Odmiany jabłek - polskie, stare, zimowe, wczesne, do szarlotki i na sok

● W Polsce zarejestrowanych jest 71 odmian jabłoni. ● Odmiany jabłek dzielą się na wczesne (letnie), jesienne i zimowe. ● Najlepsze do szarlotki i wypieków są jabłka o kwaśnym smaku, takie jak reneta, antonówka i papierówka. ● Do najbardziej znanych odmian jabłek należą m.in. jabłka szampion, gala, golden delicious, jonagored i ligol.

Odmiany jabłek różnią się między sobą nie tylko kolorem skórki, soczystością, smakiem, ale też zastosowaniem. Niektóre odmiany jabłek lepiej sprawdzają się do szarlotek, z innych można zrobić najlepszy sok jabłkowy, a z jeszcze innych - cydr.

Rodzaje jabłek dzielą się na jabłka zimowe, letnie, jesienne, a także na stare odmiany jabłoni i te zarejestrowane niedawno. W Polsce zarejestrowanych jest 71 odmian jabłek. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych co roku wpisuje je do Krajowego Rejestru Odmian, w którym znajdziemy też informacje o odmianach wykreślonych z rejestru w danym roku.

Najbardziej znane odmiany polskich jabłek to prawdopodobnie antonówki i reneta. Nie wszyscy jednak wiedzą, że w Polsce są ośrodki, w których tworzy się nowe odmiany jabłek. Największe z nich to Akademia Rolnicza w Poznaniu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie i Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach. Do odmian jabłek polskich zaliczają się m.in.: delicates, cortland wicki, ligol, kosztela, szampion reno, perła, wars, sawa, ligolina.

Wśród  jabłoni rosnących w polskich sadach w tym roku największą popularnością wśród sadowników cieszą się następujące odmiany jabłek:

Gala - zimowa odmiana niewielkich jabłek o intensywnie czerwonej skórce. Gala to jabłko bardzo aromatyczne i soczyste, ma słodki smak. Ta odmiana jabłek najlepiej nadaje się do jedzenia na surowo. Gala to też dobre jabłko do suszenia. ​ Golden delicious - średniej wielkości jabłko zimowe o charakterystycznej żółtej lub żółtozielonej skórce. Golden delicious to odmiana jabłka, która nadaje się do wszelkiego rodzaju deserów i przetworów ze względu na swój słodki smak i kremowy miąższ. Muna - zainteresowanie wśród sadowników tą młodą odmianą zimowych jabłek wzrasta z roku na rok. Muna to duże jabłko o purpurowo-czerwonym zabarwieniu i delikatnym woskowym nalocie. Miąższ jest kremowy i soczysty. Muna należy do jabłek słodko-kwaśnych i nadaje się do jedzenia na surowo i do deserów. Ligol - najpopularniejszą odmianą jabłek ligol jest ligol red. Ligol to odmiana jabłek, która powstała po skrzyżowaniu jabłek golden delicious z odmianą linda. Jest to jabłko zimowe, doskonale sprawdza się zarówno w przetworach, jak i jedzone na surowo. Ma zielonkawą skórkę o silnie czerwonym rumieńcu. Ligol jest dużym jabłkiem, jest soczyste, kruche i ma słodko-kwaśny smak.  Innymi popularnymi odmianami jabłek chętnie kupowanymi przez Polaków są:

jabłko szampion - dużej lub średnie owoce o lekko chropowatej zielono-żółtej skórce o czerwonym rumieńcu. Szamipony są soczyste i mają słodko-kwaśny smak. Można je jeść na surowo, robić z nich przetwory i soki.

