzie możliwe będzie bardziej szczegółowe badanie. Dzięki próbkom naukowcy mają nadzieję rozstrzygnąć, czy na Marsie kiedykolwiek istniało życie - sama obecność cząsteczek organicznych nie jest na to dowodem. Ponadto dzięki próbkom możliwe będzie uzyskanie informacji dotyczących klimatu, środowiska, a nawet składu wody na Czerwonej Planecie.

- Kiedy te próbki zostaną zwrócone na Ziemię, będą źródłem naukowych dociekań i odkryć przez wiele lat - powiedział Luther Beegle, główny badacz pracujący przy instrumencie SHERLOC.

Skały na MarsieNASA/JPL-Caltech/ASU

Dalsze badania

Perseverance kończy rok 2021 z fantastycznymi osiągnięciami. Naukowcy już teraz zapowiedzieli, że w przyszłym roku łazika czeka eksplorowanie jeszcze bardziej intrygującego terytorium - starożytnej delty rzeki.

Ta struktura w kształcie wachlarza ciekawi naukowców od lat. Jak wspomniał Farley, łazik dotrze do delty za około sześć lub osiem miesięcy.

Autorka/Autor:kw

Źródło: CNN

Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL-Caltech/ASU

Pozostałe wiadomości

Do Polski zmierza fala gwałtownych burz z opadami deszczu - ostrzegają synoptycy. Według prognoz może ona dotrzeć do naszego kraju już w piątek. Do tego czasu w kraju dominować będzie letnia i słoneczna aura. O szczegółach opowiadał Tomasz Wasilewski.

Niespokojny koniec tygodnia. "Ta pogoda jest nam pisana"

Niespokojny koniec tygodnia. "Ta pogoda jest nam pisana"

Źródło:
TVN24

Wtorkowy wieczór przyniósł burze z ulewami w części kraju. W województwie łódzkim wystąpiły lokalne podtopienia, a silny wiatr łamał gałęzie i zrywał dachy.

"To było megauderzenie. Nagle zacząłem widzieć latające płyty dachowe"

"To było megauderzenie. Nagle zacząłem widzieć latające płyty dachowe"

Źródło:
TVN24

Pogoda na dziś. Środa 3.09 w części kraju okaże się pochmurna i burzowa. Upał już nam nie grozi, chociaż temperatura nadal będzie dość wysoka.

Pogoda na dziś - środa, 03.09. Opady w części kraju, możliwe burze

Pogoda na dziś - środa, 03.09. Opady w części kraju, możliwe burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed burzami, którym mogą towarzyszyć silne opady deszczu. W części kraju obowiązują żółte alarmy. Sprawdź szczegóły.

Burze z ulewami. Ostrzeżenia IMGW

Burze z ulewami. Ostrzeżenia IMGW

Źródło:
IMGW

W kolejnych dniach w Polsce prognozowane są burze. Najintensywniejszych wyładowań, niosących ze sobą zagrożenie z powodu ulew i gradu, można spodziewać się w piątek. Temperatura wciąż będzie letnia, choć w weekend nieco się ochłodzi.

Gwałtowne zjawiska tak prędko nie odpuszczą

Gwałtowne zjawiska tak prędko nie odpuszczą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Młody niedźwiedź pojawił się na szlaku turystycznym w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach i zaczął gonić przestraszonego turystę. W sieci pojawiło się nagranie incydentu. - To nie był atak - podkreślił w rozmowie z TVN24 Filip Zięba z Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Niedźwiedź gonił turystę w Tatrach

Niedźwiedź gonił turystę w Tatrach

Źródło:
TVN24

W środę asteroida 2025 QV5 o rozmiarach zbliżonych do autobusu przeleci obok Ziemi. Kosmiczny obiekt nie stanowi zagrożenia dla naszej planety, ale amerykańska agencja kosmiczna NASA będzie prowadzić jego dokładne obserwacje.

Jest wielkości autobusu, w środę przeleci blisko Ziemi

Jest wielkości autobusu, w środę przeleci blisko Ziemi

Źródło:
Live Science, NASA

Rekordowe opady deszczu nawiedziły północną Japonię. W prefekturze Akita wylało kilka rzek, zalewając miejscowe pola ryżowe. Służby apelują do mieszkańców o zachowanie ostrożności.

