Zdradzają, żeby dzieciom było łatwiej. "Logika ptasich żon"

Cud wyklucia (źródło: Szymon Drobniak)
Cud wyklucia (źródło: Szymon Drobniak)
Szymon Drobniak
Cud wyklucia (źródło: Szymon Drobniak)Szymon Drobniak

Pod pięknymi główkami skrywają zdradziecką naturę. - Wiecie, jaki jest szczyt małżeńskiej intrygi? Zdradzić męża, a potem nieświadomemu biedakowi kazać wychowywać nieswoje dzieci. W dodatku samych synów - o ewolucyjnym znaczeniu braku lojalności wśród ptaków opowiada dr Szymon Drobniak, zoolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który uwiódł świat nagraniem wykluwającej się z jajka sikory.

"Genu nie wydłubiesz, czyli żony intrygantki" - prezentacją o takim tytule dr Szymon Drobniak wygrał IV edycję konkursu FameLab dla młodych naukowców. Swoimi badaniami nad zachowaniami ptaków i pasją do nielojalnych sikor, wróbli oraz szpaków zdobył uznanie jury.

Same ustalenia mogą jednak , że u ponad 90 procent monogamicznych gatunków, takich jak sikora, szpak i wróbel, które w pary łączą się na całe życie, zdrada jest na porządku dziennym.

Czy zdrada jest zgodna z naturą?

Skomplikowana intryga opiera się na prostej logice. Samica szuka najatrakcyjniejszego partnera, niosącego jak najlepszy materiał genetyczny. Większość samców jest siłą rzeczy przeciętna, a samica, kierując się potrzebą rozmnażania, musi zaakceptować któregoś z nich.

Kiedy jednak na horyzoncie pojawia się lepsza partia, wraz z nią nadchodzi szansa na poprawienie genów potomstwa i rusza zdradziecka machina. Ważny jest każdy szczegół misternego ewolucyjnego planu. Kiedy samicy udaje się posiąść pożądany materiał wymarzonego, jednorazowego partnera, manipulują płcią dzieci spłodzonych w akcie zdrady i rodzą samych synów, by odziedziczyli oni jak najwięcej cech po super-ojcu. Dzięki temu im również łatwiej będzie zdobyć serca ptasich wybranek i dalej przekazywać materiał genetyczny.

"Skok w bok" niesie jednak ze sobą ryzyko. Partner, który dowie się o zdradzie, porzuci samicę wraz z jej potomstwem. Wielu jednak nieświadomie wychowuje dzieci tego drugiego.

Cudowne narodziny

Kiedy materiał genetyczny zostanie idealnie skonfigurowany, skorupka jaja pęknie i rozpocznie się nowe życie. Tę magiczną chwilę możemy oglądać na filmie przedstawiającym pisklę wykluwające się z leżącego na ludzkiej dłoni niewielkiego jajeczka. Maleńkie, jeszcze ślepe i nieopierzone stworzenie wyrośnie na piękną sikorę.

- Wykluwanie z jaja to dla malucha poważna robota - tłumaczy dr Szymon Drobniak z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który umieścił nagranie na Facebooku i podbił serca internautów.

Maleńka istotka wije się i rozpycha. Przypomina raczej niemowlę niż ptaka. A to dlatego, że sikory to gniazdowniki - ich pisklęta wykluwają się na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Nagie i ślepe.

- To tak, jakby kobieta urodziła swoje dziecko w 4-5 miesiącu ciąży - wyjaśnia Drobniak.

Zadanie karkołomne jest jednak nie tylko dla ptaka. - W naszych badaniach często chcemy przypisać każde pisklę do jego jaja, dlatego wykluwamy je sami w specjalnym inkubatorze. Jest to bardzo trudne, bo wymaga przewiezienia jaj z gniazda do urządzenia tak, by po drodze nie uległy uszkodzeniu a ich temperatura utrzymała się na poziomie 37-38 st. C - wyjaśnia Drobniak. - W ciągu 1-2 godzin po wykluciu zawozimy takie maluchy do ich prawdziwych gniazd i tam już zajmuje się nimi ich własna matka - dodaje.

Ptak z nagrania narodził się 20 maja. Piórka zaczęły pojawiać się już po upływie 4-5 dni, a po 10-11 dniach pisklę zaczęło przypominać sikorkę. Poniższe zdjęcie przedstawia przedstawia sfilmowanego ptaszka po 14 dniach od wyklucia.

Sikorka / Zdj. Szymon Drobniak

Polskie badania w Szwecji

Obserwacja narodzin ptaków jest częścią projektu przeprowadzonego przez grupę naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego na szwedzkiej wyspie Gotlandia, gdzie w maju zbadano rytuały prawie 200 ptaków.