mutsu - to zielone jabłko pochodzące z Japonii ma błyszczącą, gładką skórę i twardy miąższ. Jest bardzo soczyste i lekko kwaśne.   jabłka idared - mają grubą skórkę pokrytą woskowym nalotem. Odmiana idared daje żółte owoce z czerwonymi rumieńcami. Najlepiej nadają się do przetworów. jonagored - to odmiana jabłek o dużych owocach, grubej gładkiej skórce i ciemnoczerwonym kolorze. Są bardzo soczyste i kruche, nadają się do jedzenia na surowo, do przetworów, kompotów.  jonagold - odmiana jabłek zimowych z żółtą skórką i czerwonym rumieńcem. Jonagold to jabłka kruche, słodko kwaśne, można je z powodzeniem jeść na surowo, a także używać do pieczenia, gotowania i duszenia. gloster - karminowe jabłka zimowe o zwartym miąższu, doskonałe na surowo, w sałatkach i ciastach. idared - średnie lub duże jabłka odmiany zimowej o zielonej skórce pokrytej jasnoczerwonym rumieńcem. Mają chrupiący i zwarty miąższ o lekko kwaskowatym smaku i najlepiej sprawdzają się w przetworach lub ciastach. 

Na fali nostalgii i tęsknoty za dzieciństwem do łask wracają stare odmiany jabłoni. Odmiany jabłek, które pamiętamy z dzieciństwa i nadal chętnie po nie sięgamy to m.in.:

Antonówka - jedna z najpopularniejszych odmian starych jabłek, doskonała do przetworów, deserów, ciast. Nadaje się też do suszenia. Ma owoce o jasnozielonej skórce i kruchym, kwaskowatym miąższu. Papierówka - ma kwaskowaty smak i wielu dorosłym kojarzy się z dzieciństwem, bo papierówki kiedyś rosły w wielu ogrodach z drzewami owocowymi. Papierówka ma cienką jasnozieloną lub jasnożółtą skórę. Jest bardzo aromatyczna i soczysta i mimo kwaskowatego smaku chętnie jedzona na surowo. Szara reneta - kiedyś niezwykle popularna, teraz znowu wraca do łask. Nic dziwnego, szara reneta to idealna odmiana jabłek do wypieków, przetworów i suszenia. Ma charakterystyczny winno-korzenny smak i żółtą chropowatą grubą skórkę pokrytą rdzawymi plamami.  Starking - to bardzo popularna stara odmiana jabłek o dużych intensywnie czerwonych owocach. Jabłka starking są słodkie i soczyste. Nadają się idealnie do deserów i jedzenia na surowo.

Wczesne odmiany jabłoni to odmiany letnie, owocujące w porze wakacji. Letnie odmiany jabłek nadają się do przetworów i deserów. Najpopularniejsze wczesne (letnie) odmiany jabłoni to: papierówka, ananas berżenicki, piros, antonówka półtorafuntowa, czerwona papierówka.

Jesienne odmiany jabłek to jedne z popularniejszych owoców na rynku. Do jesiennych jabłek zaliczają się: antonówka, lobo, kosztela, malinowa oberlandzka (malinówka), złota reneta, McIntosh.

Zimowe jabłka mają długi okres przechowywania i znajdują wiele zastosowań w kuchni. Do najbardziej znanych zimowych odmian jabłek należą: golden delicious, gala, gloster, idared, jonagold, szampion, ligol, starking.

Różne rodzaje jabłek sprawdzają się lepiej lub gorzej, kiedy poddajemy je obróbce termicznej lub spożywamy na surowo. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące odmian jabłek i ich zastosowania w kuchni:

Najlepsze odmiany jabłek do szarlotki i do pieczenia to kwaśne jabłka, takie jak szara reneta, złota reneta, antonówka, papierówka.

ZOBACZ >> Jak pasteryzować słoiki?

Sok najlepiej wyciskać z twardych i soczystych jabłek. Sprawdzą się następujące odmiany: cortland, ligol, szampion, golden delicious, malinówka, McIntosh, gala, gloster, jonagold. 

Jakie jabłka na cydr? Cydr najlepiej sporządzić z jabłek idared, jonagold, sawa, cortland.

Jakie jabłka nadają się do suszenia? Najlepsze do suszenia są słodko-kwaśne jabłka odmian jesiennych i zimowych. Warto wybierać takie o mięsistym miąższu. Mogą być to np. antonówki, jonagold, idared.