Zagadka wewnętrznych kompasów motyli rozwiązana

Motyle Monarchy w Meksyku (APTN)
Motyle Monarchy w Meksyku (APTN)
Motyle Monarchy w Meksyku (APTN)

Od pokoleń, każdej jesieni, miliony motyli wędrownych leci z Kanady, Stanów Zjednoczonych do Rio Grande. Tam napawają się ciepłem centralnego Meksyku. Jak tam docierają, nie gubiąc się?

Żeby dostać się do Rio muszą lecieć na południowy - zachód. Ich zachowanie jest niezmienne od lat. Okazuje się, że mają w kodzie genetycznym wewnętrzny kompas, którego używają żeby wyznaczyć kierunek podróży.

Czujne czułki

Naukowcy wierzą, że tym razem rozszyfrowali sekret wewnętrznego, genetycznie zaprogramowanego, kompasu który motyle wykorzystują do wyznaczenia kierunku drogi. - Ich kompas łączy dwie informacje- porę dnia i pozycję słońca na horyzoncie. - mówi, należąca do zespołu badawczego, Eli Shilzermann z Uniwersytetu w Waszyngtonie.

Natura motyli, ich umiejętność poprawnej oceny pory dnia oraz położenia były już znane badaczom, jednak dotychczas nie potrafili oni zrozumieć, jak mózg motyli otrzymuje i procesuje te informacje.

Taki model opracowali naukowcy z uniwersytetów w Michigan oraz Masssachusetts, zbadali jak działa mózg motyli. - Chcemy zrozumieć w jaki sposób motyl procesuje różne typy informacji.- opisuje jeden z badaczy.

Motyle używają swoich dużych oczu do monitorowania pozycji słońca na niebie. Ale to nie wystarcza żeby określić kierunek lotu. Każdy motyl musi również połączyć te informacje z informacją o porze dnia, chcąc wiedzieć dokąd lecieć. Na szczęście, niczym ludzie, mają one wewnętrzny zegar który bazuje na rytmicznych ekspresjach kluczowych genów. Zawiera on dzienną ścieżkę wzorów psychologicznych i typowych zachowań. W organizmie motyla jest ulokowany w czułkach, a informacja wędruje przez neurony do mózgu.

Biologowie wcześniej badali już rytmiczność ścieżek w czułkach, które kontrolują wewnętrzny zegar, tak samo, jak ich oczy wyłapują pozycję słońca na niebie. Teraz zespól badaczy nagrał sygnały z czułek i oczu, transportujących informację zegarowe i świetlne do mózgu.

Hamuj albo nękaj

W ich modelu są dwa neuronowe mechanizmy, jeden hamujący, a drugi nakłaniający. Balans pomiędzy tymi mechanizmami kontroli, pomaga mózgom motyli ustalić, który kierunek jest właściwy.

Lokalizacja punktu zmienia się na przestrzeni dnia w oku motyla. – Nasz model przewiduje, że motyle nie przekroczą momentu w którym popełniłyby błąd na trasie. Model jest mechanizmem kontroli, który obliczając tempo neuronów i ich siłę interakcji buduje równanie. Ma ono odpowiedzieć na pytanie, czy przyjęty przez motyla kąt lotu jest słuszny. Bazując na symulacjach, jeśli motyl zleci z trasy z powodu mgły, wiatru, lub obiektów które pojawia się na jego drodze, zawróci w taki sposób żeby uniknąć zderzenia.

Teraz potrzeba tylko dodatkowych badań, które sprawdzą spójność modelu z anatomią mózgu motyla, jego fizjologią i zachowaniem. Dotychczasowe testy wyszły pozytywnie.

Autor: mk/rp / Źródło: science daily

Źródło zdjęcia głównego: Flick (CC BY 2.0) / Conal Gallagher

Pozostałe wiadomości

Z powodu cofki zalana została droga z Kamienia Pomorskiego do Wyspy Chrząszczewskiej, na której uwiezionych zostało ponad 200 mieszkańców. W poniedziałek rano ochotnicza straż pożarna zorganizowała dla nich transport.

Mieszkańcy odcięci przez zalaną drogę. Strażacy zorganizowali transport

Mieszkańcy odcięci przez zalaną drogę. Strażacy zorganizowali transport

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24

Pogoda w poniedziałek się poprawi. Śnieg będzie padać słabo już tylko w południowo-wschodniej Polsce. Termometry wskażą od -3 do 2 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek 13.01. Opady w części kraju, od -3 do 2 stopni

Pogoda na dziś - poniedziałek 13.01. Opady w części kraju, od -3 do 2 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do 24 wzrosła liczba ofiar katastrofalnych pożarów, jakie od kilku dni trawią okolice Los Angeles. Walka z ogniem trwa od ubiegłego wtorku, a do tej pory spłonęło już co najmniej 15 300 hektarów terenu. Z powodu zagrożenia życia ponad 100 tysięcy osób zostało zmuszonych do ewakuacji. Według gubernatora Kalifornii obecna fala pożarów może być najbardziej niszczycielską katastrofą naturalną w historii USA.

