Lizanie skał, reanimacja pająków, toaleta analizująca mocz. Ig Noble przyznane

Źródło:
PAP
Atraks znaleziony w basenie
Atraks znaleziony w basenieDan Smith@Facebook
wideo 2/6
Atraks znaleziony w basenieDan Smith@Facebook

Rozdanie nagród Ig Nobla za rok 2023 odbyło się za pośrednictwem internetu, tak jak w ubiegłych latach. Była to 33. ceremonia. Nagrody te od lat bawią, ale i skłaniają do myślenia. Tegorocznym Ig Noblem nagrodzono między innymi autorów badań w dziedzinie reanimacji pająków, mówienia wspak, liczenia włosów w nozdrzach nieboszczyków oraz znudzenia wśród nauczycieli i uczniów. Każdy zwycięski zespół otrzymał gotówkę - banknot o wartości 10 bilionów dolarów z Zimbabwe.

Nagrody Ig Nobla to alternatywny odpowiednik Nagród Nobla. Przyznaje je magazyn "Annals of Improbable Research" za prace naukowe, które budzą śmiech, ale jednocześnie skłaniają do myślenia albo za odkrycia, których nie powinno się powtarzać.

Dlaczego naukowcy liżą skały? Nagroda w dziedzinie chemii i geologii

W tym roku w dziedzinie chemii i geologii nagrodę otrzymał Jan Zalasiewicz, Polak urodzony w Wielkiej Brytanii. Jego rodzice wydostali się z Syberii z armią Andersa. Zalasiewicz jest geologiem, wykładowcą na Uniwersytecie w Leicester w Wielkiej Brytanii. Kieruje Grupą Roboczą do spraw Antropocenu (Anthropocene Working Group), która w 2019 roku uznała, że można mówić o nowej epoce geologicznej w historii Ziemi. Według AWG w połowie XX wieku skończył się holocen a rozpoczął antropocen, czyli epoka człowieka. Nagrodę przyznano mu za wyjaśnienie, "dlaczego tak wielu naukowców liże skały". - To była niespodzianka. Ale miło jest widzieć zainteresowanie starymi metodami terenowymi geologii - skomentował Jan Zalasiewicz. Naukowiec poruszył ten temat w artykule "Jedzenie skał" ("Eating fossils"), opublikowanym w "The Paleontological Association Newsletter".

CZYTAJ TEŻ: Martwy pająk "ożywiony". Zobacz, co potrafi

Ożywienie martwych pająków. Nagroda w dziedzinie inżynierii mechanicznej

Literackiego Ig Nobla otrzymali Chris Moulin (Francja), Nicole Bell (Wielka Brytania), Mericie Turunen (Finlandia), Arina Baharin (Malezja) i Akira O’Connor (Wielka Brytania/USA) za zbadanie wrażeń, jakie odczuwają ludzie, gdy powtarzają jedno słowo wiele, wiele, wiele, wiele, wiele, wiele, wiele razy. Publikację, którą doceniło jury, można znaleźć w internecie. Bardziej praktyczny wymiar niż literatura zdają się mieć osiągnięcia w dziedzinie inżynierii mechanicznej. Tegoroczni laureaci Ig Nobla powtórzyli w mniejszej skali znany z literatury eksperyment doktora Frankensteina (swoją działalność określili jako "nekrobiotykę"). Natomiast Te Faye Yap (USA/Malezja), Zhen Liu (Chiny), Anoop Rajappan (Indie) oraz Trevor Shimokusu i Daniel Preston (USA) zostali nagrodzeni za ożywienie martwych pająków dla wykorzystania ich jako mechanicznego narzędzia chwytającego. Badania szerzej opisywaliśmy tutaj.

Wyrafinowana toaleta i liczenie włosów w nozdrzach nieboszczyków

Nagrodę w dziedzinie zdrowia publicznego zdobył Seung-min Park (Korea Południowa/USA) za wynalezienie wyrafinowanej toalety Stanford - urządzenia wykorzystującego różnorodne technologie, w tym - paska testowego do analizy moczu, komputerowego systemu wizyjnego do analizy defekacji, kamery identyfikacyjnej, rozpoznającej daną osobę od tyłu i łącze telekomunikacyjne - do monitorowania i szybkiej analizy substancji wydalanych przez człowieka.