Naukowcy w swoich badaniach zajmują się przede wszystkim hormonami przekazywanymi potomstwu, umożliwiając sterowanie płcią swoich dzieci, wzmacniania ich odporności immunologicznej oraz oznaczając jajka wzorem kolorystycznym jajka tych, którymi zamierzają się troskliwiej opiekować.

Narodziny sikorek na szwedzkiej Gotlandii
Narodziny sikorek na szwedzkiej GotlandiiSzymon Drobniak

Autor: Aneta Błociszewska//ŁUD / Źródło: tvnmeteo.pl

Pozostałe wiadomości

Najbliższe dni przyniosą pochmurną aurę z przejaśnieniami i przelotnymi opadami deszczu. Na termometrach w ciągu dnia zobaczymy kilkanaście stopni Celsjusza. Noce wciąż będą zimne, a nad ranem pojawią się przymrozki.

Polska będzie we władaniu polarnego i arktycznego powietrza

Polska będzie we władaniu polarnego i arktycznego powietrza

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zapowiada się mroźna noc, a po niej przyjdzie lodowaty poranek. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed przymrozkami. Alarmy obowiązują na terenie prawie całego kraju.

Prawie cała Polska objęta ostrzeżeniami

Prawie cała Polska objęta ostrzeżeniami

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Gwałtowna burza przeszła przez miasto Colleyville w Teksasie. Kamera do monitoringu uchwyciła na nagraniu, jak piorun uderza w dom, a sekundę później wybucha pożar.

Piorun uderza w dom, wybucha pożar. Nagranie

Piorun uderza w dom, wybucha pożar. Nagranie

Źródło:
CNN, foxweather.com

Pogoda na jutro, czyli na piątek 9.05. W nocy w wielu regionach kraju ściśnie lekki mróz. Dzień będzie chłodny i pochmurny, lokalnie może popadać słaby deszcz.

Pogoda na jutro - piątek 9.05. Zimna noc, w dzień lokalnie pokropi

Pogoda na jutro - piątek 9.05. Zimna noc, w dzień lokalnie pokropi

Źródło:
tvnmeteo.pl

Baza danych dotycząca kosztów związanych z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi (Billion Dollar Weather and Climate Disasters), która prowadzona jest od 1980 roku, zostaje zawieszona - poinformowała w czwartek Narodowa Służba Oceaniczna i Atmosferyczna (NOAA), która ją do tej pory tworzyła.

Koniec bazy danych o ekstremalnych zjawiskach pogodowych

Koniec bazy danych o ekstremalnych zjawiskach pogodowych

Źródło:
CNN, NOAA

Skorpiony przejmują kontrolę nad brazylijskimi miastami - ostrzegają eksperci z tego kraju. Spodziewają się, że w najbliższej dekadzie odnotowane zostaną co najmniej dwa miliony ukąszeń tych pajęczaków.

Miliony skorpionów w miastach. Prognozy ekspertów budzą grozę

Miliony skorpionów w miastach. Prognozy ekspertów budzą grozę

Źródło:
Guardian, tvn24.pl

Produkcja wołowiny w Brazylii emituje ponad dwa razy więcej gazów cieplarnianych niż przewiduje limit wymagany do osiągnięcia międzynarodowych celów środowiskowych - donoszą badacze na łamach "Environmental Science and Pollution Research".

Naukowcy: Brazylia musi się zastanowić nad tym, jak produkuje wołowinę

Naukowcy: Brazylia musi się zastanowić nad tym, jak produkuje wołowinę

Źródło:
PAP, Eureka Alert

Kleszcze coraz częściej pojawiają się w miastach i na terenach podmiejskich. Między innymi takie wnioski wyciągnęli naukowcy na podstawie badań wykonanych w Warszawie.

Przyjrzeli się kleszczom w Warszawie. Oto wnioski

Przyjrzeli się kleszczom w Warszawie. Oto wnioski

Źródło:
PAP

Znany brytyjski biolog, David Attenborough kończył dziś 99 lat. Urodziny jednego z najbardziej cenionych popularyzatorów przyrody to moment na to, by przypomnieć, jak ważna jest ochrona mórz i oceanów.

David Attenborough kończy 99 lat i dzieli się refleksją po prawie 100 latach na Ziemi

David Attenborough kończy 99 lat i dzieli się refleksją po prawie 100 latach na Ziemi

Źródło:
BBC, Filmweb, SmogLab

Za nami kolejna mroźna noc. Jak wynika z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, miejscami temperatura powietrza wyniosła -3 stopnie Celsjusza. Z kolei przy gruncie termometry pokazały nawet -10,7 stopnia C.