Takich ulew we wrześniu jeszcze tam nie było

Takich ulew we wrześniu jeszcze tam nie było

Źródło:
Reuters, NHK

W poniedziałek po południu w stolicę amerykańskiego stanu Arizona - Phoenix - uderzyła burza piaskowa. Atak żywiołu spowodował poważne zakłócenia w ruchu drogowym i lotniczym. Tysiące osób było bez prądu.

Burza piaskowa nawiedziła miasto

Burza piaskowa nawiedziła miasto

Źródło:
CNN, KTAR News 92.3 FM, ABC15

Do 1411 osób wzrosła liczba ofiar trzęsienia ziemi w Afganistanie - przekazał rzecznik tamtejszego rządu. Ponad 3100 osób zostało rannych, a około 5400 domów uległo zniszczeniu. Wciąż trwa akcja ratunkowa, którą utrudnia brak zasobów i trudny teren. We wtorek ziemia ponownie się zatrzęsła.

Trzęsienie ziemi w Afganistanie. Był kolejny wstrząs

Trzęsienie ziemi w Afganistanie. Był kolejny wstrząs

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

W ostatnich latach liczba lwów azjatyckich w Indiach znacznie wzrosła. Z jednej strony jest to sukces w odbudowie populacji podgatunku, który został niemal wytępiony przez człowieka, z drugiej - coraz częściej obserwuje się ataki tych zwierząt na ludzi. Rozwiązania problemu nie widać.

Z wioski zniknęło dziecko. Co dalej z "wyjątkową relacją"?

Z wioski zniknęło dziecko. Co dalej z "wyjątkową relacją"?

Źródło:
CNN

W nocy z poniedziałku na wtorek na polskim niebie widoczna była zorza polarna. Wiele osób skorzystało z dobrych warunków do obserwacji, w tym Reporterzy 24.

Zorza polarna. Wasze zdjęcia

Zorza polarna. Wasze zdjęcia

Źródło:
Kontakt24, Z głową w gwiazdach

Sudańscy rebelianci przekazali w poniedziałek, że w wiosce na zachodzie kraju doszło do osuwiska, w wyniku którego zginęło ponad tysiąc osób. Zaapelowali o pomoc do ONZ i międzynarodowych organizacji humanitarnych.

Wielkie osuwisko, które miała przeżyć tylko jedna osoba

Wielkie osuwisko, które miała przeżyć tylko jedna osoba

Źródło:
PAP, Reuters, Al Jazeera

Amerykański astronauta Don Pettit uchwycił na nagraniu mieniącą się nad Ziemią zorzę polarną. Niezwykłe zjawisko zarejestrował z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Tak wygląda zorza polarna z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Tak wygląda zorza polarna z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Tegoroczne lato "prawie na pewno" będzie najcieplejszym w historii pomiarów Wielkiej Brytanii - poinformowała w poniedziałek brytyjska agencja pogodowa Met Office. To sygnał postępującego globalnego ocieplenia.

Najcieplejsze lato od ponad 140 lat

Najcieplejsze lato od ponad 140 lat

Źródło:
PAP, The Guardian, Met Office

Pięć gatunków ptaków od 2026 roku będzie objętych całoroczną ochroną. Informacją tą podzielił się Mikołaj Dorożała, wiceminister klimatu i środowiska. "Udało się osiągnąć ważny kompromis" - napisał.

"Dobra wiadomość dla przyrody". Na te gatunki nie będzie można polować

"Dobra wiadomość dla przyrody". Na te gatunki nie będzie można polować

Źródło:
tvn24.pl

Trzęsienie ziemi w Afganistanie. Dlaczego jego skutki okazały się tak tragiczne? Zdaniem profesora Jerzego Żaby, sejsmologa z Uniwersytetu Śląskiego, wpłynęło na to kilka czynników.

Dlaczego trzęsienie ziemi w Afganistanie było tak zabójcze

Dlaczego trzęsienie ziemi w Afganistanie było tak zabójcze

Źródło:
PAP

Silne trzęsienie ziemi w Afganistanie pochłonęło życie ponad 800 osób, a ponad 3000 zostało rannych. Akcję ratunkową utrudnia niedostępność wielu dotkniętych obszarów. W rozmowach z mediami świadkowie katastrofy zrelacjonowali swoje przeżycia.

