Wilczomlecz – charakterystyka najpopularniejszych gatunków

Źródło:
„Polska Czerwona Księga Roślin”, K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa
Przetrwanie drzew stoi pod znakiem zapytania. Materiał magazynu "Polska i świat"
Przetrwanie drzew stoi pod znakiem zapytania. Materiał magazynu "Polska i świat"TVN24, Polska i Świat
wideo 2/4
Przetrwanie drzew stoi pod znakiem zapytania. Materiał magazynu "Polska i świat"TVN24, Polska i Świat

Wilczomlecz (Euphorbia L.) to roślina z rodziny wilczomleczowatych, która w Polsce występuje dziko w ponad 20 gatunkach. Niektóre odmiany uprawiane są w ogrodach, inne w domach, a wiele z nich jest tak różnorodnych, że trudno uwierzyć, że pochodzą z tego samego rodzaju. Część odmian może w naturze osiągnąć nawet od 15 do 30 metrów wysokości, inne gatunki pozostają niewysokie i nie wymagają częstych zmian stanowiska ze względu na rozrost.

● Rodzina wilczomleczowatych liczy ponad 2000 gatunków, z których 20 występuje naturalnie w Polsce. ● Poszczególne wilczomlecze bardzo się od siebie różnią, jednak wszystkie są dosyć proste w hodowli oraz posiadają trujący sok. ● Wiele gatunków wilczomleczy jest znanych pod innymi nazwami, np. wilczomlecz lśniący to popularna korona cierniowa, a wilczomlecz nadobny to równie ceniona, gwiazda betlejemska.

Wilczomlecze – charakterystyka ogólna

Wszystkie gatunki wilczomleczy, mimo wielu różnic, łączą dwie cechy: są stosunkowo proste w uprawie, dzięki czemu są chętnie hodowane przez osoby nie mające cierpliwości do pielęgnacji kwiatów, oraz to, że każdy gatunek jest trujący. Rośliny te posiadają biały, gęsty sok, który jest nazywany mleczkiem. Jest to substancja zawierająca kwas euforbonowy, euforbinę i związki cyjanogenne, które są toksyczne. W zależności od odmiany wilczomlecza, sok może znajdować się w korzeniach, łodygach, czy w liściach, a nawet w każdej z tych części rośliny. Jeśli toksyny dostaną się do żołądka, mogą powodować bardzo nieprzyjemne dolegliwości, takie jak nudności, wymioty i biegunka. Dla osoby dorosłej spożycie mleczka nie jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia czy życia, jednak w przypadku dzieci i zwierząt, lepiej jest zadbać o to, by nie miały kontaktu z rośliną.

Wilczomlecz – występowanie, gatunki

Wilczomlecze występują w wielu gatunkach i odmianach, pośród których znajdują się sukulenty, rośliny jednoroczne, byliny (w tym geofity), pnącza, krzewy, a nawet drzewa. Wilczomlecze występują w naturze na każdym kontynencie, poza biegunami, a rodzina tych roślin liczy ponad 2000 gatunków. Do najczęściej uprawianych w domach i ogrodach wilczomleczy, zaliczają się wilczomlecz białounerwiony, wilczomlecz trójżebrowy i wilczomlecz groszkowy.

Wilczomlecz białounerwiony (Euphorbia leuconeura)

Ten wilczomlecz doniczkowy przywędrował do Polski z Afryki, a konkretniej z Madagaskaru. Jest to sukulent uznawany za roślinę kaktusopodobną, która przyjmuje krzaczasty pokrój. Może osiągać od 60 do 90 centymetrów wysokości. Jego pędy mają czworokątny przekrój, a umieszczone na ich wierzchołkach liście są duże i mają łopatkowaty kształt. Wilczomlecz białounerwiony kwitnie na biało od kwietnia do maja.

Wilczomlecz trójżebrowy (Euphorbia trigona)

To kolejny kaktus-wilczomlecz, który de facto nie jest kaktusem, a sukulentem. Wilczomlecz trójżebrowy tworzy krzewiaste formy i kilkoma rozgałęzieniami. Posiada pędy o trójkątnym przekroju, które są pokryte wzdłuż brzegów ostrymi, krótkimi cierniami. Gatunek ten wytwarza liczne, jajowate, zielone liście, które rozwijają się wzdłuż brzegów w górnej części pędów. Roślina rośnie bardzo szybko i osiąga nawet dwa i pół metra wysokości.