Przy gruncie odnotowano prawie -11 stopni Celsjusza

Przy gruncie odnotowano prawie -11 stopni Celsjusza

Źródło:
IMGW

Aligator śmiertelnie zaatakował kobietę, która wraz ze swoim mężem pływała kajakiem po jeziorze Kissimmee na Florydzie. Według służb para znalazła się bardzo blisko drapieżnika, który przestraszył się i wywrócił ich łódź.

Aligator przewrócił kajak. Nie żyje kobieta

Aligator przewrócił kajak. Nie żyje kobieta

Źródło:
AP, CNN, ClickOrlando

Kanadyjscy strażacy walczą z pożarami traw w pobliżu miasta Edmonton na zachodzie kraju. W związku z zagrożeniem zdrowia i życia wprowadzono stan wyjątkowy. Część mieszkańców została ewakuowana.

Gęste kłęby dymu w pobliżu miasta, ewakuacje

Gęste kłęby dymu w pobliżu miasta, ewakuacje

Źródło:
CNN, CBC, Canadian Press News

Gwałtowne ulewy nawiedziły Portoryko. Według danych służby meteorologicznej od końca kwietnia lokalnie spadło ponad 400 litrów deszczu na metr kwadratowy. Okolice miasta Utuado zostały odcięte od świata przez wylewające rzeki, zaś w sąsiednim Adjuntas osuwiska zablokowały drogi.

Jedno miasto odcięła od świata woda, drugie - masy błota

Jedno miasto odcięła od świata woda, drugie - masy błota

Źródło:
Prensa Latina, Claridad Puerto Rico

Polska Agencja Kosmiczna wydała oświadczenie dotyczące nadchodzącej deorbitacji radzieckiej sondy Kosmos 482. Jak wyjaśnił popularyzator astronomii Karol Wójcicki, jedna z potencjalnych orbit obiektu w momencie wejścia w atmosferę przebiega nad zachodnią i centralną częścią kraju.

Radziecka sonda ma spaść na Ziemię. Jest oświadczenie Polskiej Agencji Kosmicznej

Radziecka sonda ma spaść na Ziemię. Jest oświadczenie Polskiej Agencji Kosmicznej

Źródło:
PAP, "Z głową w gwiazdach", LiveScience, sattrackcam.blogspot.com, tvnmeteo.pl

"Gwiezdna muzyka" pozwoliła badaczom odkryć tajemnice starzejącej się gwiazdy. Naukowcy zmierzyli wibracje pomarańczowego karła HD 219134, na podstawie których określili wiek i wymiary odległego obiektu. Jego oscylacje zostały "przełożone" na słyszalne częstotliwości, dzięki czemu możemy posłuchać jej aktywności.

Badacze zarejestrowali "muzykę" odległej gwiazdy

Badacze zarejestrowali "muzykę" odległej gwiazdy

Źródło:
W. M. Keck Observatory

Hodowca drobiu z Wielkiej Brytanii odkrył, że jedna z jego kur zniosła jajko o kulistym kształcie. W rozmowie z BBC mężczyzna przyznał, że sprzedał je na aukcji, a pieniądze przekazał na cele charytatywne.

Jedno na miliard. Kura zniosła nietypowe jajko

Jedno na miliard. Kura zniosła nietypowe jajko

Źródło:
BBC

7700 dolarów grzywny lub rok w więzieniu - taki wyrok usłyszeli przemytnicy, którzy w kwietniu próbowali wywieźć z Kenii pięć tysięcy rzadkich i cennych okazów mrówek. Owady miały trafić na nielegalne targi egzotycznych zwierząt w Europie i Azji.

Próbowali przemycić tysiące mrówek w strzykawkach. Jest wyrok

Próbowali przemycić tysiące mrówek w strzykawkach. Jest wyrok

Źródło:
PAP, Reuters, BBC

Aż 80 procent zaostrzeń astmy u dzieci wywołują zakażenia wirusowe - podkreślają eksperci. Specjaliści szczególnie dla tej grupy pacjentów zalecają szczepienia ochronne.

Ten czynnik najczęściej zaostrza astmę u dzieci

Ten czynnik najczęściej zaostrza astmę u dzieci

Źródło:
PAP, mp.pl

Na Florydzie w jednym z hrabstw od kilkudziesięciu godzin trwają poszukiwania niedźwiedzia, który zaatakował i doprowadził do śmierci 89-latka i jego psa. W pobliżu rozstawiono pułapki, a teren jest pod obserwacją służb.

Znaleziono zwłoki mężczyzny i psa. Trwają poszukiwania niedźwiedzia

Znaleziono zwłoki mężczyzny i psa. Trwają poszukiwania niedźwiedzia

Źródło:
NBC News, ABC News, FOX4Now

Nastał maj, cudny i kapryśny jednocześnie. Wiele mu wybaczamy, bo kochamy go w Polsce od wieków. Uwielbienie dla maja znalazło swoje odbicie w śpiewanej do dziś dziewiętnastowiecznej pieśni kościelnej "Chwalcie łąki umajone".