Trzęsienie ziemi w Afganistanie. "Byłem na wpół pogrzebany i nie mogłem się wydostać"

Trzęsienie ziemi w Afganistanie. "Byłem na wpół pogrzebany i nie mogłem się wydostać"

Źródło:
Al Jazeera, Associated Press, BBC

W tym tygodniu czeka nas wyjątkowe zjawisko astronomiczne. Nasz naturalny satelita schowa się w cieniu Ziemi i dojdzie do całkowitego zaćmienia Księżyca.

Przed nami wyjątkowe zjawisko astronomiczne. Będzie widoczne z Polski

Przed nami wyjątkowe zjawisko astronomiczne. Będzie widoczne z Polski

Źródło:
timeanddate.com, PAP, tvnmeteo.pl

W niedzielę przez Houston w Teksasie przeszły silne burze, które wyrządziły wiele szkód na drogach i zakłóciły ruch lotniczy. Woda wlała się również do niektórych mieszkań.

Tym razem to Houston miało problem. "Tato, spójrz na wodę"

Tym razem to Houston miało problem. "Tato, spójrz na wodę"

Źródło:
ENEX, KHOU11, FOX 26 Houston

Do połowy września w Polsce ma panować późne lato - według niektórych prognoz temperatura może wzrosnąć nawet do 34 stopni Celsjusza. Tomasz Wasilewski odpoczywa na urlopie, dlatego tym razem w modele meteorologiczne zajrzała synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Pogoda na 16 dni: upał jeszcze może wrócić

Pogoda na 16 dni: upał jeszcze może wrócić

Źródło:
tvnmeteo.pl

1 września rozpoczęła się meteorologiczna jesień, a wraz z nią sezon burz na północnym Atlantyku. Z tej okazji państwowe agencje pogodowe Wielkiej Brytanii, Irlandii i Niderlandów ogłosiły, jakie imiona nadadzą burzom.

Kasia może zagrozić Wielkiej Brytanii i nie tylko

Kasia może zagrozić Wielkiej Brytanii i nie tylko

Źródło:
bbc.com

Susza w Polsce nie ustępuje. Pod koniec ubiegłego tygodnia trudna sytuacja panowała w małopolskiej gminie Żegocina. Przestały tam działać pompy w stacjach uzdatniania wody, władze zwołały sztab kryzysowy.

"Pracują tutaj 40 lat, takiej suszy nie widzieli"

"Pracują tutaj 40 lat, takiej suszy nie widzieli"

Źródło:
TVN24

Susza doskwiera mieszkańcom miasta Gangneung w Korei Południowej. Poziom wody w tamtejszym zbiorniku osiągnął w weekend rekordowo niski poziom. Prezydent kraju ogłosił stan klęski żywiołowej.

Potężna susza, władze ogłaszają stan klęski żywiołowej

Potężna susza, władze ogłaszają stan klęski żywiołowej

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Pendżab, wschodnia prowincja Pakistanu, zmaga się z największą powodzią w swojej historii. Od początku sezonu monsunowego żywioł dotknął ponad 1,5 miliona ludzi. Tysiące wsi i setki tysięcy hektarów zostało zalanych. Intensywne opady doprowadziły do bezprecedensowego kryzysu hydrologicznego.

Ponad pół miliona ludzi bez dachu nad głową. "To największa powódź w historii"

Ponad pół miliona ludzi bez dachu nad głową. "To największa powódź w historii"

Źródło:
Pakistan Today, Al Jazeera, AP News, Arab News

Na dnie Oceanu Atlantyckiego odkryto szczelinę, która jest odpowiedzialna za niszczycielskie trzęsienia ziemi w Portugalii. Jak donoszą badacze, powstawała przez co najmniej pięć milionów lat.

Na dnie oceanu odkryto szczelinę. To ona wywołała niszczycielskie trzęsienia ziemi

Na dnie oceanu odkryto szczelinę. To ona wywołała niszczycielskie trzęsienia ziemi

Źródło:
PAP, volcano.si.edu

Gwałtowne burze mają wpływ na zanieczyszczenie powietrza. Najnowsze badania pokazują, że każde wyładowanie uwalnia tlenki azotu, a ilość emitowanego gazu zależy od siły zjawiska. Wiedza na ten temat może pomóc w stworzeniu dokładniejszych modeli klimatycznych, uwzględniających także rolę burz w kształtowaniu jakości powietrza.

Jak burze wpływają na jakość powietrza?

Jak burze wpływają na jakość powietrza?

Źródło:
University of Maryland