Erupcja wulkanu Eyjafjallaj枚kull, cho膰 ogromna, nie zafundowa艂a stratosferze tak wielu aerozoli, jak w 1991 roku filipi艅ski wulkan Pinatubo, kt贸ry wypu艣ci艂 w niebo 10 km kw. gaz贸w, popio艂u, dymu i innych materia艂贸w, przez co planeta och艂odzi艂a si臋 na rok.
Badacze z NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration), bior膮c pod uwag臋 aktywno艣膰 sejsmiczn膮 wulkan贸w i aktywno艣膰 ludzk膮 polegaj膮ca na spalaniu w臋gla sugeruj膮, 偶e przez ostatni膮 dekad臋 aerozole spowalnia艂y globalne ocieplenie.
Zasadniczo dwutlenek siarki znajduj膮cy si臋 blisko powierzchni Ziemi pochodzi ze spalania w臋gla oraz z erupcji wulkan贸w. Je艣li dostanie si臋 do stratosfery, czyli do 艣rodkowej cz臋艣ci atmosfery, formuje si臋 w krople rozcie艅czonego kwasu siarkowego, nale偶膮ce do grupy substancji znanych jako aerozole. Aerozole odbijaj膮 艣wiat艂o s艂oneczne od planety, ocieniaj膮 Ziemi臋 i sprawiaj膮, 偶e temperatury si臋 obni偶aj膮. Niekt贸re utrzymuj膮 si臋 w stratosferze przez kilka lat, przez co przed艂u偶aj膮 proces och艂odzania si臋 powietrza.
Poziom aerozoli wzr贸s艂
John Daniel oraz inni naukowcy z NOAA, na podstawie danych satelitarnych i innych pomiar贸w, ustalili, 偶e poziom tego typu aerozoli w stratosferze wzrasta od dziesi臋ciu lat, a ich st臋偶enie si臋 podwoi艂o. Odbijaj膮 one od Niebieskiej Planety 0,1 wata na metr kw. 艣wiat艂a s艂onecznego.
To wystarczy, 偶eby zr贸wnowa偶y膰 prawie jedn膮 trzeci膮 z 0,28 wata na m kw. dodatkowego ciep艂a, wytwarzaj膮cego si臋 w wyniku wzrastaj膮cej koncentracji gaz贸w cieplarnianych w atmosferze. Takich jak na przyk艂ad dwutlenek wegla. Badacze obliczyli ponadto, 偶e aerozole zapobieg艂y wzrostowi temperatury o 0,07 st. C od 2000 roku.
Uda si臋 zapobiec globalnemu ociepleniu?
Sk膮d wzrost poziomu aerozoli w stratosferze? W ostatnich latach mia艂o miejsce naprawd臋 du偶o erupcji mniejszych wulkan贸w i spalono du偶o w臋gla. W samych Chinach spala si臋 3 mld ton metrycznych paliwa skalnego rocznie, zazwyczaj nie kontroluj膮c przy tym poziomu zanieczyszcze艅.
Badania nad aerozolami pozwol膮 wyja艣ni膰, dlaczego globalne ocieplenie nie post臋puje tak szybko, jak post臋powa艂o w latach 90-tych. Ten efekt udowadnia r贸wnie偶, 偶e geoin偶ynierowie mogliby sami wyemitowa膰 kwas siarkowy do stratosfery, 偶eby zapobiec katastrofalnemu w skutkach globalnemu ociepleniu
Autor: map/ms / 殴r贸d艂o: scientificamerican.com