Kiedy myślimy o Marsie, to zazwyczaj wyobrażamy go sobie jako czerwoną plamę, sąsiadującą z naszą niebiesko-zieloną Ziemią. W świetle najnowszych badań okazuje się, że dotychczas mogliśmy błędnie interpretować mechanizm, który odpowiada za jego charakterystyczny kolor. Co więcej, dzięki analizom na ten temat, naukowcy zbliżyli się do rozwiązania tajemnic geologicznej przeszłości tego ciała niebieskiego.
Atmosfera Marsa jest zbyt zimna, aby na jego powierzchni mogła występować obecnie ciekła woda. Jednak dzięki wielu misjom kosmicznym mamy przesłanki, że miliardy lat temu planeta była jej pełna. Świadczą o tym na przykład formacje przypominające wyschnięte jeziora czy rzeki, a także minerały, które nadal można odnaleźć na powierzchni Czerwonej Planety.
Najnowsze badania, których wyniki opublikowano we wtorek w czasopiśmie naukowym "Nature Communications" sugerują, że to właśnie jeden z minerałów może odpowiadać za zabarwienie marsjańskiego pyłu. Jest nim ferrihydryt lub posługując się językiem chemicznym - metastabilny uwodniony tlenowodorotlenek żelaza(III). Występuje on w postaci drobnych cząsteczek, na Ziemi znajduje się w glebie i wodach gruntowych, gdzie może pełnić rolę w magazynowaniu żelaza, a także oczyszczaniu wody czy reakcjach biologicznych.
Marsjańskie minerały
Odkrycie to daje kolejną, bardzo ważną wskazówkę, która ujawnia skrawek tajemnic przeszłości geologicznej Marsa. Ferrihydryt powstaje w obecności wody i temperaturze niższej niż inne potencjalne minerały (takie jak hematyt), które wcześniej brane były pod uwagę za przyczynę zabarwienia planety. To zdaniem naukowców może potwierdzać, że Czerwona Planeta przed miliardami lat było zdolna do utrzymania wody w stanie ciekłym.
- Pytanie, dlaczego Mars jest czerwony, rozważane jest od setek, jeśli nie tysięcy lat - mówił główny autor badania Adam Valantinas z Uniwersytetu Browna w Providence w amerykańskim stanie Rhode Island. - Na podstawie naszej analizy uważamy, że ferrihydryt jest wszędzie w pyle, a także prawdopodobnie w formacjach skalnych. Nie jesteśmy pierwszymi, którzy uważają ferrihydryt za przyczynę barwy Marsa, ale teraz możemy to lepiej przetestować, wykorzystując dane obserwacyjne i nowatorskie metody laboratoryjne, aby zasadniczo odtworzyć pył marsjański w laboratorium - dodał.
- Te odkrycia wskazują, że w przeszłości Mars mógł nadawać się do zamieszkania. Podkreślają też wartość skoordynowanych badań NASA i jej międzynarodowych partnerów podczas eksploracji fundamentalnych kwestii dotyczących naszego Układu Słonecznego i przyszłości eksploracji kosmosu - przekazał Geronimo Villanueva z Centrum Lotów Kosmicznych NASA im. Goddarda w stanie Maryland, który współtworzył badanie.
Czekają na próbki marsjańskiej gleby
Wyniki pracy to efekt analizy danych mnóstwa marsjańskich misji oraz obserwacji orbitalnych wielu urządzeń. Najpierw instrumenty badawcze na orbiterach i łazikach dostarczyły szczegółowych informacji, dotyczących powierzchni planety. Następnie porównano je z eksperymentami laboratoryjnymi, w których zespół testował, w jaki sposób światło oddziałuje z cząsteczkami ferrihydrytu czy innymi minerałami w symulowanych warunkach marsjańskich.
- Chcemy zrozumieć pradawny klimat Marsa i jego procesy chemiczne - również te występujące obecnie - tłumaczył Valantinas. - Pojawiają się pytania o to, czy kiedykolwiek istniało tam życie. Aby to zrozumieć, trzeba poznać warunki, które panowały w czasie formowania się tego minerału. Badanie dało nam dowody wskazujące na powstawanie ferrihydrytu, a wiemy, że aby to nastąpiło, musiały zaistnieć warunki, w których tlen z powietrza lub innych źródeł i woda mogły reagować z żelazem. Warunki te bardzo różniły się od dzisiejszego suchego, zimnego środowiska. Gdy marsjański wiatr rozprzestrzenił ten pył wszędzie, stworzył on ikoniczny czerwony wygląd planety - podał.
Zespół będzie miał szansę przetestować swoje hipotezy, gdy tylko na Ziemię trafią próbki marsjańskiej powierzchni, pobrane przez łazik Perseverance.
- Mars nadal jest Czerwoną Planetą. Po prostu nasze zrozumienie, dlaczego faktycznie jest czerwony, uległo przekształceniu - podsumował Valantinas.
Źródło: NASA, sciencealert.com
Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL/MSSS