Wilczomlecz – charakterystyka najpopularniejszych gatunków

Źródło:
„Polska Czerwona Księga Roślin”, K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa
Przetrwanie drzew stoi pod znakiem zapytania. Materiał magazynu "Polska i świat"
Przetrwanie drzew stoi pod znakiem zapytania. Materiał magazynu "Polska i świat"TVN24, Polska i Świat
wideo 2/4
Przetrwanie drzew stoi pod znakiem zapytania. Materiał magazynu "Polska i świat"TVN24, Polska i Świat

Wilczomlecz (Euphorbia L.) to roślina z rodziny wilczomleczowatych, która w Polsce występuje dziko w ponad 20 gatunkach. Niektóre odmiany uprawiane są w ogrodach, inne w domach, a wiele z nich jest tak różnorodnych, że trudno uwierzyć, że pochodzą z tego samego rodzaju. Część odmian może w naturze osiągnąć nawet od 15 do 30 metrów wysokości, inne gatunki pozostają niewysokie i nie wymagają częstych zmian stanowiska ze względu na rozrost.

● Rodzina wilczomleczowatych liczy ponad 2000 gatunków, z których 20 występuje naturalnie w Polsce. ● Poszczególne wilczomlecze bardzo się od siebie różnią, jednak wszystkie są dosyć proste w hodowli oraz posiadają trujący sok. ● Wiele gatunków wilczomleczy jest znanych pod innymi nazwami, np. wilczomlecz lśniący to popularna korona cierniowa, a wilczomlecz nadobny to równie ceniona, gwiazda betlejemska.

Wilczomlecze – charakterystyka ogólna

Wszystkie gatunki wilczomleczy, mimo wielu różnic, łączą dwie cechy: są stosunkowo proste w uprawie, dzięki czemu są chętnie hodowane przez osoby nie mające cierpliwości do pielęgnacji kwiatów, oraz to, że każdy gatunek jest trujący. Rośliny te posiadają biały, gęsty sok, który jest nazywany mleczkiem. Jest to substancja zawierająca kwas euforbonowy, euforbinę i związki cyjanogenne, które są toksyczne. W zależności od odmiany wilczomlecza, sok może znajdować się w korzeniach, łodygach, czy w liściach, a nawet w każdej z tych części rośliny. Jeśli toksyny dostaną się do żołądka, mogą powodować bardzo nieprzyjemne dolegliwości, takie jak nudności, wymioty i biegunka. Dla osoby dorosłej spożycie mleczka nie jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia czy życia, jednak w przypadku dzieci i zwierząt, lepiej jest zadbać o to, by nie miały kontaktu z rośliną.

Wilczomlecz – występowanie, gatunki

Wilczomlecze występują w wielu gatunkach i odmianach, pośród których znajdują się sukulenty, rośliny jednoroczne, byliny (w tym geofity), pnącza, krzewy, a nawet drzewa. Wilczomlecze występują w naturze na każdym kontynencie, poza biegunami, a rodzina tych roślin liczy ponad 2000 gatunków. Do najczęściej uprawianych w domach i ogrodach wilczomleczy, zaliczają się wilczomlecz białounerwiony, wilczomlecz trójżebrowy i wilczomlecz groszkowy.

Wilczomlecz białounerwiony (Euphorbia leuconeura)

Ten wilczomlecz doniczkowy przywędrował do Polski z Afryki, a konkretniej z Madagaskaru. Jest to sukulent uznawany za roślinę kaktusopodobną, która przyjmuje krzaczasty pokrój. Może osiągać od 60 do 90 centymetrów wysokości. Jego pędy mają czworokątny przekrój, a umieszczone na ich wierzchołkach liście są duże i mają łopatkowaty kształt. Wilczomlecz białounerwiony kwitnie na biało od kwietnia do maja.

Wilczomlecz trójżebrowy (Euphorbia trigona)

To kolejny kaktus-wilczomlecz, który de facto nie jest kaktusem, a sukulentem. Wilczomlecz trójżebrowy tworzy krzewiaste formy i kilkoma rozgałęzieniami. Posiada pędy o trójkątnym przekroju, które są pokryte wzdłuż brzegów ostrymi, krótkimi cierniami. Gatunek ten wytwarza liczne, jajowate, zielone liście, które rozwijają się wzdłuż brzegów w górnej części pędów. Roślina rośnie bardzo szybko i osiąga nawet dwa i pół metra wysokości.

