Naukowcy: susze w聽Europie najwi臋ksze od聽czas贸w Imperium Rzymskiego

[object Object]
Za nami najgor臋tsza dekada w historiiNASA's Scientific Visualization Studio/Kathryn Mersmann
wideo 2/22

Przez zmiany klimatu ostatnie susze w Europie by艂y najpowa偶niejszymi od 2110 lat - wynika z opublikowanego w poniedzia艂ek badania. Jak podkre艣li艂 profesor Ulf Buntgen z Uniwersytetu Cambridge, ekstremalne warunki stan膮 si臋 cz臋stsze, co mo偶e mie膰 katastrofalne skutki dla ca艂ych spo艂ecze艅stw.

Badaj膮c s艂oje zar贸wno 偶ywych d臋b贸w, jak i drewna d臋bowego odzyskanego z budynk贸w i stanowisk archeologicznych w Czechach i Niemczech, naukowcy ustalili, 偶e nasilaj膮ce si臋 od 2014 roku susze w Europie s膮 zjawiskiem bez precedensu od czas贸w rzymskiego imperium.

Zjawisko "gro藕ne dla ca艂ych spo艂ecze艅stw"

Naukowcy wzi臋li pod lup臋 艂膮cznie 27 tysi臋cy s艂oi z 147 drzew, kt贸rych wiek si臋ga do 2110 lat. Pr贸bki wykaza艂y, 偶e w latach 2003, 2005 i 2018 mieli艣my do czynienia z najwi臋kszymi suszami w badanym okresie. Jak stwierdzili, najbardziej prawdopodobn膮 przyczyn膮 ekstremalnych upa艂贸w by艂y zmiany klimatu.

Naukowcy twierdz膮, 偶e fale upa艂贸w mia艂y katastrofalne konsekwencje, powoduj膮c tysi膮ce przedwczesnych 艣mierci, niszczenie upraw i wybuchy po偶ar贸w. Co gorsza, klimatolodzy przewiduj膮 bardziej ekstremalne oraz cz臋stsze fale upa艂贸w i susz w przysz艂o艣ci.

Badanie wykaza艂o r贸wnie偶, 偶e przez ostatnie dwa tysi膮clecia w Europie 艢rodkowej w lecie stopniowo robi艂o si臋 coraz bardziej sucho. Naukowcy wykluczyli, 偶e przyczynami by艂y aktywno艣膰 wulkaniczna i zmiany aktywno艣ci S艂o艅ca (czyli tak zwane cykle s艂oneczne), czy zmiany orbity Ziemi.

Wyniki badania zosta艂y opublikowane w brytyjskim miesi臋czniku naukowym "Nature Geoscience". Ulf Buntgen z Uniwersytetu Cambridge, kt贸ry jest profesorem specjalizuj膮cym si臋 w analizach system贸w 艣rodowiskowych, ostrzega艂, 偶e jest to zjawisko gro藕ne nie tylko dla upraw, ale te偶 dla ca艂ych ekosystem贸w i spo艂ecze艅stw.

- Wszyscy zdajemy sobie spraw臋, jak wyj膮tkowo gor膮ce i suche by艂y ostatnie lata. Nasze wyniki potwierdzaj膮, 偶e to nienaturalne. [...] Zmiany klimatu oznaczaj膮, 偶e ekstremalne warunki stan膮 si臋 cz臋stsze, co mo偶e mie膰 katastrofalne skutki dla rolnictwa, ekosystem贸w oraz ca艂ych spo艂ecze艅stw - m贸wi艂 Buntgen.

Zasoby wodne i susza w Polsce (Adam Ziemienowicz/PAP)Adam Ziemienowicz/PAP

"Szczeg贸lnie alarmuj膮ce"

Wsp贸艂autor badania, profesor Mirek Trnka z Centrum Badawczego CzechGlobe Czeskiej Akademii Nauk ocenia, 偶e ustalenia poczynione dzi臋ki tej analizie s膮 "szczeg贸lnie alarmuj膮ce", je艣li chodzi o przysz艂o艣膰 rolnictwa i las贸w.

Wed艂ug programu Copernicus Climate Change Service (C3S) 2020 rok pod wzgl臋dem globalnym by艂 tak samo gor膮cy jak rekordowy rok 2016, co czyni ostatnich sze艣膰 lat najgor臋tszymi w historii pomiar贸w. Dodatkowo lata 2011-2020 s膮 uznawane za najgor臋tsz膮 dekad臋.