Nagrodzeni w dziedzinie komunikacji zostali María José Torres-Prioris, Diana López-Barroso, Estela Càmara, Sol Fittipaldi, Lucas Sedeño, Agustín Ibáñez, Marcelo Berthier i Adolfo García za badanie aktywności umysłowej osób, które są ekspertami w mówieniu wstecz. Nagrodę w dziedzinie medycyny za nowatorskie wykorzystanie zwłok otrzymali Christine Pham, Bobak Hedayati, Kiana Hashemi, Ella Csuka, Tiana Mamaghani, Margit Juhasz, Jamie Wikenheiser i Natasha Mesinkovska. Sprawdzili, czy w każdym z dwóch nozdrzy danej osoby znajduje się taka sama liczba włosów (eksperymenty na osobniku żywym mogłyby być nieco bolesne).

Nagroda w dziedzinie edukacji za badanie nudy nauczycieli i uczniów

Nagroda w dziedzinie nauk o żywieniu przypadła Japończykom (Homei Miyashita i Hiromi Nakamura) - za eksperymenty, mające na celu ustalenie, w jaki sposób naelektryzowane pałeczki i słomki do napojów mogą zmieniać smak jedzenia. Jeśli chodzi o dziedzinę edukacji - Katy Tam, Cyanea Poon, Victoria Hui, Wijnand van Tilburg, Christy Wong, Vivian Kwong, Gigi Yuen i Christian Chan zostali nagrodzeni za metodyczne badanie nudy nauczycieli i uczniów. Doszli oni do wniosku, że samo przewidywanie nudy zaostrza jej występowanie na wykładach. Tytuł ich publikacji brzmi: "Nuda rodzi nudę: badanie na próbie doświadczeń na temat wpływu nudy nauczycieli na nudę i motywację uczniów". Nagrodzeni w dziedzinie fizyki Bieito Fernández Castro, Marian Peña, Enrique Nogueira, Miguel Gilcoto, Esperanza Broullón, Antonio Comesaña, Damien Bouffard, Alberto C. Naveira Garabato i Beatriz Mouriño-Carballido zmierzyli, jak aktywność seksualna dużych ławic ryb podczas tarła wpływa na mieszanie się wody w oceanie. W dziedzinie psychologii na nagrodę trzeba było czekać ponad pół wieku. W roku 1969 Stanley Milgram, Leonard Bickman i Lawrence Berkowitz (USA) przeprowadzili na ulicy miasta eksperyment, aby sprawdzić, ilu przechodniów zatrzymuje się, by spojrzeć w górę, gdy widzą nieznajomych patrzących w górę. Nagrody Ig Nobla laureatom wręczyli prawdziwi laureaci Nagrody Nobla: Frances Arnold (chemia 2018), Marty Chalfie (chemia 2008), Peter Doherty (fizjologia lub medycyna 1996), Esther Duflo (ekonomia 2019), Jerry Friedman (fizyka 1990), Wolfgang Ketterle (fizyka 2001), Eric Maskin (ekonomia 2007), Ardem Patapoutian (fizjologia lub medycyna 2021), Al Roth (ekonomia 2012), Rich Roberts (fizjologia lub medycyna 1993) i Barry Sharplessa (chemia 2001 i chemia 2022).

Ceremonia rozdania odbyła się online

Tegoroczna ceremonia, podobnie jak w "pandemicznych" latach 2020, 2021 i 2022 - odbyła się w całości w Internecie, a nie w tradycyjnej siedzibie na scenie w Sanders Theatre na Uniwersytecie Harvarda. Organizatorzy wymyślili nawet sposób, w jaki laureat Nagrody Nobla z jednego kontynentu może wręczyć Nagrodę Ig Nobla tegorocznemu zdobywcy z innego kontynentu. Tegoroczną nagrodą jest dokument w formacie PDF, który można wydrukować i złożyć w trójwymiarową nagrodę. Znajduje się w nim instrukcja dotyczące montażu nagrody. Plik PDF został wcześniej przesłany pocztą elektroniczną do laureatów Nagrody Nobla i nowych zwycięzców.

Podczas każdej ceremonii wręczenia nagród noblista trzymał złożoną nagrodę, gratulował zwycięzcom - i wręczał nagrodę z boku ekranu wideo. Zwycięzcy wyciągali ręce w bok ekranu wideo, chwytali nagrodę i pokazywali ją. W ten sam sposób przedstawiono banknoty dziesięciobiliardowe. Motywem przewodnim tegorocznej ceremonii (choć niekoniecznie któregokolwiek z nagrodzonych osiągnięć) była woda. Uroczystości towarzyszyła premiera "nie-opery" i kilka piosenek o wodzie. Podczas ceremonii odbyły się także wykłady 24/7, podczas których kilku czołowych myślicieli świata dwukrotnie wyjaśniało swój temat - najpierw w 24 sekundy, a następnie w siedmiu słowach. Siedmiu wykładowców i ich tematy: Nadia Dominici i Yuri Ivanenco oraz Alberto Minetti (omawiający temat: bieganie po wodzie na Księżycu), Erika Johnson (jej temat to Hydrodynamika), David Hu (mówiący o wodzie w organizmie człowieka), Jasmine Nirody (temat: gekony biegające po wodzie) i Andrea Sella (temat: amorficzny lód o średniej gęstości). Marc Abrahams, mistrz ceremonii i redaktor magazynu "Annals of Improbable Research", zakończył ceremonię tradycyjną formułą: "Jeśli nie zdobyłeś dziś wieczorem Ig Nobla - a zwłaszcza, jeśli zdobyłeś - powodzenia w przyszłym roku".