Wilczomlecz trójżebrowy (Euphorbia trigona)Shutterstock

Wilczomlecz groszkowy (Euphorbia Lathyris L.)

Wilczomlecz groszkowy jest chętnie uprawiany w ogrodach, gdyż wykazuje właściwości odstraszające gryzonie, takie jak krety, nornice i myszy. Jest to zimozielona roślina osiągająca 100 centymetrów wysokości. Jej liście są lancetowate o długości do 15 centymetrów i rosną naprzeciwlegle po cztery sztuki na piętro. Ten wilczomlecz ogrodowy zakwita na żółto w drugim roku uprawy. Kwiaty utrzymują się od czerwca do sierpnia, a jesienią przekształcają się w groszkowe nasiona.

ZOBACZ >> Jak pozbyć się kreta? Sprawdź skuteczne sposoby

Wilczomlecz lśniący (Euphorbia mili)

Wilczomlecz lśniący, wilczomlecz okazały, korona cierniowa – z takimi nazwami tej rośliny można się spotkać. Ten oryginalny sukulent również uchodzi za kaktusa-wilczomlecza, choć nim nie jest. Sukulent ten tworzy krzewiastą formę, a jego pędy są grube, zazwyczaj powyginane, pokryte licznymi kolcami i niewielkimi, mięsistymi, jasnozielonymi liśćmi. Roślina kwitnie zazwyczaj od wiosny do jesieni. W zależności od odmiany może mieć czerwone, różowe, pomarańczowe, żółte lub białe kwiaty.

Wilczomlecz nadobny (Euphorbia pulcherrima)

Ta roślina znana jest również pod innymi nazwami, do których zaliczają się: wilczomlecz piękny, poinsecja nadobna, poinsecja oraz, chyba najbardziej popularna – gwiazda betlejemska. Wilczomlecz nadobny w warunkach naturalnych osiąga nawet trzy metry wysokości, jednak w domowej hodowli nie powinien przekroczyć 40 centymetrów wysokości. Największą ozdobą tego gatunku są liście, które wyglądają jak kwiaty, gdyż są koloru czerwonego. Rzeczywiste kwiaty rośliny są małe, niepozorne i pozbawione okwiatu.

Wilczomlecz palczasty (Euphorbia tirucalli)

Wilczomlecz palczasty, znany też jako wilczomlecz patyczak, wilczomlecz segmentowy czy wilczomlecz ołówkowy. Ma silnie rozgałęzione cienkie, wałeczkowate pędy, na których czubkach pojawiają się drobne, lancetowate listki. Ten sukulent bardzo rzadko kwitnie, natomiast charakteryzuje się silnym wzrostem i obfitym rozgałęzieniem się.

Wilczomlecz mleczny (Euphorbia lactaea)

Najpopularniejszą odmianą wilczomlecza mlecznego jest Cristata, która swą sławę zawdzięcza oryginalnemu wyglądowi. Odmiana ta powstała w wyniku mutacji, dzięki czemu naturalnie podłużne pędy wilczomlecza mlecznego zostały spłaszczone i pofałdowane, przez co swoim wyglądem przypominają grzebienie.

Wilczomlecz pstry (Euphorbia epithymoides)

Wilczomlecz pstry, nazywany również wilczomleczem złocistym, tworzy gęste i zwarte, półkoliste kępy. Jest to wilczomlecz ogrodowy, który osiąga 60 centymetrów szerokości i 40 centymetrów wysokości. Bylina ta kwitnie od kwietnia do czerwca, jednak jej największą ozdobą są przykwiatki – liście podkwiatostanowe, o złoto-żółtym wybarwieniu. 

Autorka/Autor:ms//mro

Źródło: „Polska Czerwona Księga Roślin”, K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pogoda na Boże Narodzenie. W święta aurę w Polsce ma kształtować silny i stabilny wyż. Czeka nas ochłodzenie. Ale czy ośrodek wysokiego ciśnienia przyniesie nam białe święta? Sprawdź w naszej najnowszej prognozie, czy gdzie jest szansa na śnieg.