呕ywno艣膰 "niezmiernie wra偶liwa" na zmiany klimatu

Organizacja Narod贸w Zjednoczonych do spraw Wy偶ywienia i Rolnictwa (FAO) ostrzeg艂a, 偶e produkcja 偶ywno艣ci jest "niezmiernie wra偶liwa" na zmiany klimatu. Jak przypomnia艂 Buntugen, zmiany klimatu nie oznaczaj膮 suszy wsz臋dzie, ale podkre艣li艂, 偶e ekstremalne zjawiska s膮 coraz cz臋stsze. Ryzyko coraz cz臋stszych fal ekstremalnych upa艂贸w ro艣nie te偶 wraz ze zmianami biegu pr膮d贸w strumieniowych przenosz膮cych masy powietrza, kt贸re mog膮 spowodowa膰 niekorzystne zmiany w regionach odpowiedzialnych za blisko jedn膮 czwart膮 艣wiatowej produkcji 偶ywno艣ci, w tym Zachodniej Ameryce P贸艂nocnej, Zachodniej Europie, Zachodniej Rosji i na Ukrainie.

Susza niejedno ma imi臋 (PAP/EPA Ma艂gorzata Latos)PAP/EPA Ma艂gorzata Latos

Autor: kw,ps/dd / 殴r贸d艂o: PAP, AFP, The Guardian, tvnmeteo.pl

殴r贸d艂o zdj臋cia g艂贸wnego:聽Shutterstock

Pozosta艂e wiadomo艣ci

Pocz膮tek wakacji przyniesie ciep艂o, ale tak偶e chmury. W weekend przelotnie popada w niekt贸rych cz臋艣ciach kraju. W nowym tygodniu temperatura przekroczy 30 stopni Celsjusza.

Ju偶 wkr贸tce b臋dzie ponad 30 stopni

Ju偶 wkr贸tce b臋dzie ponad 30 stopni

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

Dzisiejszej nocy warto spojrze膰 w niebo, bo pojawi si臋 na nim lec膮cy w Mi臋dzynarodowej Stacji Kosmicznej S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski. Sprawd藕, o kt贸rej godzinie wypatrywa膰 Polaka.

S艂awosz w ISS nad Polsk膮. "Wyjd藕cie popatrze膰 w niebo, warto"

S艂awosz w聽ISS nad聽Polsk膮. "Wyjd藕cie popatrze膰 w聽niebo, warto"

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl, Z g艂ow膮 w gwiazdach

S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski podzieli艂 si臋 pierwszym zdj臋ciem z Mi臋dzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Jak przekaza艂, rozpocz臋艂a si臋 praca nad eksperymentami.

"Praca nad naszymi eksperymentami w mikrograwitacji rozpocz臋ta"

"Praca nad聽naszymi eksperymentami w聽mikrograwitacji rozpocz臋ta"

Aktualizacja:
殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

Nad Polsk膮 w czwartek i w nocy z czwartku na pi膮tek pojawia艂y si臋 burze, kt贸re mia艂y powa偶ne skutki. W Gorzowie Wielkopolskim (woj. lubuskie) zalane zosta艂y ulice, w powiecie gryfi艅skim (woj. zachodniopomorskie) drzewo spad艂o na lokal gastronomiczny, a wiatr "wyrywa艂 100-letnie d臋by".

Burze w Polsce. "Wyrywa艂o 100-letnie d臋by"

Burze w聽Polsce. "Wyrywa艂o 100-letnie d臋by"

Aktualizacja:
殴r贸d艂o:
TVN24, tvnmeteo.pl

Najsuchsza pustynia 艣wiata - Atakama, po艂o偶ona w p贸艂nocnej cz臋艣ci Chile, zosta艂a pokryta 艣niegiem. "Niesamowite" - poinformowa艂o w mediach spo艂eczno艣ciowych Obserwatorium ALMA, zlokalizowane na jej terenie.

艢nieg na najsuchszej pustyni 艣wiata. "Niesamowite"

艢nieg na聽najsuchszej pustyni 艣wiata. "Niesamowite"

殴r贸d艂o:
PAP, AFP

Pogoda na jutro, czyli na sobot臋 28.06. Nadchodz膮ca noc w wi臋kszo艣ci kraju b臋dzie pogodna, ale dzie艅 przyniesie sporo chmur. Termometry wska偶膮 ponad 20 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - sobota 28.06. Noc w cz臋艣ci kraju pod znakiem deszczu, w dzie艅 do 27 stopni

Pogoda na聽jutro - sobota 28.06. Noc w聽cz臋艣ci kraju pod聽znakiem deszczu, w dzie艅 do 27 stopni

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

Pakista艅ska rodzina zorganizowa艂a piknik nad brzegiem rzeki. Gdy dzieci bawi艂y si臋 w wodzie, nagle nadesz艂a pow贸d藕. W wyniku 偶ywio艂u zgin臋艂o co najmniej dziewi臋膰 os贸b - poda艂a agencja Reuters.