Wilczomlecz trójżebrowy (Euphorbia trigona)Shutterstock

Wilczomlecz groszkowy (Euphorbia Lathyris L.)

Wilczomlecz groszkowy jest chętnie uprawiany w ogrodach, gdyż wykazuje właściwości odstraszające gryzonie, takie jak krety, nornice i myszy. Jest to zimozielona roślina osiągająca 100 centymetrów wysokości. Jej liście są lancetowate o długości do 15 centymetrów i rosną naprzeciwlegle po cztery sztuki na piętro. Ten wilczomlecz ogrodowy zakwita na żółto w drugim roku uprawy. Kwiaty utrzymują się od czerwca do sierpnia, a jesienią przekształcają się w groszkowe nasiona.

ZOBACZ >> Jak pozbyć się kreta? Sprawdź skuteczne sposoby

Wilczomlecz lśniący (Euphorbia mili)

Wilczomlecz lśniący, wilczomlecz okazały, korona cierniowa – z takimi nazwami tej rośliny można się spotkać. Ten oryginalny sukulent również uchodzi za kaktusa-wilczomlecza, choć nim nie jest. Sukulent ten tworzy krzewiastą formę, a jego pędy są grube, zazwyczaj powyginane, pokryte licznymi kolcami i niewielkimi, mięsistymi, jasnozielonymi liśćmi. Roślina kwitnie zazwyczaj od wiosny do jesieni. W zależności od odmiany może mieć czerwone, różowe, pomarańczowe, żółte lub białe kwiaty.

Wilczomlecz nadobny (Euphorbia pulcherrima)

Ta roślina znana jest również pod innymi nazwami, do których zaliczają się: wilczomlecz piękny, poinsecja nadobna, poinsecja oraz, chyba najbardziej popularna – gwiazda betlejemska. Wilczomlecz nadobny w warunkach naturalnych osiąga nawet trzy metry wysokości, jednak w domowej hodowli nie powinien przekroczyć 40 centymetrów wysokości. Największą ozdobą tego gatunku są liście, które wyglądają jak kwiaty, gdyż są koloru czerwonego. Rzeczywiste kwiaty rośliny są małe, niepozorne i pozbawione okwiatu.

Wilczomlecz palczasty (Euphorbia tirucalli)

Wilczomlecz palczasty, znany też jako wilczomlecz patyczak, wilczomlecz segmentowy czy wilczomlecz ołówkowy. Ma silnie rozgałęzione cienkie, wałeczkowate pędy, na których czubkach pojawiają się drobne, lancetowate listki. Ten sukulent bardzo rzadko kwitnie, natomiast charakteryzuje się silnym wzrostem i obfitym rozgałęzieniem się.

Wilczomlecz mleczny (Euphorbia lactaea)

Najpopularniejszą odmianą wilczomlecza mlecznego jest Cristata, która swą sławę zawdzięcza oryginalnemu wyglądowi. Odmiana ta powstała w wyniku mutacji, dzięki czemu naturalnie podłużne pędy wilczomlecza mlecznego zostały spłaszczone i pofałdowane, przez co swoim wyglądem przypominają grzebienie.

Wilczomlecz pstry (Euphorbia epithymoides)

Wilczomlecz pstry, nazywany również wilczomleczem złocistym, tworzy gęste i zwarte, półkoliste kępy. Jest to wilczomlecz ogrodowy, który osiąga 60 centymetrów szerokości i 40 centymetrów wysokości. Bylina ta kwitnie od kwietnia do czerwca, jednak jej największą ozdobą są przykwiatki – liście podkwiatostanowe, o złoto-żółtym wybarwieniu. 

Autorka/Autor:ms//mro

Źródło: „Polska Czerwona Księga Roślin”, K. Zarzycki, R. Kaźmierczakowa

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Weekend przyniesie opady śniegu, które w części kraju przechodzić będą w deszcz ze śniegiem i deszcz. Miejscami będą one marznące, przez co zrobi się bardzo ślisko. Nowy tydzień zafunduje nam ocieplenie i wzrost temperatury do około 10 stopni.

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia drugiego stopnia przed silnym wiatrem, który w Tatrach może rozpędzać się do 150 kilometrów na godzinę. Obowiązują też alarmy pierwszego stopnia przed obfitymi opadami śniegu i oblodzeniem. Sprawdź, gdzie zrobi się ślisko i niebezpiecznie.