Autorka/Autor:anw/dd

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: IvanSemenovych/AdobeStock

Pozostałe wiadomości

Końcówka tygodnia upłynie pod znakiem przejściowego chłodnego frontu, który w części kraju przyniesie więcej chmur, przelotne opady deszczu oraz lokalne burze. Od poniedziałku aura znów będzie pogodna, a nawet słoneczna. W nadchodzącym tygodniu możemy spodziewać się upałów.

Pogoda wkrótce się pogorszy, ale tylko na chwilę

Pogoda wkrótce się pogorszy, ale tylko na chwilę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wszyscy czekali na ten moment z zapartym tchem. Transmisja w internecie przyciągnęła tysiące osób, śledzących każdą sekundę - w końcu nikt nie wiedział, kiedy nastąpi kulminacyjny moment. W komentarzach wiele osób przyznało, że trudno było im się oderwać nawet na chwilę. Opis ten nie dotyczy ekscytującego wydarzenia sportowego, a kwitnienia pewnej wyjątkowej rośliny.

Nie tylko dziwidło. Te roślinne dziwolągi też zobaczysz w Polsce

Nie tylko dziwidło. Te roślinne dziwolągi też zobaczysz w Polsce

Źródło:
TVN24+

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wciąż ostrzega przed upałem. Wysoka temperatura w niedzielę prognozowana jest dla południowo-wschodniej części kraju. Sprawdź, gdzie będzie szczególnie gorąco.

Tutaj upał nie odpuści. IMGW ostrzega

Tutaj upał nie odpuści. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na niedzielę 10.08. Noc w większości kraju będzie pogodna. W dzień aura zmieni się - na północy i wschodzie powrócą deszcz i burze. Miejscami znów zrobi się upalnie.

Pogoda na jutro - niedziela, 10.08. W nocy lokalnie może popadać

Pogoda na jutro - niedziela, 10.08. W nocy lokalnie może popadać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Małżeństwo z Wietnamu zginęło w piątek na greckiej wyspie Milos. Silne porywy wiatru porwały kobietę, która wpadła do morza. Na pomoc turystce rzucił się jej mąż, ale niestety oboje utonęli.

Małżeństwo utonęło na popularnej plaży

Małżeństwo utonęło na popularnej plaży

Źródło:
Greek Reporter

Co najmniej siedem osób zginęło w sobotę po zawaleniu się ściany w Nowym Delhi. Stolicę Indii nawiedziły intensywne opady deszczu, a w wielu dzielnicach obowiązywały czerwone alerty pogodowe. Monsunowe deszcze spowodowały także zakłócenia w ruchu drogowym.

Ściana runęła po ulewie. Nie żyje siedem osób

Ściana runęła po ulewie. Nie żyje siedem osób

Źródło:
Reuters, Telegraph India

Hiszpania wciąż walczy z pożarami, podsycanymi zmianami klimatu. Ponad 100 członków hiszpańskiej wojskowej jednostki ds. sytuacji kryzysowych dołączyło do strażaków w centrum kraju, by pomóc w walce z szalejącym żywiołem. Ogień zmusił dziesiątki mieszkańców do ewakuacji i spowodował zakłócenia w ruchu pociągów na trasie Madryt-Avila.

Pożary w Hiszpanii. Problemy z dojazdem koleją do Madrytu

Pożary w Hiszpanii. Problemy z dojazdem koleją do Madrytu

Źródło:
Reuters, 20minutos.es

Piękno jest rzeczą względną, a w kalifornijskim mieście Santa Rosa udowodniono, że nawet "najbrzydsze" psy potrafią podbić serca szerokiej publiczności. Podczas tegorocznego konkursu World’s Ugliest Dog suczka Petunia zdobyła tytuł, pokazując, że urok i charakter liczą się znacznie bardziej niż klasyczne kanony urody.