Byli na pikniku, dzieci porwa艂a pow贸d藕. S膮 ofiary 艣miertelne

Byli na聽pikniku, dzieci porwa艂a pow贸d藕. S膮 ofiary 艣miertelne

殴r贸d艂o:
Reuters, independent.co.uk

W kosmos zabra艂 ze sob膮 god艂o i flag臋 PRL, fotografie Edwarda Gierka i Leonida Bre偶niewa. By艂 pierwszym Polakiem, kt贸ry polecia艂 w kosmos. Dzisiaj mija 47. rocznica lotu Miros艂awa Hermaszewskiego na orbit臋 oko艂oziemsk膮.

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w聽kosmos

殴r贸d艂o:
PAP

We wtorkowe po艂udnie na niebie nad kilkoma stanami USA pojawi艂 si臋 meteor. Jego rozb艂yskowi towarzyszy艂 huk. Fragment tej kosmicznej ska艂y, jak donosz膮 ameryka艅skie media, m贸g艂 przebi膰 dach domu na przedmie艣ciach Atlanty.

Zrobi艂o dziur臋 w dachu, zniszczy艂o pod艂og臋. To "co艣" mog艂o by膰 meteorytem

Zrobi艂o dziur臋 w聽dachu, zniszczy艂o pod艂og臋. To聽"co艣" mog艂o by膰 meteorytem

殴r贸d艂o:
Guardian, CNN, Reuters

Wenezuel臋 nawiedzi艂y silne opady deszczu, kt贸re doprowadzi艂y do powodzi i osuni臋膰 ziemi. W艂adze wprowadzi艂y og贸lnokrajowy stan wyj膮tkowy i ewakuowa艂y tysi膮ce mieszka艅c贸w.

"Anio艂 str贸偶 kaza艂 mi wr贸ci膰". Uratowa艂 艣pi膮c膮 rodzin臋 przed powodzi膮

"Anio艂 str贸偶 kaza艂 mi wr贸ci膰". Uratowa艂 艣pi膮c膮 rodzin臋 przed聽powodzi膮

殴r贸d艂o:
Reuters, Watchers.news, CNN

W艂oscy meteorolodzy ostrzegaj膮, 偶e tegoroczne lato mo偶e przypomina膰 dramatyczny sezon z 2003 roku, kiedy upa艂y poch艂on臋艂y 偶ycie tysi臋cy os贸b. Eksperci alarmuj膮: lipiec i sierpie艅 przynios膮 d艂ugotrwa艂e fale gor膮ca, tropikalne noce i brak deszczu, co stanowi powa偶ne zagro偶enie dla zdrowia publicznego.

Tamto lato by艂o katastrof膮. W艂osi boj膮 si臋 powt贸rki

Tamto聽lato by艂o katastrof膮. W艂osi boj膮 si臋 powt贸rki

殴r贸d艂o:
PAP

Po艂udniowo-zachodnie Chiny mierz膮 si臋 ze skutkami powodzi, jaka zdarza si臋 raz na 50 lat. Wiele miast i wiosek zosta艂o zalanych.

Woda zalewa miasta i wsie. "Pot臋偶ny cios"

Woda zalewa miasta i聽wsie. "Pot臋偶ny cios"

殴r贸d艂o:
Reuters

S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski jest ju偶 na Mi臋dzynarodowej Stacji Kosmicznej. Poczas oficjalnej ceremonii powitania nowej za艂ogi na pok艂adzie ISS Polak otrzyma艂 odznak臋 astronauty z przypisanym sobie numerem.

Pierwszy Polak na ISS - astronauta numer 635

Pierwszy Polak na聽ISS - astronauta numer 635

Aktualizacja:
殴r贸d艂o:
PAP, TVN24

Fala upa艂贸w nawiedzi艂a W艂ochy. Pi膮tek i sobota b臋d膮 krytyczne, bo w te dni warto艣ci na termometrach zbli偶膮 si臋 do 40 stopni. W艂oskie ministerstwo zdrowia wyda艂o dla wielu miast czerwony alarm przed spiekot膮. Apel o ostro偶no艣膰 kieruje do tysi臋cy polskich turyst贸w ambasada Rzeczypospolitej Polskiej.

