Zanieczyszczenia świetlne stanowią poważny problem. Światła cywilizacji mogą zmieniać funkcjonujące na Ziemi ekosystemy. Dla niektórych zwierząt ich nadmiar jest szkodliwy, dla innych korzystny. Sztuczne światło dezorientuje migrujące ptaki i utrudnia żółwiom składanie jaj.
Zaświetlenie latarniami, podświetleniami budowli, samochodami sprawia, że coraz mniej widoczne są gwiazdy i inne obiekty na niebie. Zaburza to również rytm dobowy ludzi i zwierząt.
Światło szkodliwe dla zdrowia
Dr Weronika Śliwa z Centrum Nauki Kopernik informuje, że według badań stały i wysoki poziom naświetlenia może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi.
- Prawdopodobnie wynika to z wywołanych światłem zaburzeń produkcji melatoniny. Dodatkowo światło utrudnia zasypianie, wywołuje zmęczenie, irytację i bóle głowy - wyjaśnia dr Śliwa.
Walka z zanieczyszczeniami świetlnymi
O problemie utraty ciemnego nieba mówi się już w kategoriach zagrożeń ekologicznych. W ocenie części ekspertów jest to zjawisko postępujące znacznie szybciej niż globalne ocieplenie czy też zanieczyszczenie odpadami. Obrońcy środowiska postanowili stanąć z nim do walki.
Jak podaje portal ciemneniebo.pl, nadmierne używanie sztucznego światła powinno być zwalczane podobnie jak ograniczanie emisji gazów cieplarnianych.
- Należy jednak w tym miejscu podkreślić, że celem ochrony ciemnego nieba nie jest zupełne wygaszanie obszarów mieszkalnych, likwidacja świetlnych reklam czy ograniczanie montażu nowych punktów oświetleniowych. Chodzi o stosowanie rozwiązań leżących w zgodzie z otoczeniem naturalnym, poprzez minimalizowanie ucieczki światła ponad linię horyzontu, głównie za sprawą rezygnacji z wypukłych kloszy na rzecz płaskiej szyby w oprawach oświetleniowych - podaje portal.
Ochrona nocnego nieba
Pierwsza organizacja zajmująca się ochroną nocnego nieba powstała w 1988 roku w Stanach Zjednoczonych. Później powstało wiele podobnych inicjatyw. Stworzono kilkadziesiąt portali i stron internetowych poświęconych tej tematyce. Propagują one idee ochrony nocnego nieba w mediach oraz promują racjonalne i przyjazne dla środowiska oświetlenie w miastach.
Także w Polsce problemy ze sztucznym światłem stają się coraz bardziej uciążliwe - nie tylko dla mieszkańców dużych aglomeracji, lecz także dla ludzi zamieszkujących nawet małe wsie i miasteczka. Odpowiada za to - zdaniem astronomów i ekologów - brak norm regulujących "zanieczyszczenie światłem" w połączeniu z niewłaściwą polityką oświetlenia ulic.
Co można zrobić?
Portal earthsky.org podpowiada, co można zrobić dla Ziemi podczas Międzynarodowego Tygodnia Ciemnego Nieba:
Używaj światła tylko wtedy, kiedy musisz. Kiedy już oświetlasz, kieruj kąt padania w dół. Mogą pomóc czujniki ruchu, które będą włączały i wyłączały światło "w potrzebie".
Bierz udział w imprezach pod gwiazdami. Wiele klubów miłośników astronomii w okresie Międzynarodowego Tygodnia Ciemnego Nieba organizuje związane z nim eventy.
Weź udział w konkursie na najlepsze zdjęcia nieba.
Informuj sąsiadów o problemie.
Tydzień dla nocnego nieba
Międzynarodowy Tydzień Ciemnego Nieba został wymyślony przez licealistkę Jennifer Barlow w 2003 roku. Odbywa się corocznie w okolicy Dnia Ziemi i Dnia Astronomii.
Autor: PW/rp,mj / Źródło: earthsky.org, swiatnauki.pl