Na mapach widać dużo czerwieni. Czy będziemy "chwalić łąki umajone"?

Na mapach widać dużo czerwieni. Czy będziemy "chwalić łąki umajone"?

Źródło:
TVN24+

W Polsce przyszło ochłodzenie, w najbliższych dniach spodziewane są przymrozki, a miejscami nocami i o poranku chwyci mróz. Jak przekazał synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński, w tym roku zimni ogrodnicy i zimna Zośka, majowe zjawisko meteorologiczne, przyszło wcześniej niż zwykle.

Zimni ogrodnicy przyszli w tym roku wcześniej. W prognozach mróz

Zimni ogrodnicy przyszli w tym roku wcześniej. W prognozach mróz

Źródło:
tvnmeteo.pl

Amerykańskie służby poszukują dziewczynki, która w poniedziałek została porwana przez wodę w mieście Brenham w Teksasie. Region zmaga się z falą burz z obfitymi opadami deszczu, które powodują występowanie powodzi błyskawicznych. W poszukiwanie dziewczynki zaangażowanych jest wiele ekip ratowniczych.

Woda porwała dziecko

Woda porwała dziecko

Źródło:
ABC News, Fox Weather

Gwałtowne burze nawiedziły w poniedziałek po południu północno-wschodnią Hiszpanię. Na terenie prowincji Barcelona doszło do silnego gradobicia. Wtorek również ma przynieść niespokojną aurę. Władze apelują o zachowanie ostrożności.

Dywany gradu i ulewy w Hiszpanii. Zwiastują dużą zmianę pogody

Dywany gradu i ulewy w Hiszpanii. Zwiastują dużą zmianę pogody

Źródło:
ENEX, metropoliabierta.elespanol.com, elperiodico.com, AEMET

Kilkudziesięcioletnie drzewo zawaliło się podczas burzy na jeden z domów na południu Miami w Stanach Zjednoczonych. W niedzielę w tym regionie wystąpiły wichury z obfitymi opadami deszczu. Niebezpieczne warunki doprowadziły także do wielu utrudnień na drogach.

Wiatr wyrwał kilkudziesięcioletnie drzewo z korzeniami

Wiatr wyrwał kilkudziesięcioletnie drzewo z korzeniami

Źródło:
CNN

Obfite opady deszczu doprowadziły do powstania lawiny błotnej w północno-zachodniej Kolumbii. W wyniku żywiołu zginęła jedna osoba. Jak donoszą lokalne media, masa błota uszkodziła domy i powywracała auta.

Zeszła lawina błotna, zginęła jedna osoba

Zeszła lawina błotna, zginęła jedna osoba

Źródło:
Reuters

Około 1800 turystów zostało ewakuowanych ze starożytnego miasta Petra w Jordanii. W niedzielę południowo-zachodnie regiony kraju nawiedziła powódź błyskawiczna. W położonym niedaleko dystrykcie Shoubak lokalne służby odnalazły ciała zaginionych turystów z Belgii.

Ewakuacja blisko 1800 turystów z ikonicznego miejsca

Ewakuacja blisko 1800 turystów z ikonicznego miejsca

Źródło:
Reuters, Newarab.com, Times Of Israel, Jordan Times

Potężna burza piaskowa sparaliżowała południowe i północne regiony Iraku. Z powodu problemów z oddychaniem kilkaset osób potrzebowało pomocy medycznej. W prowincji Dijala doszło do wypadku, w którym zginęły trzy osoby.

Rdzawa mgła ogarnęła Irak

Rdzawa mgła ogarnęła Irak

Źródło:
ENEX, Shafaq.com,

W weekend nad Portugalią zaobserwowano co najmniej cztery trąby powietrzne. Zjawiska towarzyszyły burzom i wichurom, jakie przetoczyły się nad centralną i zachodnią częścią kraju. Silny wiatr wyrządził tam spore szkody.

Cztery trąby powietrzne w trzy dni. "Drzewa spadały na drogi"

Cztery trąby powietrzne w trzy dni. "Drzewa spadały na drogi"

Źródło:
PAP, observador.pt

Po majówce, która miejscami była gorąca, przyjdzie duże ochłodzenie. Co czeka nas w kolejnych tygodniach maja, kiedy przypadają zimni ogrodnicy i zimna Zośka? Sprawdź autorską prognozę temperatury na kolejne 16 dni, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Wraca zimno, wracają przymrozki

Pogoda na 16 dni. Wraca zimno, wracają przymrozki

Źródło:
tvnmeteo.pl