Drugi stopień ostrzeżeń IMGW. Dosypie śniegu, drogi skuje lód, a poza tym mocno powieje

Drugi stopień ostrzeżeń IMGW. Dosypie śniegu, drogi skuje lód, a poza tym mocno powieje

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W wielu regionach Polski sypie śnieg. Na Kontakt24 otrzymujemy materiały z miejscowości, które się zabieliły. Sprawdź, gdzie nastała zimowa aura.

Polska pod śniegiem. Trudne warunki na zakopiance, Koszalin jak w środku zimy

Polska pod śniegiem. Trudne warunki na zakopiance, Koszalin jak w środku zimy

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Alert RCB w związku silnym wiatrem otrzymały w czwartek osoby przebywające na terenie powiatu tatrzańskiego. Eksperci przypominają, jak się zachowywać, kiedy mocno wieje.

Alert RCB dla części Małopolski. "Zachowaj ostrożność"

Alert RCB dla części Małopolski. "Zachowaj ostrożność"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

W kilkudziesięciu departamentach Francji obowiązują pomarańczowe ostrzeżenia przed śniegiem, marznącymi opadami i silnym wiatrem. Władze apelują do kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności.

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Źródło:
ENEX, Meteo France, connexionfrance.com

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Pogoda na dziś. W czwartek 21.11 na obszarze niemal całej Polski należy spodziewać się słabych opadów śniegu. Termometry wskażą zaledwie od 1 do 3 stopni Celsjusza, a wiatr w porywach mocno się rozpędzi.

Dziś w wielu miejscach spadnie śnieg

Dziś w wielu miejscach spadnie śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Po raz pierwszy w tym sezonie ratownicy TOPR wprowadzili pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach. Oznacza to możliwe samoistne schodzenie małych i średnich lawin. Najniższy stopień zagrożenia obowiązuje w Tatrach od wysokości 1800 m n.p.m.

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Źródło:
PAP

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

Trwające przez cały dzień intensywne opady śniegu doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego w Finlandii. W okolicach Helsinek dochodziło do licznych kolizji.

Atak zimy doprowadził do paraliżu komunikacyjnego

Atak zimy doprowadził do paraliżu komunikacyjnego

Źródło:
PAP

W Hiszpanii silnie wieje, a niebezpieczna pogoda utrzyma się przez kolejne dni w tym tygodniu. W środę wiatr łamał drzewa w Tarragonie we Wspólnocie Katalonii. Obowiązują alerty pogodowe.

Wiatr łamie drzewa w Hiszpanii

Wiatr łamie drzewa w Hiszpanii

Źródło:
ENEX, El Pais, tvnmeteo.pl

Jedna osoba nie żyje, a setki tysięcy odbiorców zostało bez prądu po tym, jak w północno-zachodnie regiony Stanów Zjednoczonych uderzyła potężna bomba cyklonowa. Żywioł niesie huraganowy wiatr i intensywne opady śniegu i deszczu. Prognozy na kolejne dni nie są optymistyczne.

Tak silna bomba cyklonowa zdarza się tam raz na dekadę

Tak silna bomba cyklonowa zdarza się tam raz na dekadę

Źródło:
CNN, Reuters

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

W części Polski wiał silny wiatr. W związku z gwałtowną aurą w ciągu ostatniej doby strażacy przeprowadzili ponad 300 interwencji. Najwięcej odnotowano ich na Dolnym Śląsku. Większość działań służb dotyczyła usuwania połamanych drzew.

Silny wiatr w Polsce. Kilkaset interwencji strażaków

Silny wiatr w Polsce. Kilkaset interwencji strażaków

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

We wtorek nad ranem na niebie można było dostrzec księżycowe halo. To rzadkie i efektowne zjawisko zarejestrowano między innymi w Wielkopolsce. Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe zdjęcia.

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W części Wielkiej Brytanii we wtorek pojawiły się pierwsze w tym sezonie opady śniegu. Doprowadziły do utrudnień w podróżowaniu. Z powodu trudnych warunków atmosferycznych zamknięto ponad 150 szkół.

Spadł u nich pierwszy śnieg. Zamknięte szkoły, utrudnienia na drogach

Spadł u nich pierwszy śnieg. Zamknięte szkoły, utrudnienia na drogach

Źródło:
Met Office, BBC

W Tatrach spadł śnieg, a wiejący na szczytach silny wiatr tworzy śnieżne zamiecie. Tatrzański Park Narodowy odradza wychodzenia w wyższe partie gór. W związku z niespokojną aurą pod koniec tygodnia może pojawić się zagrożenie lawinowe. Warunki są trudne również w wyższych partiach Beskidów.