Oto "najbrzydszy pies świata"

Oto "najbrzydszy pies świata"

Źródło:
BBC, CBS News, Reuters, CNN

Ogień trawi zbocze Wezuwiusza. Jak donoszą włoskie media, płomienie sięgają kilometra wysokości. W akcji gaszenia uczestniczy osiem śmigłowców i ponad 100 osób, w tym wolontariusze Obrony Cywilnej.

Pożar na zboczach Wezuwiusza. Dym widoczny jest z Neapolu

Pożar na zboczach Wezuwiusza. Dym widoczny jest z Neapolu

Źródło:
Reuters, virgilio.it

Upał ogarnął południową połowę Francji. Z prognozy meteorologów z Meteo France wynika, że w weekend temperatura sięgnie 40-41 stopni. Pomarańczowe alerty przed spiekotą obowiązują w 28 departamentach. W niedzielę ostrzeżenia mają zostać wydane na terenie aż 40 departamentów.

"Kopuła ciepła" nad Francją. Będzie ponad 40 stopni

"Kopuła ciepła" nad Francją. Będzie ponad 40 stopni

Źródło:
PAP, bfmtv.com, vigilance.meteofrance.fr

Duże morskie obszary chronione stają się kluczowym narzędziem do walki o zachowanie oceanicznej bioróżnorodności. O tym, jak są ważne, napisali w artykule badacze z University od Exeter i Heriot-Watt University.

Ochrona oceanów na wielką skalę działa

Ochrona oceanów na wielką skalę działa

Źródło:
Marine Policy, PAP, University of Exeter

Trąba wodna pojawiła się w piątek w okolicach Malecón, nadmorskiego bulwaru w Hawanie. Groźnie wyglądające zjawisko zostało uchwycone na nagraniu.

Trąba wodna wirowała w pobliżu słynnego bulwaru

Trąba wodna wirowała w pobliżu słynnego bulwaru

Źródło:
Reuters, en.cibercuba.com

W nocy z piątku na sobotę można było podziwiać na niebie Pełnię Księżyca Jesiotrów. Zdjęcia tego zjawiska otrzymaliśmy na Kontakt24.

Taka była Pełnia Księżyca Jesiotrów

Taka była Pełnia Księżyca Jesiotrów

Aktualizacja:
Źródło:
timeanddate.com, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) opublikował eksperymentalną, długoterminową prognozę pogody na końcówkę lata, jesień, a także początek zimy. Jaka może być aura w poszczególnych regionach? Sprawdź najnowsze prognozy na wrzesień, październik, listopad i grudzień 2025.

Jaka będzie jesień? Jest prognoza IMGW

Jaka będzie jesień? Jest prognoza IMGW

Źródło:
IMGW

W piątek pod Atenami, we wschodniej Attyce, wybuchł pożar. W wyniku szalejącego żywiołu zginęła jedna osoba. Spłonęły budynki i pola uprawne, a akcję gaśniczą utrudnia pogoda.

Pożar pod Atenami. Znaleziono ciało starszego mężczyzny

Pożar pod Atenami. Znaleziono ciało starszego mężczyzny

Źródło:
Reuters, eKathimerini

Silny wiatr sparaliżował w piątek porty w Atenach. Władze wydały zakaz wypłynięć promów, przez co wielu podróżujących wyczekuje wiele godzin na odpłynięcie. Trudne warunki mają trwać jeszcze przez kilka dni.

Turyści uwięzieni w greckich portach. Godzinami czekają na rejs

Turyści uwięzieni w greckich portach. Godzinami czekają na rejs

Źródło:
eKathimerini

W piątek w pobliżu tureckiego miasta Canakkale wybuchł pożar. Ogień zbliżył się do zabudowań, w tym szpitala i uniwersytetu, które musiały zostać ewakuowane.

Ogień blisko miasta. Ewakuacja uniwersytetu i szpitala

Ogień blisko miasta. Ewakuacja uniwersytetu i szpitala

Źródło:
Reuters, bianet.org

Myśliwy z USA udał się do Republiki Południowej Afryki, by polować na bawoły. Mężczyzna zginął jednak podczas tropienia jednego z osobników. Polowanie odbyło się w ramach safari, których urządzanie od lat krytykowane jest przez organizacje walczące o prawa zwierząt.

Pojechał polować na bawoły, zginął

Pojechał polować na bawoły, zginął

Źródło:
CNN

Temperaturę blisko 48 stopni Celsjusza zanotowano w czwartek w stolicy stanu Arizona. To pierwsza tak wysoka wartość, jaką w historii pomiarów odnotowano tam w sierpniu. Ekstremalne upały doprowadziły do rekordowego zapotrzebowania na energię.

