Zdradzają, żeby dzieciom było łatwiej. "Logika ptasich żon"

Cud wyklucia (źródło: Szymon Drobniak)
Cud wyklucia (źródło: Szymon Drobniak)
Szymon Drobniak
Cud wyklucia (źródło: Szymon Drobniak)Szymon Drobniak

Pod pięknymi główkami skrywają zdradziecką naturę. - Wiecie, jaki jest szczyt małżeńskiej intrygi? Zdradzić męża, a potem nieświadomemu biedakowi kazać wychowywać nieswoje dzieci. W dodatku samych synów - o ewolucyjnym znaczeniu braku lojalności wśród ptaków opowiada dr Szymon Drobniak, zoolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który uwiódł świat nagraniem wykluwającej się z jajka sikory.

"Genu nie wydłubiesz, czyli żony intrygantki" - prezentacją o takim tytule dr Szymon Drobniak wygrał IV edycję konkursu FameLab dla młodych naukowców. Swoimi badaniami nad zachowaniami ptaków i pasją do nielojalnych sikor, wróbli oraz szpaków zdobył uznanie jury.

Same ustalenia mogą jednak , że u ponad 90 procent monogamicznych gatunków, takich jak sikora, szpak i wróbel, które w pary łączą się na całe życie, zdrada jest na porządku dziennym.

Czy zdrada jest zgodna z naturą?

Skomplikowana intryga opiera się na prostej logice. Samica szuka najatrakcyjniejszego partnera, niosącego jak najlepszy materiał genetyczny. Większość samców jest siłą rzeczy przeciętna, a samica, kierując się potrzebą rozmnażania, musi zaakceptować któregoś z nich.

Kiedy jednak na horyzoncie pojawia się lepsza partia, wraz z nią nadchodzi szansa na poprawienie genów potomstwa i rusza zdradziecka machina. Ważny jest każdy szczegół misternego ewolucyjnego planu. Kiedy samicy udaje się posiąść pożądany materiał wymarzonego, jednorazowego partnera, manipulują płcią dzieci spłodzonych w akcie zdrady i rodzą samych synów, by odziedziczyli oni jak najwięcej cech po super-ojcu. Dzięki temu im również łatwiej będzie zdobyć serca ptasich wybranek i dalej przekazywać materiał genetyczny.

"Skok w bok" niesie jednak ze sobą ryzyko. Partner, który dowie się o zdradzie, porzuci samicę wraz z jej potomstwem. Wielu jednak nieświadomie wychowuje dzieci tego drugiego.

Cudowne narodziny

Kiedy materiał genetyczny zostanie idealnie skonfigurowany, skorupka jaja pęknie i rozpocznie się nowe życie. Tę magiczną chwilę możemy oglądać na filmie przedstawiającym pisklę wykluwające się z leżącego na ludzkiej dłoni niewielkiego jajeczka. Maleńkie, jeszcze ślepe i nieopierzone stworzenie wyrośnie na piękną sikorę.

- Wykluwanie z jaja to dla malucha poważna robota - tłumaczy dr Szymon Drobniak z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który umieścił nagranie na Facebooku i podbił serca internautów.

Maleńka istotka wije się i rozpycha. Przypomina raczej niemowlę niż ptaka. A to dlatego, że sikory to gniazdowniki - ich pisklęta wykluwają się na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Nagie i ślepe.

- To tak, jakby kobieta urodziła swoje dziecko w 4-5 miesiącu ciąży - wyjaśnia Drobniak.

Zadanie karkołomne jest jednak nie tylko dla ptaka. - W naszych badaniach często chcemy przypisać każde pisklę do jego jaja, dlatego wykluwamy je sami w specjalnym inkubatorze. Jest to bardzo trudne, bo wymaga przewiezienia jaj z gniazda do urządzenia tak, by po drodze nie uległy uszkodzeniu a ich temperatura utrzymała się na poziomie 37-38 st. C - wyjaśnia Drobniak. - W ciągu 1-2 godzin po wykluciu zawozimy takie maluchy do ich prawdziwych gniazd i tam już zajmuje się nimi ich własna matka - dodaje.

Ptak z nagrania narodził się 20 maja. Piórka zaczęły pojawiać się już po upływie 4-5 dni, a po 10-11 dniach pisklę zaczęło przypominać sikorkę. Poniższe zdjęcie przedstawia przedstawia sfilmowanego ptaszka po 14 dniach od wyklucia.

Sikorka / Zdj. Szymon Drobniak

Polskie badania w Szwecji

Obserwacja narodzin ptaków jest częścią projektu przeprowadzonego przez grupę naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego na szwedzkiej wyspie Gotlandia, gdzie w maju zbadano rytuały prawie 200 ptaków.