Załamanie pogody w Tatrach. Śnieg i lód na szlakach

Załamanie pogody w Tatrach. Śnieg i lód na szlakach

Źródło:
PAP, TPN, GOPR

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com

Co najmniej osiem osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu Man-yi nad Filipinami. W trakcie ubiegłego weekendu żywioł uderzył w ląd dwukrotnie, niosąc potężne ulewy i porywisty wiatr. W wielu regionach rozpoczęło się wielkie sprzątanie i liczenie strat. Lokalne władze zaapelowały o pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

Źródło:
Reuters

Nagrania samotnego delfina pływającego w Morzu Bałtyckim wprawiły w zdumienie naukowców. Słychać na nich, jak ssak wydaje z siebie tysiące różnych dźwięków. Wśród ekspertów pojawiła się teoria, że z powodu odosobnienia mógł on rozmawiać sam ze sobą. Inni uważają, że była to próba skomunikowania się z innymi delfinami.

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Źródło:
Livescience

Dwie osoby zginęły, a ponad 100 tysięcy mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku przejścia burzy tropikalnej Sara przez Honduras. Wiele miejsc jest odciętych od świata po ulewach. Na najbliższe dni zapowiadane są kolejne opady deszczu.

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
CNN Espanol, Diario1, EFE

W Ekwadorze wprowadzono 60-dniowy stan wyjątkowy. W kraju szaleją pożary, brakuje wody i panuje susza. W listopadzie ogień strawił ponad 10 tysięcy hektarów roślinności. Mieszkańcy borykają się też z częstymi przerwami w dostępie do energii elektrycznej.

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Źródło:
PAP, Reuters

Do nietypowego zdarzenia doszło na lotnisku w Ponta Delgada na Azorach. Po pokładzie jednego z samolotów rozpierzchło się ponad 100 chomików. Maszyna przez pięć dni nie mogła wylecieć do stolicy Portugalii.

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcom po raz pierwszy udało się eksperymentalnie udowodnić społeczne uczenie się u zwierząt niebędących ludźmi, wynikające ze zmiany środowiska. Najnowsze badania ekspertów z Instytutu Maxa Plancka wykazały, że sikorki bogatki po migracji błyskawicznie poznawały nowe zachowania od lokalnej, dopiero co poznanej społeczności.

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Źródło:
ScienceDaily

Ocean wyrzucił na brzeg w Kalifornii rzadką rybę - przedstawicielkę występującego w głębinach gatunku z rodziny Regalecidae, nazywaną "rybą zagłady". Czemu zawdzięcza reputację "przepowiadacza" naturalnych katastrof?

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

Źródło:
NBC News, CBS News tvn24.pl

Blisko 20 procent przypadków zachorowania na dengę, chorobę przenoszoną przez komary, można przypisać zmianom klimatycznym - wynika z najnowszej analizy naukowców. Jeśli nie zostaną podjęte działania mające powstrzymać globalne ocieplenie, liczba zachorowań przypisana kryzysowi klimatycznemu do 2050 roku może wzrosnąć nawet do 60 procent.

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

Źródło:
LiveScience, AFP

Nowe Delhi walczy z duszącymi miasto zanieczyszczeniami powietrza. Dają się one we znaki także zwierzętom z lokalnego ogrodu zoologicznego. Aby im ulżyć, władze postanowiły skorzystać z pewnej prostej metody.

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Źródło:
Reuters, Times of India

Naukowcy przedstawili pierwsze szczegółowe wyniki badań próbek z niewidocznej strony Księżyca dostarczonych przez chińską sondę Chang'e 6. Analiza ich składu wskazała, że między trzema a czterema miliardami lat temu trwała tam aktywność wulkaniczna. To kluczowe informacje dla zrozumienia wyraźnych różnic między półkulami Srebrnego Globu.

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Źródło:
PAP, CNN, tvnmeteo.pl

Duży pożar w kalifornijskim hrabstwie Ventura na początku listopada strawił kilka tysięcy hektarów i wiele budynków. O ogromnych stratach mówią rolnicy. Wskutek żywiołu spłonęły miliony pszczół.

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Źródło:
ABC7