Kiedy ludzie mówią, że potrafią wyczuć burzę, mówią prawdę. Niektóre zjawiska atmosferyczne wytwarzają charakterystyczne dla siebie zapachy, które co wrażliwsze nosy są w stanie wyczuć. Wśród tych aromatów znajduje się m.in. geosmina.
Pogoda - zwłaszcza deszczowa - faktycznie pachnie. Potwierdzają to badania naukowe.
Wyczuwalny ozon
Na chwilę przed przysłowiowym "urwaniem chmury" czuć ozon. Louisa Emmons zajmująca się chemią troposfery w National Center for Atmospheric Research tłumaczy, że ładunek elektryczny - pochodzący np. z błyskawicy - potrafi podzielić występujące w atmosferze cząsteczki azotu i tlenu na odzielne atomy. Niektóre z nich przemieniają się w tlenek azotu i jako taki reagują z innymi atmosferycznymi związkami chemicznymi. Cząsteczki tlenu łączą się z kolei w formy trójatomowe, tworząc ozon.
Petrichor, zapach deszczu
Kiedy przestanie padać, czuć tzw. zapach deszczu (ang. petrichor), który po raz pierwszy został opisany w 1964 roku przez Isabel Joy Bear i R.G. Thomasa z Australia's Commonwealth Scientific Industrial Research Organization. Badacze ustalili, że pojawia się, wtedy, gdy unoszące się w powietrzu cząsteczki rozkładających się roślin lub zwierząt łączą się z mineralnymi lub gliniastymi powierzchniami. Kiedy jest sucho, cząsteczki te mieszają się z innymi elementami na powierzchni skał. Z kolei kiedy zaczyna padać, z mieszaniny uwalnia się aromatyczna kombinacja kwasów tłuszczowych, alkoholi i węglowodorów.
Ziemista geosmina
Wraz z końcem burzy pojawia się "błotnisty" zapach wilgoci. Tak pachnie geosmina, organiczny związek chemiczny, który produkują sinice i niektóre bakterie.
Informacje dla zwierząt
Każdy z tych uaktywnianych przez pogodę zapachów jest lub mógłby być przekaźnikiem jakiejś wiadomości. Niektórzy biolodzy podejrzewają, że petrichor sygnalizuje rybom wód śródlądowych o tym, że nadszedł czas tarła. Mikrobiolog Keith Chater z angielskiego John Innes Center zaproponował natomiast, żeby zapach geosminy pomagał zagubionym wielbłądom w powrocie do oaz.
Autor: map/mj / Źródło: scientificamerican.com