Naukowcy w swoich badaniach zajmują się przede wszystkim hormonami przekazywanymi potomstwu, umożliwiając sterowanie płcią swoich dzieci, wzmacniania ich odporności immunologicznej oraz oznaczając jajka wzorem kolorystycznym jajka tych, którymi zamierzają się troskliwiej opiekować.

Narodziny sikorek na szwedzkiej Gotlandii
Narodziny sikorek na szwedzkiej GotlandiiSzymon Drobniak

Autor: Aneta Błociszewska//ŁUD / Źródło: tvnmeteo.pl

Pozostałe wiadomości

W poniedziałek przez Polskę przetoczył się burzowy front. W związku z gwałtowną aurą straż pożarna przeprowadziła ponad 5,5 tysiąca interwencji. Działania strażaków polegały głównie na usuwaniu powalonych drzew. Do groźnych zdarzeń doszło na terenie województwa zachodniopomorskiego.

Uszkodzone dachy, zalane ulice. Ponad pięć tysięcy interwencji

Uszkodzone dachy, zalane ulice. Ponad pięć tysięcy interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
Portalik25.pl, Jawor, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś, czyli wtorek 24.06. Niebo nad większością Polski pokryją chmury, z których miejscami może przelotnie popadać. Odpoczniemy od upału, ale powieje silniejszy wiatr.

Pogoda na dziś - wtorek 24.06. Będzie pochmurnie, może popadać

Pogoda na dziś - wtorek 24.06. Będzie pochmurnie, może popadać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Amerykańska agencja kosmiczna NASA podała, że start misji Axiom 4 z polskim astronautą Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) planowany jest na środę na godzinę 8.31 czasu polskiego.

Nowy termin startu misji Ax-4 z Uznańskim-Wiśniewskim

Nowy termin startu misji Ax-4 z Uznańskim-Wiśniewskim

Źródło:
PAP

Wtorek przyniesie ze sobą odpoczynek od burz i upału. W części kraju możliwe są słabe opady deszczu. Czego spodziewać się w kolejnych dniach? Czeka nas przeplatanka gorąca z chłodniejszymi masami powietrza, mogą też wrócić wyładowania atmosferyczne.

Pogoda na 5 dni. Temperatura na huśtawce

Pogoda na 5 dni. Temperatura na huśtawce

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na greckiej wyspie Chios na Morzu Egejskim od niedzieli szaleją pożary lasów. Z żywiołem walczą całe zastępy strażaków, ewakuowane są kolejne miejscowości, a władze proszą o wodę i żywność. Służby podejrzewają, że ogień mógł zostać wzniecony przez człowieka.

Pożary trawią grecką wyspę. Kolejne ewakuacje

Pożary trawią grecką wyspę. Kolejne ewakuacje

Źródło:
Reuters, greekreporter.com

Tej nocy pojawi się szansa na zobaczenie na niebie nad Polską efektownego, kosmicznego wiru. Zjawisko będzie związane z lotem Falcona 9 i zrzutem paliwa z rakiety. Sprawdź, o której godzinie spojrzeć w górę, by go zobaczyć.

Kosmiczny wir na niebie nad Polską. Szansa już tej nocy

Kosmiczny wir na niebie nad Polską. Szansa już tej nocy

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Mieszkańcy wschodnich regionów Stanów Zjednoczonych zmagają się z niebezpieczną falą upałów. W niedzielę temperatura odczuwalna sięgała 40 stopni Celsjusza. W kolejnych dniach również będzie bardzo gorąco.

Miliony ludzi objętych alarmami przed upałem

Miliony ludzi objętych alarmami przed upałem

Źródło:
PAP, New York Post, CBS News, The Guardian

Naukowcy odkryli, że pewien gatunek ćmy żyjący w Australii, który każdego roku wyrusza na długą wędrówkę, do nawigacji używa gwiazd. To pierwszy raz, gdy poznano taką umiejętność u bezkręgowców pokonujących ogromne dystanse.

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Pokonują nawet tysiąc kilometrów, używają gwiazd jako nawigacji

Źródło:
Phys, AFP

Pogoda na 16 dni. Tomasz Wasielewski odpoczywa na urlopie, a długoterminową prognozę temperatury tym razem przygotował synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński. Sprawdź, jaką aurę przyniosą ostatnie dni czerwca i początek lipca.