Ambasada ostrzega Polak贸w we W艂oszech przed skwarem

Ambasada ostrzega Polak贸w we聽W艂oszech przed聽skwarem

殴r贸d艂o:
PAP, meteo.it, ilmeteo.it

Gwa艂towna burza w zaledwie kilka minut zniszczy艂a XI-wieczny ko艣ci贸艂 we francuskiej Normandii. Renowacja historycznego budynku trwa艂a a偶 35 lat.

Wie偶a dzwonnicy run臋艂a na naw臋. Burza zniszczy艂a XI-wieczny ko艣ci贸艂

Wie偶a dzwonnicy run臋艂a na聽naw臋. Burza zniszczy艂a XI-wieczny ko艣ci贸艂

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

Trwa misja Ax-4 z udzia艂em polskiego astronauty S艂awosza Uzna艅skiego-Wi艣niewskiego. Polak wraz z za艂og膮 zmierza w kierunku Mi臋dzynarodowej Stacji Kosmicznej na pok艂adzie kapsu艂y Dragon. Kilka minut przed godzin膮 8 polskiego czasu za艂oga misji Ax-4 po艂膮czy艂a si臋 z Ziemi膮. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w kt贸rym poka偶emy kluczowe momenty misji Polaka.

"Witamy, Ziemio!" Pierwsze s艂owa za艂ogi misji Ax-4 z kosmosu

"Witamy, Ziemio!" Pierwsze s艂owa za艂ogi misji Ax-4 z聽kosmosu

殴r贸d艂o:
PAP, Axiom Space

Nadmierne po艂owy doprowadzi艂y do ewolucji dorsza ba艂tyckiego, kt贸ry w ich skutek sta艂 si臋 mniejsz膮 ryb膮 - pisz膮 naukowcy w nowym artykule. Populacja tej ryby w Ba艂tyku dotar艂a "na skraj za艂amania" i jej po艂贸w jest od 2019 roku zakazany.

Dorsz z Ba艂tyku si臋 skurczy艂. Zaskakuj膮ca ewolucja przez cz艂owieka

Dorsz z聽Ba艂tyku si臋 skurczy艂. Zaskakuj膮ca ewolucja przez聽cz艂owieka

殴r贸d艂o:
PAP

S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski wraz z za艂og膮 misji Ax-4 jest w drodze na Mi臋dzynarodow膮 Stacj臋 Kosmiczn膮. W nocy ze 艣rody na czwartek na polskim niebie mo偶na by艂o zobaczy膰 ISS i pod膮偶aj膮c膮 za ni膮 kapsu艂臋 Crew Dragon. To wyj膮tkowe wydarzenie uda艂o si臋 uwieczni膰 na nagraniu. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w kt贸rym poka偶emy kluczowe momenty misji Polaka.

S艂awosz na polskim niebie! Wyj膮tkowe nagranie

S艂awosz na聽polskim niebie! Wyj膮tkowe nagranie

殴r贸d艂o:
Karol W贸jcicki - Z G艂ow膮 W Gwiazdach

Kapsu艂a Dragon Grace zbli偶a si臋 do Mi臋dzynarodowej Stacji Kosmicznej. O tym, jak b臋dzie wygl膮da膰 ta skomplikowana procedura, opowiada艂 reporter TVN24BiS Hubert Kijek. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w kt贸rym poka偶emy kluczowe momenty misji Polaka.

Zwolni膮 do centymetra na sekund臋. Tak b臋dzie wygl膮da艂o dokowanie do ISS

Zwolni膮 do聽centymetra na聽sekund臋. Tak聽b臋dzie wygl膮da艂o dokowanie do ISS

殴r贸d艂o:
TVN24

Piorun uderzy艂 w powierzchni臋 jeziora, rani膮c przy tym dwadzie艣cia os贸b. Do zdarzenia dosz艂o w hrabstwie Lexington w Karolinie Po艂udniowej w USA.

Piorun trafi艂 w grup臋 ludzi. "Pojawi艂 si臋 znik膮d"

Piorun trafi艂 w聽grup臋 ludzi. "Pojawi艂 si臋 znik膮d"

殴r贸d艂o:
CNN

Lot doktora S艂awosza Uzna艅skiego-Wi艣niewskiego na Mi臋dzynarodow膮 Stacj臋 Kosmiczn膮 mo偶e by膰 ogromnym krokiem Polski w stron臋 rozwoju technologii. Tomasz Ro偶ek, za艂o偶yciel Fundacji "Nauka. To lubi臋", m贸wi艂 w "Faktach po Faktach", 偶e je艣li tego wydarzenia odpowiednio nie wykorzystamy, to stanie si臋 ono podpalonym snopkiem s艂omy. - Po to, 偶eby to nie zosta艂o kupk膮 popio艂u, my musimy na to pracowa膰 - doda艂.