"Hrabstwo Los Angeles przeżyło kolejną noc niewyobrażalnego horroru"

"Hrabstwo Los Angeles przeżyło kolejną noc niewyobrażalnego horroru"

Źródło:
PAP, Reuters

Po raz pierwszy w tym sezonie w czeskiej części Karkonoszy ogłoszono trzeci stopień zagrożenia lawinowego. Trudne warunki występują także po słowackiej i polskiej stronie Tatr, gdzie również obowiązują alarmy. Ratownicy apelują o ostrożność.

Zagrożenie lawinowe w górach. "Zdradliwa sytuacja"

Zagrożenie lawinowe w górach. "Zdradliwa sytuacja"

Źródło:
PAP, TOPR, Horska Sluzba

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. Najtrudniejsze warunki związane z intensywnymi opadami śniegu, oblodzeniem i opadami marznącymi występują w północnych oraz południowych regionach Polski. Obowiązują pomarańczowe i żółte alarmy.

Niebezpiecznie na północy i południu Polski. Ostrzeżenia IMGW

Niebezpiecznie na północy i południu Polski. Ostrzeżenia IMGW

Źródło:
IMGW

Po śnieżnym i zimnym weekendzie wkrótce czeka nas duże ocieplenie. Sprawdź, co przyniesie pogoda w kolejnych 16 dniach w długoterminowej prognozie temperatury, przygotowanej przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: zima wpadła do nas na krótko

Pogoda na 16 dni: zima wpadła do nas na krótko

Źródło:
tvnmeteo.pl

Lód z przejeżdżającego auta uszkodził szybę innego pojazdu. Zdarzenie, do którego doszło w jednym z amerykańskich miast w stanie Kansas, zostało uchwycone przez kamerkę samochodową.

Kawałek lodu leciał w jego kierunku. Nagranie

Kawałek lodu leciał w jego kierunku. Nagranie

Źródło:
CNN, KCTV

Szalejący nad Bałtykiem sztorm spowodował cofkę w kilku miejscowościach, m.in. w Sztutowie, Kątach Rybackich, Świerznicy, Rewie i Mechelinkach. W portach w Ustce i Mrzeżynie woda zalała bulwary oraz znajdujące się tam lokale usługowe.

Cofka nad Bałtykiem. Zalane ulice i bulwary, przesiąkające wały w kilku miejscowościach

Cofka nad Bałtykiem. Zalane ulice i bulwary, przesiąkające wały w kilku miejscowościach

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, PAP

Północ Grecji przygotowuje się na intensywne opady śniegu. W niektórych regionach w poniedziałek szkoły będą zamknięte, kierowcy mają używać łańcuchów śniegowych na koła, wprowadzono zakaz ruchu ciężarówek.

Uderzenie zimy w Grecji. Zamknięto szkoły

Uderzenie zimy w Grecji. Zamknięto szkoły

Źródło:
PAP

Pod naporem mokrego śniegu w miejscowości Łobez (województwo zachodniopomorskie) zawaliły się dach i ściana w hurtowni materiałów budowlanych. Straż pożarna poinformowała, że nie ma osób rannych.

Pod naporem śniegu zawalił się dach magazynu

Pod naporem śniegu zawalił się dach magazynu

Źródło:
TVN24

Ratownicy TOPR ogłosili w niedzielę drugi stopień zagrożenia lawinowego. Z powodu intensywnych opadów śniegu i silnego wiatru panują bardzo niekorzystne warunki turystyczne.

"Gwałtowne pogorszenie sytuacji" w Tatrach

"Gwałtowne pogorszenie sytuacji" w Tatrach

Źródło:
PAP

Sobotni atak zimy zakończył się prawie tysiącem interwencji strażaków, głównie na Pomorzu. W dzień doszło do wielu kolizji i wypadków. Mokry, ciężki śnieg łamał konary i przewracał drzewa, uszkadzał linie energetyczne i utrudniał podróżowanie.

Prawie tysiąc interwencji po ataku zimy. Kolizje, nieprzejezdne drogi, podtopienia

Prawie tysiąc interwencji po ataku zimy. Kolizje, nieprzejezdne drogi, podtopienia

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24, PAP, TVN24

"Wyspa widmo" pojawiła się na Morzu Kaspijskim - i bardzo szybko zniknęła. Do powstania niewielkiego skrawka lądu doszło w 2023 roku po wybuchu wulkanu błotnego. Wystarczyło jednak kilkanaście miesięcy, by wyspa się rozmyła.

