Uderzenie komety zapisane w starożytnych płaskorzeźbach

Symbole na filarze świątyni Gobekli Tepe
Symbole na filarze świątyni Gobekli Tepe
Symbole na filarze świątyni Gobekli Tepe

Naukowcy rozszyfrowali słynne starożytne symbole znajdujące się w jednej z tureckich świątyń. Okazuje się, że są tam informacje o siejącym zniszczenie uderzeniu komety sprzed ponad 13 tys. lat.

Na podstawie symulacji komputerowych, pozwalających zobaczyć, jak wyglądał wtedy Układ Słoneczny, badacze z brytyjskiego Uniwersytetu Edynburskiego stwierdzili, że płaskorzeźby znalezione w tureckiej świątyni mogą opisywać uderzenie komety, które wystąpiło około 10950 r p.n.e. i które zbiegło się w czasie z małą epoką lodową, która na zawsze zmieniła ówczesną cywilizację.

Younger Dryas

Epoka lodowa, którą nazywano "Younger Dryas", trwała około 1000 lat i jest uznawana za kluczowy okres w historii ludzkości, ponieważ to właśnie w tym czasie powstały pierwsze neolityczne cywilizacje (takie, które przeszły z łowiectwa, zbieractwa i koczownictwa do produkcji żywności, czyli rolnictwa i hodowli). Istnieje podejrzenie, że ludzie zmienili tryb życia ze względu na ochłodzenie się klimatu. Wiadomo także, że w tym samym okresie wyginęły mamuty włochate.

Mimo, że okres Younger Dryas został dokładnie zbadany, wciąż nie jest jasne, co go spowodowało. Jedną z wiodących hipotez wysnuwanych przez naukowców jest uderzenie komety. Badacze jednak nie byli w stanie znaleźć fizycznego dowodu na to, że w tym czasie obiekt uderzył w Ziemię.

Dowody uderzenia komety

Naukowcy sądzą, że wyryte w skale symbole, znalezione w najstarszej świątyni świata - Gobekli Tepe - w południowej Turcji, stanowią dalsze dowody na to, że to właśnie kometa spowodowała małą epokę lodową.

- Myślę, że te badania razem z niedawnym odkryciem anomalii, jaką są rozległe złoża platyny w Ameryce Północnej przeważyły na korzyść [uderzenia komety podczas Younger Dryas] - powiedział główny badacz Martin Sweatman ze Szkoły Inżynierii Uniwersytetu Edynburskiego. - Nasza praca umacnia te fizyczne dowody. To proces zmiany paradygmatu - dodał.

Nie tylko świątynia

Po rozszyfrowaniu symboli naukowcy odkryli, że budowla Gobekli Tepe była nie tylko - jak długo zakładano - kolejną świątynią, ale mogło to być także starożytne obserwatorium.

- Wygląda na to, że Gobekli Tepe poza innymi funkcjami pełniło także rolę obserwatorium do monitorowania nocnego nieba - powiedział Sweatman. - Jeden z jego filarów zdaje się być pamiątką po tym niszczycielskim wydarzeniu - prawdopodobnie najgorszym dniu w historii od końca epoki lodowej - dodał.

Uważa się, że Gobekli Tepe zbudowano około 9000 r p.n.e. (mniej więcej 6000 lat przed tym, jak powstało Stonehenge), jednak symbole na filarze świątyni wskazują na to, że zdarzyło się to około 2000 lat wcześniej.

Znaczenie symboli

Płaskorzeźby znajdują się na filarze budowli znanym jako Sępia Skała (ang. Vulture Stone) i przedstawiają zwierzęta w charakterystycznych pozycjach.

Symbole bardzo długo zastanawiały wielu badaczy, aż w końcu Sweatman razem ze swoim zespołem odkrył, że odpowiadają konstelacjom gwiazd i pokazują, jak rój komet uderza w Ziemię.

Na filarze znajduje się także wizerunek mężczyzny pozbawionego głowy, który uważa się za symbol ludzkiej katastrofy i wielu ofiar po uderzeniu.

Według naukowców płaskorzeźby noszą ślady tego, że ludzie Gobekli Tepe dbali o nie przez tysiąclecia, co może wskazywać na to, że zdarzenie, które opisali mogło mieć długotrwały wpływ na ich cywilizację.

Rozszyfrowanie znaków

By sprawdzić, czy kometa rzeczywiście uderzyła wtedy w Ziemię, naukowcy użyli specjalnych modeli komputerowych, które pomogły im dopasować konstelacje gwiazd wyszczególnione na Sępiej Skale do konkretnych dat. Okazało się, że uderzenie meteoru miało nastąpić około 10950 r p.n.e. z możliwością 250-letniego poślizgu.

Datowanie rzeźb pokrywa się także z informacjami pochodzącymi z rdzeni wiertniczych wydobytych na Grenlandii, które wskazują, że okres Younger Dryas rozpoczął się około 10890 r p.n.e.