W Wigilię "warunki w tej części kraju będą bardzo trudne". Najnowsza prognoza na święta Bożego Narodzenia

W Wigilię "warunki w tej części kraju będą bardzo trudne". Najnowsza prognoza na święta Bożego Narodzenia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pierwszy dzień astronomicznej zimy nie jest w tym roku rekordowo ciepły, ale jak zaznaczyła synoptyczka IMGW Ewa Łapińska, widać tendencję do tego, że temperatura w tym okresie jest coraz wyższa. Po odwilży w tym tygodniu śnieg w górach zdążył już spaść, ale i tak jest go mało. W Zakopanem w sobotę leżały cztery centymetry białego puchu.

Cała Polska na czerwono. "Jest tendencja"

Cała Polska na czerwono. "Jest tendencja"

Źródło:
PAP, IMGW, tvnmeteo.pl

Uwaga na trudne warunki pogodowe w południowej Polsce. Na obszarach podgórskich w nocy i w niedzielę będzie mocno wiać, a w rejonie Dolnego Śląska mają pojawić się też intensywne opady śniegu. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia.

Sypnie śniegiem i będzie mocno wiać. Ostrzeżenia

Sypnie śniegiem i będzie mocno wiać. Ostrzeżenia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Do pewnej rodziny z amerykańskiego stanu Wirginia zawitał niespodziewany gość. Do domu przez komin wleciała sowa, która usiadła na szczycie choinki. Jej przegonienie nie było łatwe.

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Źródło:
cbsnews.com, nbcwashington.com

Tysiące osób świętowały w sobotę o świcie przesilenie zimowe, czyli moment rozpoczęcia astronomicznej zimy i zarazem najkrótszy dzień roku na półkuli północnej, na stanowisku archeologicznym Stonehenge w Wielkiej Brytanii.

Najkrótszy dzień roku. Tłumy zebrały się w Stonehenge

Najkrótszy dzień roku. Tłumy zebrały się w Stonehenge

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Pogoda w niedzielę będzie jesienna i nieprzyjemna. W wielu miejscach czekają nas opady deszczu, a dodatkowo wiatr w porywach mocno się rozpędzi. Termometry wskażą od 2 do 7 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - niedziela 22.12. Deszczowo i wietrznie

Pogoda na jutro - niedziela 22.12. Deszczowo i wietrznie

Źródło:
tvnmeteo.pl

W słynącym z charakterystycznych czerwonych skał parku stanowym w amerykańskim stanie Utah część z nich została zabarwiona na niebiesko. Według władz prawdopodobnie ktoś użył armaty prochowej. Żeby wyczyścić skały, trzeba było użyć 90 litrów wody.

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

Źródło:
Miami Herald, The Sacramento Bee

Smog spowił w sobotę Nowe Delhi, stolicę Indii. Spowodował, że widzialność była mocno ograniczona. Mieszkańcy skarżyli się na trudności z oddychaniem. Jakość powietrza była znacznie powyżej normy.

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

Źródło:
Reuters

W sobotę 21 grudnia o godzinie 10.20 rozpoczęła się astronomiczna zima. Kalendarzową przywitamy dzień później. Na zimowym niebie będzie można zobaczyć różne gwiazdy i ciekawe zjawiska astronomiczne.

Rozpoczęła się astronomiczna zima

Rozpoczęła się astronomiczna zima

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Tydzień temu w Majottę uderzył potężny cyklon Chido. Sytuacja we francuskim terytorium zamorskim jest trudna - wiele domów nie ma prądu, brakuje wody i jedzenia. - Wieczorami, po zachodzie słońca na ulicach robi się dość niebezpiecznie - powiedziała pani Anna, która wysłała nam swoją relację na Kontakt24. Polka mieszka tam od kilku lat.

"Nie ma prądu, dochodzi do kradzieży, słychać wystrzały z broni gazowej"

"Nie ma prądu, dochodzi do kradzieży, słychać wystrzały z broni gazowej"

Źródło:
BBC, Reuters, Kontakt24

Naukowcy z organizacji Conservation International odkryli w peruwiańskiej Amazonii 27 nieznanych dotąd gatunków zwierząt. Najbardziej dziwacznymi są ryby z głowami przypominającymi "wielki, napuchnięty nos", a także wodno-lądowe myszy.