Satelita wykrył "wyspę widmo"

Satelita wykrył "wyspę widmo"

Źródło:
NASA Earth Observatory, anl.az

Do silnego trzęsienia ziemi doszło w nocy z soboty na niedzielę w Meksyku. Wstrząsy o magnitudzie 6,2 spowodowały panikę wśród mieszkańców kilku stanów, którzy w środku nocy wybiegli na ulice.

W środku nocy wybiegali z domów na ulice

W środku nocy wybiegali z domów na ulice

Źródło:
USGS, El Informador

Zimowa burza przeszła nad wschodnimi i południowymi Stanami Zjednoczonymi. Intensywne opady śniegu doprowadziły do odwołania tysięcy lotów, przerwania dostaw prądu i wody pitnej oraz zamknięcia niektórych szkół. Na oblodzonych drogach dochodziło do groźnych wypadków.

Tyle śniegu nie spadło tam od lat. Auta ślizgały się na "czarnym lodzie"

Tyle śniegu nie spadło tam od lat. Auta ślizgały się na "czarnym lodzie"

Źródło:
PAP, CBS News, NWS Atlanta

Początek roku jedynie miejscami przyniósł nam powrót zimy. W wielu regionach Polski zamiast śniegu pada deszcz, a szare krajobrazy uparcie nie chcą się zabielić. To, czy w styczniu 2025 możemy spodziewać się jeszcze porządnego mrozu, sprawdza nasza synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

"Bestia ze wschodu" śpi, a co z wirem polarnym? Najnowsze prognozy na styczeń

"Bestia ze wschodu" śpi, a co z wirem polarnym? Najnowsze prognozy na styczeń

Źródło:
tvnmeteo.pl

Apokaliptyczne sceny rozgrywają się w hrabstwie Los Angeles, gdzie pożary spowodowały katastrofalne szkody i zmusiły dziesiątki tysięcy ludzi do opuszczenia swoich domów. Zdjęcia zniszczonych budynków pokazują, jak niszczycielski jest żywioł.

Tylko zgliszcza. Los Angeles po "piekielnej" pożodze

Tylko zgliszcza. Los Angeles po "piekielnej" pożodze

Źródło:
Reuters

Do Majotty zbliża się cyklon Dikeledi. Francuskie terytorium zamorskie objęte zostało pomarańczowym alarmem. Wstrzymano kursowanie promów, na stacjach benzynowych utworzyły się bardzo długie kolejki. Niemal miesiąc temu region ten został spustoszony przez cyklon Chido.

Prawie miesiąc temu spustoszył ich Chido, teraz nadciąga Dikeledi

Prawie miesiąc temu spustoszył ich Chido, teraz nadciąga Dikeledi

Źródło:
PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej pokazał długoterminową eksperymentalną prognozę na najbliższe cztery miesiące. Jaka pogoda będzie w lutym i czego spodziewać się wiosną w 2025 roku? Sprawdź.

Wiosna przyjdzie wcześniej? Jest nowa długoterminowa prognoza IMGW

Wiosna przyjdzie wcześniej? Jest nowa długoterminowa prognoza IMGW

Źródło:
IMGW

Rok 2024 był najcieplejszym w historii pomiarów. Jak przekazali specjaliści z serwisu Copernicus Climate Change Service (C3S), zapisał się on w historii jako pierwszy rok kalendarzowy, w którym średnia globalna temperatura przekroczyła 1,5 stopnia Celsjusza powyżej poziomu z czasów preindustrialnych.

To już pewne. Spełnił się najczarniejszy scenariusz

To już pewne. Spełnił się najczarniejszy scenariusz

Źródło:
PAP, Copernicus Climate Change Service (C3S)

Listopad był jedynym miesiącem w 2024 roku, w którym średnia temperatura powietrza była w Polsce niższa niż zazwyczaj. Jak podaje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, wszystkie pozostałe miesiące okazały się cieplejsze niż zwykle, a wśród nich szczególnie wyróżnił się luty.

Te mapy pokazują, jak gorący był 2024 rok w Polsce. "Luty był gamechangerem"

Te mapy pokazują, jak gorący był 2024 rok w Polsce. "Luty był gamechangerem"

Źródło:
IMGW

Start rakiety New Glenn jest zaplanowany na poniedziałkowy poranek. Sprzęt został zaprojektowany przez Blue Origin, firmę Jeffa Bezosa, i ma służyć do wynoszenia dużych ładunków na orbitę okołoziemską. Jak zapowiadają przedstawiciele przedsiębiorstwa, niektóre elementy systemu polecą w kosmos wielokrotnie.

New Glenn czeka na start. Wyniesie ładunek, jakiemu nie sprostają nawet rakiety Elona Muska

New Glenn czeka na start. Wyniesie ładunek, jakiemu nie sprostają nawet rakiety Elona Muska

Źródło:
CNN, AFP