To nie pierwszy raz

Jak zauważa Sweatman to nie pierwszy raz, gdy starożytna archeologia dostarcza wiedzy na temat przeszłości różnych cywilizacji.

- Wiele malowideł skalnych paleolitu i artefaktów z podobnymi symbolami zwierząt i innych powtarzających się symboli wskazują na to, że astronomia może być naprawdę starodawną nauką - powiedział badacz. Jeśli rozważasz to, że według astronomów około 20-30 tysięcy lat temu ta wielka kometa prawdopodobnie znalazła się w wewnętrznym Układzie Słonecznym i była bardzo dobrze widoczna i charakterystyczna na niebie, starożytnym ludziom ciężko było to zignorować, biorąc pod uwagę prawdopodobne konsekwencje - dodał.

Autor: zupi/tw / Źródło: Science Alert

Pozostałe wiadomości

Poniedziałek w części kraju zapowiada się burzowo. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia na terenie trzech województw. Najgroźniejsze zjawiska są spodziewane w Małopolsce i na Podkarpaciu.

Tu będzie groźnie. Ostrzeżenia IMGW drugiego stopnia

Tu będzie groźnie. Ostrzeżenia IMGW drugiego stopnia

Źródło:
IMGW

Już za kilka dni termometry pokażą wartości sięgające aż 35 stopni Celsjusza. Jak długo pozostanie z nami skwar? Sprawdź długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: spiekota będzie trudna do zniesienia

Pogoda na 16 dni: spiekota będzie trudna do zniesienia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Niedziela w części kraju upływała pod znakiem gwałtownej aury. Superkomórka burzowa przeszła po południu przez Mielec (Podkarpackie). Wiatr łamał drzewa i uszkadzał linie energetycznie, deszcz pozalewał piwnice. Strażacy w całym województwie interweniowali ponad 200 razy.

Zalane piwnice, brak prądu. Superkomórka przeszła przez Mielec

Zalane piwnice, brak prądu. Superkomórka przeszła przez Mielec

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24, PAP

Około 130 milionów osób jest zagrożonych upałami w Stanach Zjednoczonych, gdzie w ostatnich dniach padło wiele rekordów temperatury i spodziewane są kolejne. Na południowym zachodzie kraju "niebezpieczna i historycznie wysoka fala upałów dopiero się zaczyna" - ostrzegła Narodowa Służba Pogodowa (NWS).

Padają rekordy, a "historyczna fala upałów dopiero się zaczyna"

Padają rekordy, a "historyczna fala upałów dopiero się zaczyna"

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. W poniedziałek 8.07 w niektórych regionach Polski pojawią się przelotne opady deszczu i burze. Termometry pokażą maksymalnie 27 stopni.

Pogoda na dziś - poniedziałek 08.07. Ulga od upału, ale nie od burz

Pogoda na dziś - poniedziałek 08.07. Ulga od upału, ale nie od burz

Źródło:
tvnmeteo.pl

W sobotę wieczorem przez Polskę przetoczyły się gwałtowne burze. Wiało tak mocno, że w Międzychodzie (Wielkopolskie) pękł ponad stuletni dąb i przewrócił się na samochód. W Radgoszczy silny podmuch wiatru poderwał dwa dmuchane zamki, cztery osoby zostały ranne.

Powiało tak silnie, że "symbol miasta" runął w kilka minut

Powiało tak silnie, że "symbol miasta" runął w kilka minut

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, PAP

Beryl sunie w kierunku Teksasu. Według Amerykańskiego Narodowego Centrum ds. Huraganów, żywioł przybierze jeszcze na sile i uderzy w ląd jako huragan pierwszej kategorii. Przyniesie ulewne opady deszczu, które mogą doprowadzić do powodzi.

Beryl coraz bliżej Teksasu. "Przygotujcie się na nagłe opuszczenie domów"

Beryl coraz bliżej Teksasu. "Przygotujcie się na nagłe opuszczenie domów"

Źródło:
NHC, CNN, houstonchronicle.com

Węgrzy przygotowują się na uderzenie drugiej fali upałów w tym roku. Dla całego kraju ogłoszono czerwony alert. Z prognoz wynika, że temperatura może sięgnąć 39 stopni. Wzrasta również ryzyko pożarów - w sześciu komitatach wydano zakaz palenia ognisk.

Czerwony alert przed upałem. Ma obowiązywać do piątku

Czerwony alert przed upałem. Ma obowiązywać do piątku

Źródło:
PAP, idokep.hu

Ranny strażak został uratowany w Kalifornii. Do wypadku doszło podczas akcji gaśniczej w hrabstwie Fresno, gdzie pożar wybuchł ponad tydzień temu. Ogień spalił w tym regionie ponad 5,6 tysięcy hektarów i wciąż nie został opanowany.

Ranny strażak utknął na terenie pożaru. Nagranie z akcji ratunkowej

Ranny strażak utknął na terenie pożaru. Nagranie z akcji ratunkowej

Źródło:
Reuters, Cal Fire

Co najmniej 14 osób zginęło w ciągu ostatnich dwóch dni w Nepalu. Kraj nawiedziła fala monsunowych ulew, która spowodowała poważne powodzie i osuwiska. Wciąż prowadzone są akcje poszukiwawcze.