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Źródło:
PAP, CNN

Położna z Majotty opowiedziała historię porodu, do którego doszło w noc po uderzeniu cyklonu Chido w wyspy. Jak wspominała, aby dotrzeć do rodzącej, musiała wspinać się i czołgać przez połamane drzewa. Na zdewastowanym przez żywioł terytorium nie ma wody i prądu, co utrudnia pracę szpitalom położniczym.

Czołgała się pod połamanymi drzewami, by odebrać poród. W szpitalu nie ma wody i prądu

Źródło:
Reuters, BBC

Naukowcy z Koreańskiego Instytutu Nauki i Technologii opracowali pływające drony. Wyposażone są one w "hydrofilowe zęby", dzięki którym mogą wychwytywać unoszący się w wodzie mikroplastik.

Pływające drony z "zębami". Nowy sposób walki z mikroplastikiem

Pływające drony z "zębami". Nowy sposób walki z mikroplastikiem

Źródło:
PAP, onlinelibrary.wiley.com

Silny wiatr szalał w piątek nad Włochami. W Como na północy kraju podmuchy przewróciły stojącą na placu choinkę. Trudna sytuacja panowała także na wybrzeżu Ostii, gdzie wiatr uszkodził kilka konstrukcji w porcie i na plaży.

Wiatr przewracał świąteczne dekoracje i budynki na nabrzeżu

Wiatr przewracał świąteczne dekoracje i budynki na nabrzeżu

Źródło:
ANSA, Fiumicino Online

Z raportu opublikowanego przez brytyjską Agencję Ochrony Środowiska wynika, że 6,3 miliona domów i budynków przedsiębiorstw w Anglii może znaleźć się pod wodą na skutek powodzi. W związku ze zmianami klimatu, które zostały po raz pierwszy uwzględnione w takiej analizie, do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć nawet do ośmiu milionów.

Ponad sześć milionów nieruchomości w Anglii zagrożonych powodziami. Alarmujący raport

Ponad sześć milionów nieruchomości w Anglii zagrożonych powodziami. Alarmujący raport

Źródło:
The Guardian, gov.uk, independent.co.uk

Kotik południowy odpoczywał na plaży w Rio de Janeiro. Pojawienie się zwierzęcia o tej porze roku jest rzadkością w tych rejonach Brazylii - zazwyczaj są one częstszymi gośćmi na zimę, nie na początku lata. Obecność ssaka wzbudziła spore zainteresowanie ze strony plażowiczów.

Kotik na kultowej plaży. To rzadki widok o tej porze roku

Kotik na kultowej plaży. To rzadki widok o tej porze roku

Źródło:
G1 Globo, Folha do Leste

Najstarsze na świecie szczątki praprzodka ssaków zostały odnalezione na Majorce. Skamieniałość gorgonopsa, szablozębnego drapieżnika, zachowała się w zaskakująco dobrym stanie. Naukowców zdziwiła jeszcze jedna kwestia - szczątki tych zwierząt znajdowano znacznie dalej od równika.

Na Majorce znaleziono szczątki gorgonopsa

Na Majorce znaleziono szczątki gorgonopsa

Źródło:
CNN, ICP

Gdy my szykujemy się do zimy, na półkuli południowej zaczyna się lato. Mieszkańcy Chile mierzą się już z falą upałów. Temperatura znacząco przekracza 30 stopni Celsjusza.

34 stopnie w cieniu. Wydano pierwsze ostrzeżenie

34 stopnie w cieniu. Wydano pierwsze ostrzeżenie

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew w Wielkiej Brytanii opisali w tym roku łącznie 172 nowych gatunków roślin i grzybów i wybrali z nich 10 najciekawszych. Części nowo odkrytych gatunków już nadano status zagrożonych. Jak podkreślają badacze, "trzeba się ścigać z czasem, aby zdążyć je wszystkie odnaleźć".

"Palma widmo", grzyby zębowe, liany o zapachu marcepanu. Oto nowe gatunki opisane w tym roku

"Palma widmo", grzyby zębowe, liany o zapachu marcepanu. Oto nowe gatunki opisane w tym roku

Źródło:
PAP, kew.org

Z powodu ocieplenia warstwa lodu na tatrzańskich jeziorach, w tym na Morskim Oku, jest bardzo cienka. Pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego apelują do turystów, aby nie wchodzili na zamarznięte stawy, ponieważ lód z łatwością może się załamać.

