Jezioro Aralskie znika. Zdjęcia z lat 60. i dziś

Jezioro Aralskie zasilane było głównie wodami roztopowymi i deszczówką, która po zboczach gór spływała do akwenu. Nazywane przez miejscowych Morzem Aralskim było również niezwykle ważnym miejscem połowów dla mieszkańców Kazachstanu i Uzbekistanu.

Miał być raj, jest pustynia

Jednak w latach 1950-60 hydrolodzy ZSRR zdecydowali o zmianie biegu dwóch, uchodzących do zbiornika rzek: Amu-darii i Syr-darii. Zbudowano szereg zapór i kanałów, które zmieniły bieg wspomnianych rzek. A wszystko po to, by użyźnić okoliczne pola i umożliwić na nich uprawę bawełny i innych roślin.

Jezioro Aralskie było także bardzo ważnym punktem na radzieckich mapach wojskowych. Do 1966 r. na wyspie Vozrozhdeniye (Odrodzenie) mieściły się tajne laboratoria broni biologicznej.

Zamiast nawodnić, osuszyli

Pomysł nawodnienia pól przyniósł odwrotne skutki. Jezioro Aralskie zaczęło się kurczyć. W ciągu 38 lat zbiornik niemal kompletnie wysechł.

Bardzo łatwo można to zaobserwować porównując zdjęcie wykonane 22 sierpnia 1964 r. przez satelitę Argon i fotografię amerykańskiego spektroradiometru MODIS z 2011 r.

Wyspa jest półwyspem

Od 2001 roku Wyspa Odrodzenia z powodu stale obniżającego się poziomu wody stała się półwyspem. Aby nasiąknieta chemikaliami ziemia nie zatruła wód jeziora i nie stanowiła niebezpieczeństwa dla ludności i zwierząt, amerykańscy i uzbeccy naukowcy zrewitalizowali teren wyspy w 2002 roku. Mimo to mówi się, że słona woda Jeziora Aralskiego została zanieczyszczona nawozami i pestycydami.

Sztuczna regulacja nurtów rzek Amu-daria i Syr-daria doprowadziła do systematycznego rozszerzenia się terenów pustynnych. W miarę opadania poziomu wody w zbiorniku, upadło rybołówstwo i wioski, których mieszkańcy trudnili się połowem.

Zostało 10 proc. powierzchni

50 lat po realizacji katastrofalnego w skutkach projektu regulacji wód zasilających Jezioro Aralskie, zbiornik praktycznie zniknął. Niektóre szacunki wskazują, że dzisiejsza powierzchnia to zaledwie 10 proc. pierwotnej.

Utrata łagodzących pogodę wpływów dużego zbiornika wodnego jakim było Jezioro Aralskiego, doprowadziło również do zmian klimatycznych. Teraz w tym rejonie panuje klimat kontynentalny: zimy są chłodniejsze, a lata bardziej gorące.

Autor: ls/ŁUD / Źródło: earthobservatory.nasa.gov