Lot Polaka to wielka szansa. "Trzeba j膮 wykorzysta膰, by nie zosta艂a kupk膮 popio艂u"

Lot Polaka to聽wielka szansa. "Trzeba j膮 wykorzysta膰, by聽nie聽zosta艂a kupk膮 popio艂u"

殴r贸d艂o:
Fakty po po艂udniu, tvnmeteo.pl

Polski astronauta S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski jest ju偶 na orbicie i wraz z za艂og膮 misji Ax-4 zmierza w kierunku Mi臋dzynarodowej Stacji Kosmicznej. Historyczny start 艣ledzi艂o i ogl膮da艂o tysi膮ce os贸b na ca艂ym 艣wiecie.

Ten dzie艅 zapami臋tamy na d艂ugo. Historyczny lot Polaka na zdj臋ciach

Ten dzie艅 zapami臋tamy na聽d艂ugo. Historyczny lot Polaka na聽zdj臋ciach

殴r贸d艂o:
PAP

W jednym z chi艅skich hoteli pandki rude by艂y przez pracownik贸w wpuszczane o poranku do pokoj贸w, by budzi膰 go艣ci. W sieci pojawi艂y si臋 nagrania, na kt贸rych wida膰, jak doro艣li i dzieci karmi膮, g艂aszcz膮 i nagrywaj膮 zwierz臋ta z bliskiej odleg艂o艣ci. Jak poda艂 "The Independent", na hotel spad艂a fala krytyki z powodu wykorzystywania zagro偶onego gatunku do zabawiania go艣ci i nieetycznego zarabiania kosztem zwierz膮t.

Hotel wykorzystywa艂 pandki rude do budzenia go艣ci

Hotel wykorzystywa艂 pandki rude do聽budzenia go艣ci

殴r贸d艂o:
Independent

Ruszy艂a misja Ax-4, w kt贸rej udzia艂 bierze S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski. Za艂og臋 na Mi臋dzynarodow膮 Stacj臋 Kosmiczn膮 (ISS) wynosi kapsu艂a Dragon, kt贸ra wraz z rakiet膮 Falcon 9 zrewolucjonizowa艂a przemys艂 kosmiczny. W trakcie lotu poznali艣my imi臋, jakie astronauci wybrali dla swojego statku kosmicznego.

Tak nazwano kapsu艂臋, w kt贸rej lec膮 astronauci. "To wi臋cej ni偶 imi臋"

Tak聽nazwano kapsu艂臋, w聽kt贸rej聽lec膮 astronauci. "To wi臋cej ni偶 imi臋"

Aktualizacja:
殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl, SpaceX, Financial Times

Z Centrum Lot贸w Kosmicznych Johna F. Kennedy'ego na Florydzie wystartowa艂a rakieta, kt贸ra zabierze misj臋 Ax-4 na Mi臋dzynarodow膮 Stacj臋 Kosmiczn膮. W sk艂ad za艂ogi wchodzi S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski. B臋dzie pierwszym Polakiem w historii, kt贸ry postawi stop臋 na ISS. Misja Ignis, realizowana przy wsp贸艂pracy z Europejsk膮 Agencj膮 Kosmiczn膮, to nie tylko presti偶owe wydarzenie, ale tak偶e technologiczny i edukacyjny prze艂om dla polskiego sektora kosmicznego.

Otwiera si臋 nowa era w polskiej eksploracji kosmosu

Otwiera si臋 nowa era w聽polskiej eksploracji kosmosu

殴r贸d艂o:
PAP

Punktualnie o godzinie 8.31 z przyl膮dka Canaveral na Florydzie w kosmos polecia艂 S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski. Wcze艣niej Polak po偶egna艂 si臋 jeszcze z rodzin膮.

S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski 偶egna si臋 z rodzin膮 przed startem. Wzruszaj膮ce nagranie

S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski 偶egna si臋 z聽rodzin膮 przed聽startem. Wzruszaj膮ce nagranie

殴r贸d艂o:
TVN24

Upa艂y nawiedzi艂y wschodni膮 cz臋艣膰 Stan贸w Zjednoczonych. W wielu miejscach temperatura przekroczy艂a 35 stopni Celsjusza, a w艂adze wyda艂y ostrze偶enia. Zwi臋kszone zapotrzebowanie na klimatyzacj臋 i wentylacj臋 doprowadzi艂o do przerw w dostawie pr膮du.

Skwar w USA. Jest ofiara 艣miertelna

Skwar w聽USA. Jest ofiara 艣miertelna

殴r贸d艂o:
PAP