"Może dojść do tragedii". Apel do turystów

"Może dojść do tragedii". Apel do turystów

Źródło:
PAP

Sporo szczęścia miał kot z Massachusetts, który we wtorek znalazł się na środku zamarzniętego jeziora. W pewnym momencie pod zwierzakiem załamał się lód. Na pomoc ruszyli mu świadkowie, którzy wskoczyli do łódki i w ostatniej chwili wyciągnęli go z lodowatej wody.

Lód pękł pod kotem. To, że żyje, jest "cudem od początku do końca"

Lód pękł pod kotem. To, że żyje, jest "cudem od początku do końca"

Źródło:
CNN, Westford Animal Control

Wysoka temperatura w grudniu sprzyja aktywności kleszczy, dlatego ten niebezpieczny pajęczak może znaleźć się na choince, którą przyniesiemy do domu. Warto przejrzeć swoje zwierzęta, aby sprawdzić czy nie złapały kleszcza, przebywając w pobliżu świątecznego drzewka.

Razem z choinką możemy przynieść do domu nieproszonego gościa. To ryzyko wzrosło

Razem z choinką możemy przynieść do domu nieproszonego gościa. To ryzyko wzrosło

Źródło:
PAP

Potężne tornado przetoczyło się przez miasto Scotts Valley w amerykańskim stanie Kalifornia. Jego niszczycielską siłę widać na nagraniu uchwyconym przez kamerkę samochodową w ciężarówce.

Tornado przewróciło ciężarówkę. Nagranie z wnętrza pojazdu

Tornado przewróciło ciężarówkę. Nagranie z wnętrza pojazdu

Źródło:
CNN

Widok kalifornijskich wiewiórek ziemnych polujących na norniki i zjadających je wprawił w zdumienie grupę amerykańskich naukowców. Dotychczas drapieżne zachowania tych zwierząt były odnotowywane sporadycznie, bo główne składniki ich diety to orzechy, nasiona i zboża. Nietypowe zachowanie zauważono w trakcie badań na przełomie czerwca i lipca tego roku.

"Te badania radykalnie zmieniają nasze postrzeganie wiewiórek"

"Te badania radykalnie zmieniają nasze postrzeganie wiewiórek"

Źródło:
CNN, Cosmos Magazine, Journal of Ethology

58-letni myśliwy zmarł po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź. Zwierzę zostało zastrzelone przez innego mężczyznę. Departament Zasobów Dzikiej Przyrody Wirginii "nie wnosi obecnie żadnych oskarżeń w związku z tym incydentem".

Myśliwy nie żyje po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź

Myśliwy nie żyje po tym, jak z drzewa spadł na niego niedźwiedź

Źródło:
CBS News

Skamieniałość mastodonta została znaleziona w przydomowym ogródku w stanie Nowy Jork. Prehistoryczne szczątki, w tym pełna szczęka, zachowały się w doskonałym stanie. To pierwsze takie znalezisko w tym regionie od ponad dekady.

Z ziemi w ogródku wystawały zęby. Należały do przodka słonia

Z ziemi w ogródku wystawały zęby. Należały do przodka słonia

Źródło:
New York State Museum, AMNH

Renowacja budynku w Alkmaar na północy Holandii doprowadziła do niezwykłego odkrycia. Archeolodzy natrafili na podłogę wykonaną częściowo ze zwierzęcych kości.

Tajemnicza podłoga z kości odkryta w czasie renowacji budynku

Tajemnicza podłoga z kości odkryta w czasie renowacji budynku

Źródło:
alkmaar.nl

Naukowcy obawiają się, że jeden najstarszych i największych gatunków żaby - Calyptocephallela gayi - znajdzie się niedługo na skraju wyginięcia. Z powodu zmian klimatu i działalności człowieka w niepokojącym tempie niszczone są jej siedliska.

Ta żaba przeżyła zagładę dinozaurów. Niebawem to jej może grozić wyginięcie

Ta żaba przeżyła zagładę dinozaurów. Niebawem to jej może grozić wyginięcie

Źródło:
Reuters, Boerenlandvogels