Alergia to choroba XXI wieku. Według Światowej Organizacji Alergii (WOA) u 30-40 proc. populacji świata występuje co najmniej jedno ze schorzeń alergicznych. Z kolei Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA) szacuje, że z alergią zmaga się blisko połowa Polaków. Najczęstszym czynnikiem, który ją wywołuje, są pyłki roślin. Jak radzić sobie z uciążliwymi objawami?
Czym jest kalendarz pylenia?
Niezwykle przydatnym narzędziem dla alergików jest tzw. kalendarz pylenia. To zestawienie przedstawiające okresy, w których różne gatunki roślin - drzew, krzewów, traw, chwastów - uwalniają pyłki do powietrza. Dzięki temu osoby cierpiące na alergie wziewne mogą przewidzieć, kiedy wystąpią lub nasilą się objawy.
Kalendarz pylenia jest tworzony na podstawie wieloletnich danych z pomiarów stężenia pyłków w powietrzu. W różnych regionach w Polsce działają stacje monitoringu aerobiologicznego, które zbierają próbki powietrza za pomocą specjalnych aparatów. Następnie eksperci badają je pod mikroskopem i identyfikują rodzaj pyłku, a także mierzą jego stężenie.
Na podstawie średnich z kilku lat powstaje kalendarz pylenia, który wskazuje, kiedy dane rośliny zwykle zaczynają i kończą pylenie, kiedy występują szczyty stężenia pyłków, a także jak silne są objawy alergiczne w tych okresach.
Jak korzystać z kalendarza pylenia?
Osoby, które podejrzewają u siebie alergię, powinny przede wszystkim wykonać testy, które pomogą ustalić, na co jest się uczulonym. Wiedząc już, jakie rośliny wywołują reakcję alergiczną, wystarczy zajrzeć do kalendarza pylenia i sprawdzić, kiedy dane pyłki są obecne w powietrzu.
To bardzo cenna informacja, która pomoże alergikom zaplanować codzienne aktywności, uniknąć spacerów w czasie największego stężenia pyłków, ale też rozpocząć przyjmowanie leków jeszcze przed sezonem pylenia, a nie dopiero wtedy, gdy objawy się nasilą.
Kalendarz pylenia w Polsce - co i kiedy pyli?
Styczeń
• Leszczyna - początek pylenia często pod koniec miesiąca;
• Olsza - może się już pojawiać.
Luty
• Leszczyna - szczyt pylenia.
• Olsza - aktywne pylenie.
Marzec
• Leszczyna - wciąż pyli.
• Olsza - szczyt pylenia.
• Brzoza - początek pylenia.
Kwiecień
• Brzoza - szczyt pylenia.
• Dąb - początek i intensyfikacja pylenia.
• Topola - szczyt pylenia.
• Jesion - pyli intensywnie.
Maj
• Brzoza - końcówka pylenia.
• Dąb - szczyt pylenia.
• Topola - wciąż obecna.
• Trawy - początek pylenia.
• Babka, szczaw, pokrzywa - zaczynają pylić.
Czerwiec
• Trawy - szczyt pylenia.
• Babka - szczyt pylenia.
• Szczaw - szczyt pylenia.
• Pokrzywa - pylenie wzrasta.
• Komosa - początek pylenia.
• Grzyby Cladosporium i Alternaria - szczyt zarodników.
Lipiec
• Trawy - wciąż intensywne pylenie.
• Pokrzywa - szczyt pylenia.
• Komosa - szczyt pylenia.
• Bylica - początek pylenia.
• Cladosporium, Alternaria - nadal wysokie stężenie.
Sierpień
• Pokrzywa - wciąż pyli.
• Komosa - wciąż pyli.
• Bylica - szczyt pylenia.
• Ambrozja - początek pylenia.
• Cladosporium, Alternaria - wysokie stężenie.
Wrzesień
• Bylica - końcówka pylenia.
• Ambrozja - szczyt pylenia.
• Pokrzywa i Komosa - końcówka sezonu.
• Cladosporium - wciąż obecne.
Październik
• Ambrozja - kończy pylenie.
• Bylica - już nieaktywna.
• Grzyby - coraz mniejsze stężenie.
Listopad i grudzień
• Brak znaczącego pylenia roślin.
• Uczulające mogą być jedynie grzyby (przy odpowiednich warunkach wilgotności).
Porady dla alergików. Co robić, by zmniejszyć objawy alergii?
1. Monitoruj kalendarz pylenia. Regularnie sprawdzaj, co pyli w twoim regionie. Śledź prognozy online, które są codziennie aktualizowane.
2. Unikaj kontaktu z alergenami. W czasie silnego pylenia nie wietrz mieszkania rano i wczesnym popołudniem, ponieważ wtedy stężenie pyłków jest najwyższe. Nie śpij przy otwartych oknach oraz zamykaj okna w samochodzie. Po powrocie do domu weź prysznic, a ubrania wypierz.
3. Regularnie sprzątaj i odkurzaj mieszkanie. Unikaj suszenia prania na zewnątrz w czasie pylenia.
4. Chroń oczy i noś okulary przeciwsłoneczne, ponieważ zmniejszają kontakt pyłków z oczami.
5. Rozważnie zaplanuj wakacje i wybierz wyjazd w regiony, gdzie pylenie jest mniejsze - nad morze lub w wysokie góry - w czasie, gdy w twoim regionie jest największe.
6. Skonsultuj się z lekarzem, który wskaże, kiedy rozpocząć przyjmowanie leków
Co jeszcze można zrobić, gdy objawy uczulenia dają w kość? Można sięgnąć po spray na katar alergiczny - OtriAllergy Control. To lek z flutykazonem, o działaniu przeciwzalaplnym stosowanym w alergicznym nieżycie nosa, który jest dostępny bez recepty. Działa na wiele objawów: wodnisty katar, ból zatok, zatkany nos, kichanie, ale również świąd i pieczenie oczu, łzawienie czy zaczerwienienie.
Źródła:
Kalendarz pylenia: https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/alergia-i-astma-filmy-edukacyjne,7363.html https://www.gov.pl/web/psse-przasnysz/kalendarz-pylenia-2024
Co i kiedy pyli: https://dlapacjentow.pta.med.pl/baza-wiedzy/kalendarz-pylenia/ https://www.gov.pl/web/psse-przasnysz/kalendarz-pylenia-2024
Porady dla alergików: https://www.gov.pl/web/psse-police/sezon-pylenia--najwazniejsze-informacje-dla-osob-cierpiacych-na-alergie https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-sobie-radzic-z-alergia-na-pylki https://www.gov.pl/web/psse-staszow/jak-sobie-radzic-w-okresie-nasilonego-pylenia- https://dlapacjentow.pta.med.pl/baza-wiedzy/zasady-profilaktyki
PM-PL-OTRI-25-00091
Źródło: Otrivin
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock