Gryzą zazwyczaj w okolicach ust, stąd ich nazwa. Tak zwane całujące robaki przenoszą pasożyta, który wywołuje chorobę Chagasa. Według najnowszych wyników badań jest ona o wiele bardziej śmiercionośna, niż do tej pory sądzono.
Pluskwiaki kąsają ludzi najczęściej podczas snu. Potem zanieczyszczają ranę kałem, w którym przenoszą pasożyta Trypanasoma cruzi. Ten wnika do krwiobiegu człowieka, powodując chorobę Chagasa. W miejscu ugryzienia przez pluskwę powstaje obrzęk, niekiedy guzki.
Choroba jest najczęściej spotykana w krajach Ameryki Środkowej i Południowej oraz w 25 stanach USA.
Chorują, ale nie wiedzą
Pacjenci dowiadują się o zarażeniu zazwyczaj przez przypadek, podczas oddawania krwi - zauważa doktor Ligia Capuani z Uniwersytetu w Sao Paulo w Brazylii, który prowadził badania. Nieświadome nosicielki podczas ciąży przekazują chorobę dziecku.
Wiadomo, że choroba Chagasa przez lata potrafi przebiegać dość łagodnie i bezobjawowo. Ale najnowsze badania pokazują, że jest o wiele bardziej śmiercionośna, niż do tej pory sądzono.
Zespół badawczy z Uniwersytetu w Sao Paulo przeanalizował dane pobrane od ponad 8 500 osób, które przekazały krew w latach 1996-2000. Naukowcy porównali śmiertelność wśród osób, które miały zarówno wynik testów pozytywny, jak i negatywny. Obserwacje prowadzono przez 14 lat.
Pocałunek śmierci
Badacze wykazali, że u osób zarażonych ryzyko śmierci wzrasta od dwóch do trzech razy. Wśród zarażonych ryzyko chorób kardiologicznych zwiększa się aż siedemnastokrotnie.
- Niezależnie od wieku ludzie cierpiący na chorobę umierają szybciej niż zdrowi - powiedziała dr Ligia Capuani. - Osoby zakażone po szybkiej diagnozie powinny podjąć leczenie - dodała.
Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na całym świecie ponad 6 milionów ludzi zarażonych pasożytem przenoszonym przez tzw. całujące robaki, a 30 procent z nich cierpi na poważne choroby kardiologiczne. Natomiast u 10 procent pojawiają się objawy chorób układu pokarmowego i neurologicznego.
Objawy choroby Chagasa
Choć choroba często nie daje objawów, nie jest to reguła. U niektórych pacjentów występują nagłe, ostre objawy w pierwszych dwóch miesiącach od zarażenia. Pojawia się wysoka gorączka, zmęczenie, wysypka, biegunka, czy opuchlizna kończyn. Na tym etapie choroba Chagasa często jest mylona z grypą, ale wymienione objawy przypominają symptomy wielu innych chorób, co utrudnia rozpoznanie.
- Choroba po cichu i stopniowo wyniszcza organizm, uszkadzając narządy wewnętrzne. Jeśli pasożyt przedostanie się do serca, powoduje nieodwracalne skutki, które zazwyczaj kończą się śmiercią pacjenta - powiedziała doktor Ester Cerdeira Sabino, członek brazylijskiego zespołu badawczego.
- Większość ludzi, którzy zostaną ugryzieni, nie jest świadoma zagrożenia. Objawy są często lekceważone, dlatego wskaźniki umieralności na chorobę Chagasa są wysokie - powiedziała Sabino. Zdarza się, że choroba jest utajona przez wiele lat i powraca, powodując ciężkie choroby serca.
Jak zapobiegać?
Według WHO, dostępne są dwa leki przeciwpasożytnicze, które są skuteczne, jeśli zostaną podane tuż po zarażeniu. Im później lek zostanie podany, tym szansa na zwalczenie choroby jest mniejsza. Leki powodują niebezpieczne działania niepożądane, które mogą wystąpić nawet u 40 proc. pacjentów, natomiast leczenie może potrwać do dwóch miesięcy.
Jak dotąd nie udało się opracować szczepionki przeciwko tej chorobie. Najlepszym środkiem zapobiegawczym jest więc zwalczanie pluskwiaków, które ją przenoszą. Przebywając w krajach Ameryki Środkowej i Południowej należy używać środków owadobójczych i zadbać o czystość w miejscu, w którym śpimy. Organizmy te ukrywają się w pęknięciach ścian i innych zakamarkach, często na poddaszu.
Autor: wd/ja / Źródło: CNN, TVN Meteo, PLOS journal
Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia/CDC/World Health Organization