Piorun uderzaj膮cy w piorunochrony uda艂o si臋 zarejestrowa膰 superczu艂ym aparatem. Brazylijscy naukowcy nagrali go podczas burzy szalej膮cej niedaleko Sao Paulo. Wyniki pokazuj膮, 偶e sama instalacja piorunochron贸w nie zapewnia bezpiecze艅stwa - je艣li s膮 umieszczone nieprawid艂owo, nie b臋d膮 pe艂ni艂y swojej funkcji.
Szacuje si臋, 偶e wi臋kszo艣膰 wy艂adowa艅 elektrycznych, do kt贸rych dochodzi w chmurach, nigdy nie dociera do ziemi. Jak wskazuj膮 badania, w powierzchni臋 naszej planety trafia 艣rednio 20 procent wszystkich piorun贸w. Na 艂amach czasopisma "Geophysical Research Letters" ukaza艂o si臋 badanie, kt贸rego celem by艂o sprawdzenie, jak wygl膮daj膮 ostatnie milisekundy przed uderzeniem 艂adunku w piorunochron.
40 tysi臋cy uj臋膰 na聽sekund臋
Naukowcy z brazylijskiego Narodowego Instytutu Bada艅 nad Przestrzeni膮 (INPE) w letni wiecz贸r obserwowali wy艂adowania atmosferyczne w mie艣cie Sao Jose dos Campos niedaleko Sao Paulo. W niebo skierowany by艂 obiektyw superczu艂ego aparatu, wykonuj膮cego 40 tysi臋cy uj臋膰 na sekund臋. Badaczom uda艂o si臋 uchwyci膰 moment, w kt贸rym w miejskie piorunochrony uderzy艂o wy艂adowanie, p臋dz膮ce w stron臋 ziemi z pr臋dko艣ci膮 370 kilometr贸w na sekund臋. Na 0,025 sekundy przed uderzeniem aparat uchwyci艂 to zdj臋cie:
Jak wyja艣nia g艂贸wny autor badania, Marcelo Saba z INPE, wyniki pokazuj膮, jak niszczycielski potencja艂 maj膮 w sobie wy艂adowania, je艣li system ochrony przed piorunami nie jest prawid艂owo zainstalowany. Pomimo 偶e w badanej okolicy znajduje si臋 ponad 30 pr臋t贸w odgromowych, jeden z 艂adunk贸w po艂膮czy艂 si臋 nie z nimi, ale z kominem na szczycie jednego z budynk贸w.
- Niew艂a艣ciwa instalacja pozostawi艂a t臋 cz臋艣膰 miasta bez ochrony. Uderzenie wy艂adowania o nat臋偶eniu 30 tysi臋cy amper贸w wyrz膮dzi艂o szkody w budynku mieszkalnym - t艂umaczy. - To tyle, ile pr膮du zu偶ywa jednocze艣nie 30 tysi臋cy 100-watowych 偶ar贸wek.
Niszczycielski zygzak
Widoczne na zdj臋ciu wy艂adowania s膮 cz臋艣ci膮 jednego pioruna. Saba wyja艣nia, 偶e wy艂adowania atmosferyczne rozga艂臋ziaj膮 si臋, poniewa偶 艂adunek elektryczny szuka 艣cie偶ki najmniejszego oporu przez atmosfer臋. Z uwagi na du偶膮 niejednorodno艣膰 atmosfery, rzadko si臋 zdarza, 偶eby by艂a to idealnie prosta linia.
W tym w艂a艣nie tkwi sekret dzia艂ania piorunochron贸w, kt贸re po prostu oferuj膮 艂adunkowi naj艂atwiejsz膮 drog臋 do ziemi. Dawniej s膮dzono, 偶e potrafi膮 one aktywnie przyci膮ga膰 wy艂adowania atmosferyczne lub "roz艂adowuj膮" chmury burzowe.
殴r贸d艂o:聽Ag锚ncia FAPESP
殴r贸d艂o zdj臋cia g艂贸wnego:聽Diego Rhamon/INPE