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Cały czas trwają badania nad wpływem mikroplastiku na zdrowie człowieka. W artykule opublikowanym na łamach "Journal of the American Heart Association" naukowcy donoszą, że osoby żyjące w pobliżu wód cechujących się wysokim stężeniem małych cząsteczek tworzyw sztucznych są bardziej narażone na wiele groźnych chorób.

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Źródło:
PAP

Strażacy w amerykańskim stanie Georgia zostali wezwani w czwartek, aby pomóc osobie, która utknęła w błocie. Gdy przybyli na miejsce przekonali się, że w grząskim gruncie faktycznie coś utknęło, ale nie jest to człowiek.

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Źródło:
CNN

Brytyjscy naukowcy przeprowadzili szczegółową analizę kilkunastu tysięcy próbek krwi wyssanej przez komary. Chcieli zbadać, na jakich gatunkach zwierząt żerują te owady. Okazuje się, mają one znacznie bardziej różnorodne i elastyczne upodobania żywieniowe niż wcześniej sądzono.

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Źródło:
Uniwersytet w Swansea

W tym roku monsun uderzył w Chiny wcześniej niż zwykle. W ostatnich dniach na południu i w centrum kraju padał ulewny deszcz, który doprowadził do powodzi. Są ofiary śmiertelne. Gwałtowna aura spodziewana jest również w niedzielę, wydano ostrzeżenia meteorologiczne.

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

Źródło:
Reuters, chinadaily.com.cn, CCTV

W sobotę na Opolszczyźnie i w Małopolsce zaobserwowano wirujące słupy piachu i pyłu, czyli zjawiska nazywane diabełkami pyłowymi. Można je zobaczyć na nagraniach.

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gorące powietrze napłynęło do wielu regionów Francji. Sprawiło, że w sobotę temperatura maksymalna sięgnęła prawie 40 stopni. Agencja meteorologiczna Meteo France wydała ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed spiekotą.

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Źródło:
Reuters, ouest-france.fr, meteofrance.com

Na południu Chorwacji w rejonie Omisza wybuchł pożar. Jak przekazała straż, został wywołany przez człowieka. Ogień strawił kilkanaście domów. Z żywiołem walczy ponad 150 strażaków, choć najgorsze już minęło. Konieczne były ewakuacje mieszkańców oraz turystów. Na Kontakt24 otrzymaliśmy relacje Polaków, którzy przebywają w tamtych rejonach.

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, index.hr, PAP

Nawałnice, którym miały towarzyszyć tornada, nawiedziły Dakotę Północną i Minnesotę w USA, doprowadzając do śmierci trzech osób. Wiał silny wiatr, padał intensywny deszcz oraz grad pokaźnych rozmiarów. Blisko 100 tysięcy odbiorców zostało pozbawionych prądu.

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Źródło:
PAP, KFGO, AP

Na początku czerwca firma ispace próbowała wylądować łazikiem Resilience na Księżycu. Misja zakończyła się niepowodzeniem. Miejsce, gdzie maszyna się rozbiła, można zobaczyć teraz na zdjęciu opublikowanym przez amerykańską agencję kosmiczną NASA.

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Źródło:
space.com, NASA

Stwierdzenie "tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną" zostało sformułowane przez Paracelsusa, XVI-wiecznego lekarza uważanego za ojca nowoczesnej medycyny. Prawo to leży u podstaw dzisiejszej toksykologii, przypominając o cienkiej granicy między zbawiennym a szkodliwym działaniem tego samego związku. W ocieplającym się świecie lekarze i badacze muszą jednak mierzyć się z czynnikami przesuwającymi te granice w sposób, który nie do końca możemy przewidzieć.

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Źródło:
TVN24+

Przez stan New Jersey w USA przeszły burze, które pozbawiły ludzi prądu i łamały drzewa. W wyniku gwałtownej pogody ucierpiał sportowy samochód Jeffa Jonesa, kierowcy wyścigowego, co widać na nagraniu.

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

Źródło:
Reuters, nj.com, thedrive.com

Fala upałów nawiedziła południową Hiszpanię. W piątek termometry pokazały miejscami aż 40 stopni Celsjusza. Przed spiekotą wydano ostrzeżenia meteorologiczne drugiego stopnia. Również w Wielkiej Brytanii było tego dnia gorąco.

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Źródło:
Reuters

W Turcji trwają prace nad wzmocnieniem wrażliwych punktów konstrukcyjnych słynnego meczetu Hagia Sophia, który położony jest w Stambule. Inżynierowie i eksperci do spraw dziedzictwa kulturowego wykorzystują zaawansowane symulacje trzęsień ziemi, aby lepiej przygotować świątynię na takie wydarzenia.

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Źródło:
Daily Sabah, PAP