Zapach ozonu zwiastuje burzę

Deszczowa pogoda przynosi zapach m.in. geosminy
Deszczowa pogoda przynosi zapach m.in. geosminy
Kiedy ludzie mówią, że potrafią wyczuć burzę, mówią prawdę. Niektóre zjawiska atmosferyczne wytwarzają charakterystyczne dla siebie zapachy, które co wrażliwsze nosy są w stanie wyczuć. Wśród tych aromatów znajduje się m.in. geosmina.

Pogoda - zwłaszcza deszczowa - faktycznie pachnie. Potwierdzają to badania naukowe.

Wyczuwalny ozon

Na chwilę przed przysłowiowym "urwaniem chmury" czuć ozon. Louisa Emmons zajmująca się chemią troposfery w National Center for Atmospheric Research tłumaczy, że ładunek elektryczny - pochodzący np. z błyskawicy - potrafi podzielić występujące w atmosferze cząsteczki azotu i tlenu na odzielne atomy. Niektóre z nich przemieniają się w tlenek azotu i jako taki reagują z innymi atmosferycznymi związkami chemicznymi. Cząsteczki tlenu łączą się z kolei w formy trójatomowe, tworząc ozon.

Petrichor, zapach deszczu

Kiedy przestanie padać, czuć tzw. zapach deszczu (ang. petrichor), który po raz pierwszy został opisany w 1964 roku przez Isabel Joy Bear i R.G. Thomasa z Australia's Commonwealth Scientific Industrial Research Organization. Badacze ustalili, że pojawia się, wtedy, gdy unoszące się w powietrzu cząsteczki rozkładających się roślin lub zwierząt łączą się z mineralnymi lub gliniastymi powierzchniami. Kiedy jest sucho, cząsteczki te mieszają się z innymi elementami na powierzchni skał. Z kolei kiedy zaczyna padać, z mieszaniny uwalnia się aromatyczna kombinacja kwasów tłuszczowych, alkoholi i węglowodorów.

Ziemista geosmina

Wraz z końcem burzy pojawia się "błotnisty" zapach wilgoci. Tak pachnie geosmina, organiczny związek chemiczny, który produkują sinice i niektóre bakterie.

Informacje dla zwierząt

Każdy z tych uaktywnianych przez pogodę zapachów jest lub mógłby być przekaźnikiem jakiejś wiadomości. Niektórzy biolodzy podejrzewają, że petrichor sygnalizuje rybom wód śródlądowych o tym, że nadszedł czas tarła. Mikrobiolog Keith Chater z angielskiego John Innes Center zaproponował natomiast, żeby zapach geosminy pomagał zagubionym wielbłądom w powrocie do oaz.

Autor: map/mj / Źródło: scientificamerican.com

Czytaj także: