Zawody sumo w mikroskali. Chrząszcze walczą o względy samicy

W lasach rozpoczęła się rójka jelonka rogacza, jednego z najbardziej znanych gatunków owadów w Polsce. Spektakl, np. w dąbrowach Nadleśnictwa Włoszakowice (RDLP w Poznaniu), rozpoczyna się w ciepłe czerwcowe wieczory. Rafał Śniegocki wykonał serię zdjęć, które przedstawiają, jak wyglądają starania chrząszczy w celu zdobycia wypatrzonej partnerki do godów.

Podczas rójki owady wybierają się na randkę, gromadząc się przy zranieniach dębowej kory, niczym w restauracji, do której zaprasza się partnerkę. W tym jednak wypadku wybrankę trzeba sobie wywalczyć, czyli innymi słowy rozpoczyna się rójka.

Słynne walki samców do złudzenia przypominają mieszankę walk sumo i zapasów. Wpierw chrząszcze ustawiają się naprzeciwko siebie i wykonują serię ruchów, złożonych ze skłonów i kołysania się na boki. W ten sposób oceniają siłę rywala. Następnie rozpoczyna się potyczka, w której owadzi gladiatorzy próbują chwycić się za głowę żuwaczkami. Wypychanie rywala poza dębową matę ma zwykle postać spektakularnego "zrzucenia z pnia". Wypchnięcie może być efektownym rzutem, gdy jednemu z nich uda się unieść przeciwnika do góry, wykonując rzut "przez barki" lub mniej efektownym, ale skutecznym strąceniem. W przypadku rzutu chrząszcz, by unieść do góry konkurenta, podnosi przednią część ciała niemalże do pionu.

Zwycięski samiec zdobywa wybrankę i w nagrodę zostaje z nią nawet kilka dni sam na sam. By mógł sprostać wydatkowi energetycznemu, pokarm pobiera z żuwaczek samicy, która posiłkuje się pożywnym dębowym sokiem. Ponieważ samice nie są wierne, to duże samce zamykają je w "złotej klatce", czyli oplatają je swoimi nogami i żuwaczkami. W ten sposób samiec ma pewność, iż to on przekaże swoje geny.

Często na pniakach można również znaleźć szczątki owadów. W większości głowy samców z żuwaczkami, odcięte z chirurgiczną precyzją od pozostałych segmentów ciała. Takie cmentarzyska są szczególnie liczne na powierzchniach zrębowych, a sprawcami tego pogromu są ptaki. Sójki, sroki, kruki, gawrony, dzięcioły, sowy, a nawet szpaki to dla dorosłych chrząszczy śmiertelne zagrożenie z powietrza. Do grona ptaków dołącza o zmierzchu eskadra zwinnych nietoperzy, dla których jelonki są również nie lada przysmakiem. Łańcuch pokarmowy i w tym wypadku kończy niechlubnie człowiek. Handel okazami i kolekcjonerstwo są nadal dla tego okazałego owada wielkim zagrożeniem. Bycie największym w świecie owadów wcale nie oznacza, że jest się bezpiecznym. Jelonek rogacz został wpisany do "Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Bezkręgowce" jako gatunek wysokiego ryzyka (silnie zagrożony wyginięciem w kraju w związku z zasięgiem wyspowym populacji oraz z wyraźną tendencją do stopniowego zanikania stanowisk).

Autor: AD/map / Źródło: Lasy Państwowe