Tak gorąco w sierpniu jeszcze tam nie było

Tak gorąco w sierpniu jeszcze tam nie było

Źródło:
PAP

Pożar, który od kilku dni trawi departament Aude na południu Francji, jest drugim największym w historii kraju. Z pomocą sprzyjającej pogody ogień został opanowany, ale walka z żywiołem będzie trwać jeszcze w kolejnych dniach.

"Nigdy nie widziałem tak poważnej katastrofy w naszym regionie"

"Nigdy nie widziałem tak poważnej katastrofy w naszym regionie"

Źródło:
PAP, francebleu

Intensywne opady deszczu nawiedziły prefekturę Kagoshima w Japonii, powodując powodzie, zniszczenia dróg oraz osuwiska ziemi. W jednym z miast w dobę spadło 500 litrów deszczu na metr kwadratowy. Służby ratunkowe poszukują zaginionych osób.

Pierwsze tak intensywne opady w historii. "Sytuacja zagraża życiu"

Pierwsze tak intensywne opady w historii. "Sytuacja zagraża życiu"

Źródło:
Reuters, NHK

Grzyby zaczynają pojawiać się w polskich lasach - w tym gatunki występujące przeważnie na przełomie lata i jesieni. Naukowcy z Wrocławia informują, że początek sezonu w wielu regionach rozpoczyna się intensywnie. Podczas wypraw powinniśmy jednak pamiętać o zasadach bezpieczeństwa.

Obrodziło grzybami. W lasach są już gatunki kojarzone z wrześniem

Obrodziło grzybami. W lasach są już gatunki kojarzone z wrześniem

Źródło:
PAP

Wkraczamy właśnie w końcówkę lata, która w Polsce bywa zazwyczaj przyjemna, łagodna i pogodna. To jeszcze nie babie lato, ale widać i czuć już pierwsze oznaki schyłku najcieplejszej pory roku.

Lato powinno wyglądać już dużo lepiej. Nadchodzi wielka zmiana

Lato powinno wyglądać już dużo lepiej. Nadchodzi wielka zmiana

Źródło:
TVN24+

Prawie 20 stopni Celsjusza - taka wartość pojawiła się w piątek rano na termometrach w Bielsku-Białej. Anomalia związana jest ze zjawiskiem wiatru fenowego. Chociaż warunki do powstania halnego nie są idealne, związane z nim ocieplenie było odczuwalne w wielu regionach.

Anomalia termiczna na południu Polski. Prawie 20 stopni o 5 rano

Anomalia termiczna na południu Polski. Prawie 20 stopni o 5 rano

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Astronauta Barry "Butch" Wilmore przechodzi na emeryturę. Amerykanin swoją decyzję ogłosił niedługo po powrocie z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, na której z powodu problemów technicznych zamiast tygodnia utknął na 9 miesięcy.

Był uwięziony w kosmosie przez dziewięć miesięcy, odchodzi z NASA

Był uwięziony w kosmosie przez dziewięć miesięcy, odchodzi z NASA

Źródło:
CNN, BBC

Stan alarmowy w Portugalii przedłużono co najmniej do 13 sierpnia. Został on ogłoszony z powodu utrzymujących się licznych pożarów oraz ekstremalnie wysokich temperatur, które w niektórych regionach przekroczyły 40 stopni Celsjusza. Policja intensyfikuje działania przeciwko podpalaczom.

Przedłużono stan alarmowy. Trwają poszukiwania podpalaczy

Przedłużono stan alarmowy. Trwają poszukiwania podpalaczy

Źródło:
PAP, Sic Noticias

Kalifornijscy strażacy walczą z pożarem niedaleko Los Angeles. Ogień pojawił się w czwartek po południu, zmuszając tysiące ludzi do ewakuacji. Mimo ogromnego zaangażowania strażak setek strażaków oraz pilotów samolotów gaśniczych i helikopterów żywioł nie został jeszcze opanowany.

Ogień rozprzestrzenia się z "alarmującą szybkością". Ewakuacje niedaleko Los Angeles

Ogień rozprzestrzenia się z "alarmującą szybkością". Ewakuacje niedaleko Los Angeles

Źródło:
PAP, Los Angeles Times, Fox News, Reuters

Na początku roku Kalifornia zmagała się z ogromnymi pożarami lasów, które oficjalnie pochłonęły życie trzydziestu jeden osób. W nowym badaniu naukowcy udowadniają jednak, że ofiar śmiertelnych było znacznie więcej.

Pośrednie ofiary pożarów. Może być ich ponad 10 razy więcej niż oficjalnych

Pośrednie ofiary pożarów. Może być ich ponad 10 razy więcej niż oficjalnych

Źródło:
Reuters, CNN