Stolica pod wodą, odcięte całe regiony. Zginęło kilkanaście osób

Stolica pod wodą, odcięte całe regiony. Zginęło kilkanaście osób

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, The Himalayan Times, PAP

Niedźwiedzica przedostała się na teren zoo w Rumunii. Jak podały lokalne media, drapieżnik przez kilka nocy wdzierał się do ogrodu. W czasie swoich wizyt zabił trzy jelenie i emu. Ze względu na bezpieczeństwo odwiedzających, władze miasta podjęły decyzję o zastrzeleniu niedźwiedzia.

Zastrzelono niedźwiedzicę, która w zoo zabiła trzy jelenie i emu

Zastrzelono niedźwiedzicę, która w zoo zabiła trzy jelenie i emu

Źródło:
PAP, Digi24

Rośnie liczba potwierdzonych przypadków boreliozy w Polsce. Od początku roku do końca czerwca było ich 9134. To więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy odnotowano także 159 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu.

Niepokojące statystyki. Więcej zakażeń boreliozą i przypadków kleszczowego zapalenia mózgu

Niepokojące statystyki. Więcej zakażeń boreliozą i przypadków kleszczowego zapalenia mózgu

Źródło:
PAP

Do śmiertelnego wypadku doszło w Tatrach. W sobotę turysta spadł z wysokości w rejonie Orlej Perci. To najtrudniejszy szlak w polskich górach.

Mężczyzna spadł z wysokości w rejonie Orlej Perci

Mężczyzna spadł z wysokości w rejonie Orlej Perci

Źródło:
TOPR, TPN, PAP, TVN24

Od kilku dni włoski wulkan Stromboli wyrzuca w powietrze popiół i materiał piroklastyczny. Takie widoki przyciągają niektórych turystów, którzy podpływają łódkami w okolice miejsca erupcji, podziwiać niecodzienny dla nich widok.

Wulkan na włoskiej wyspie urządził spektakl. "To jak magnes"

Wulkan na włoskiej wyspie urządził spektakl. "To jak magnes"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Trójka polskich turystów utknęła w piątek w Tatrach Wysokich na Słowacji. Wspinacze musieli przerwać wycieczkę z powodu wychłodzenia i zmęczenia, a w górach zastał ich zmrok. Na pomoc ruszyli ratownicy Horskiej Zachrannej Sluzby.

Polscy turyści w pułapce. Opadli z sił, zastał ich mrok

Polscy turyści w pułapce. Opadli z sił, zastał ich mrok

Źródło:
PAP, HZS

Trąba powietrzna przeszła w piątek przez centrum miasta we wschodnich Chinach. Świadkowie uwiecznili na nagraniach żywioł porywający fragmenty budowli. Wskutek silnego wiatru zginęło pięć osób, a prawie 90 zostało rannych.

Trąba powietrzna nad miastem. Nie żyje pięć osób, wiele jest rannych

Trąba powietrzna nad miastem. Nie żyje pięć osób, wiele jest rannych

Źródło:
Reuters, The Straits Times

W Hiszpanii trwa fala upałów. Na skutek udaru cieplnego w ostatnich dniach zmarły dwie osoby - poinformowały lokalne media.

Upały w Hiszpanii zbierają śmiertelne żniwo

Upały w Hiszpanii zbierają śmiertelne żniwo

Źródło:
ENEX, diariodesevilla.es, wetteronline.de, tvnmeteo.pl

Po wędrówce po jednym z parków w stanie Arizona, gdzie panował ponad 40-stopniowy upał, zmarł 10-latek. Chłopiec poczuł się źle, dlatego jego krewni wezwali pomoc. Niestety w szpitalu nie udało się uratować dziecka.

10-letni chłopiec zmarł po wędrówce. Do szpitala trafił "w skrajnie krytycznym stanie"

10-letni chłopiec zmarł po wędrówce. Do szpitala trafił "w skrajnie krytycznym stanie"

Źródło:
CNN, abcnews.go.com

Australijska policja stanowa z Terytorium Północnego znalazła szczątki 12-letniego dziecka, które miał zaatakować krokodyl. Dziewczynka zaginęła podczas kąpieli w potoku.

Znaleziono zwłoki dziecka, które miał zaatakować krokodyl

Znaleziono zwłoki dziecka, które miał zaatakować krokodyl

Źródło:
Reuters, ABC Australia, tvnmeteo.pl

Po ulicach peruwiańskiego miasta Santa Anita biegał byk. Zwierzę wywołało niemały popłoch wśród pieszych i kierowców. Groźnie wyglądające zdarzenie zarejestrowała kamera.

Byk biegał po ulicach miasta. Zwierzę strąciło mężczyznę z roweru

Byk biegał po ulicach miasta. Zwierzę strąciło mężczyznę z roweru

Źródło:
Reuters, LaRepublica.pe